In de Middeleeuwen was bier een heel populaire drank. In de late Middeleeuwen zien we de eerste grote brouwerijen ontstaan. De gewone man, vrouw en zelfs kind dronk bier echter niet zozeer voor de gezelligheid of het plezier. Het was een manier om op een gezonde en voedzame manier voldoende te drinken.
Bier was gezonder dan water
Bier wordt verhit tijdens het productieproces en daarom zaten er in de Middeleeuwen minder bacteriën in bier dan in het vieze grachtwater. Bier was dus gezonder! De gemiddelde Nederlander dronk ongeveer een liter bier per dag.
In de Middeleeuwen werd veel bier gedronken. Met gemak dronk iedere man, vrouw of kind wel 300 liter bier per jaar. Het bier dat de Middeleeuwer dagelijks dronk lijkt overigens niet op het bier dat we nu drinken. Het bevatte nauwelijks alcohol en smaakte waarschijnlijk vrij zuur.
Alleen de welgestelden dronken er dure dranken als wijn, koffie en thee. Eeuwenlang bleef het aanbod beperkt: water, melk voor de kinderen, karnemelk, koffie, thee, siroop, vruchtensap, bier, wijn, een paar sterke dranken en soms mede. Pas in de twintigste eeuw kwamen er veel meer drankjes bij.
Gruit en gagel versus hop door de eeuwen heen
In de middeleeuwen werd bier gebrouwen met kruidenmengsels die in het Middelnederlandsch Woordenboek grute, gruyte, gruut, gruyt of gruet worden genoemd. Net zoals hop werd gruit toegevoegd om een tweevoudige reden: bier langer houdbaar maken en smaak geven.
St.
De Westvleteren 12 wordt door kenners geroemd als het beste bier ter wereld. Is dat ook daadwerkelijk zo? In de brouwerij waar nu de Abt 12 wordt gebrouwen, kwam ooit de Westvleteren uit de ketels.
België is het beste bierland ter wereld (en deze 12 landen volgen ons)
De Babyloniërs maakten bier door oud brood te fermenteren. Door de Mesopotamiërs werd het mouten ontdekt zo'n 5.000-4.000 jaar geleden en vanaf dat moment bevatten de bieren meer alcohol.
Vroeger toen er nog geen waterleiding was, dronken mensen water uit rivieren of meren. Later ontdekten ze dat er ook water in de bodem zat. Als je een put groef, kon je er water uit scheppen. Schoon drinkwater is niet altijd vanzelfsprekend.
Maar is Weihenstephan, het oudste bier? Het kreeg volgens het geschiedenisverhaal de brouwrechten in 1040. En er is geen brouwerij in de wereld die zo'n lange staat van dienst heeft.
De monniken brouwen namelijk precies zoveel bier als nodig is om in hun levensonderhoud te voorzien en armen te helpen. En omdat monniken nu eenmaal monniken zijn, hoeven zij niet heel veel bier te verkopen om zonder aardse luxe hun leven aan het eren van god te wijden.
'Mede' gemaakt van honing is waarschijnlijk het oudste alcoholische drankje dat we kennen. Het werd 8000 jaar geleden al gedronken. Het is waarschijnlijk toevallig ontstaan doordat honing en water op een warme plek met gist in aanraking kwam.
En kinderen dronken toen vermoedelijk geen 'kinderbier', maar hetzelfde als volwassenen. Een eeuw later hadden koffie, thee, chocolade en limonade de drankenmarkt ruimschoots veroverd. Limonade schijnt toen echter vooral een volwassenendrank te zijn geweest.
Naast brood en pap aten mensen in de middeleeuwen veel bonen en peulvruchten. Van melk maakten ze de 'luxeproducten' boter en kaas. Om eten langer te bewaren, werd het gedroogd, gerookt, gezouten, gezoet, bewaard onder vet of werd er zuur en zwavel aan toegevoegd.
Bierbrouwen is een bezigheid die al eeuwen oud is. De Sumeriërs, een volk dat ongeveer 5000 jaar geleden in Mesopotamië, het tweestromenland tussen de Eufraat en de Tigris, nu behorend tot huidige Irak, leefde, waren vermoedelijk de eersten die bier maakten.
De smaak is niet bepalend
Maar níet aan de genen die bepalend zijn hoe je smaak waarneemt. Een onderzoek onder 330.000 proefpersonen wijst uit dat het te maken heeft met een genetisch bepaalde psychische invloed die koffie en bier op je kunnen hebben en je een bepaald gevoel kunnen geven.
De rijkere mensen in de middeleeuwen dronken meer wijn. In vergelijking met bier was wijn duur en dus een luxe drank. Er werd verder ook nog gewoon water en melk gedronken. In de steden werd in die tijd het water uit een gracht gehaald.
In de late Middeleeuwen zien we de eerste grote brouwerijen ontstaan. De gewone man, vrouw en zelfs kind dronk bier echter niet zozeer voor de gezelligheid of het plezier. Het was een manier om op een gezonde en voedzame manier voldoende te drinken.
Ze leefden van wat de natuur hen bood. Het waren jagers en plukkers. Ze verzamelden bessen, noten, vruchten, slakken, wilde planten, enzovoort. Kleine dieren en vissen werden gevangen, grote dieren gejaagd en gedood.
Alcohol drijft snel vocht uit het lichaam af. Doordat men regelmatig water tussen de glazen alcohol door drinkt kan men het vocht aanvullen. Hierdoor zal een kater minder hard aankomen en wordt men iets minder snel dronken.
Bier (alle alcoholische drank) is diuretisch: het bevordert urineproductie. Bier plas je dus meer en sneller uit dan water.
Dat is namelijk Tsjechië. In dit land dronken ze in 2017 maar liefst 151 liter bier per persoon per jaar. Ter vergelijking: in Nederland is dit minder dan de helft, namelijk 73 liter. In navolging van Tsjechië, drinken ze in Oostenrijk 106 liter bier, per inwoner, per jaar.
Aerts: 'Evenwicht is inderdaad het grote geheim. De combinatie van mout, hop en gist, daar zijn wij Belgen geweldig in. Het samengaan van zoet, zuur, bitter. Daarom is niet Westvleteren XII het beste bier van de wereld.
Enkel voor particulieren
De belangrijkste reden waarom Westvleteren zo moeilijk te verkrijgen is, is omdat de monniken het bier enkel aan particulieren willen verkopen. Ze willen iedereen zo veel mogelijk een eerlijke kans geven om hun bieren aan een correcte prijs te kunnen kopen.