Daarna werd de romp van het lichaam opgesneden met een vuurstenen mes en werden alle organen, behalve het hart, verwijderd. Het hart werd in het lichaam gelaten omdat de Egyptenaren geloofden dat het hart het belangrijkste onderdeel van het lichaam was en het intellect bevatte.
Hersenen worden bij het mummificeren altijd verwijderd. Die waren namelijk niet belangrijk voor de Egyptenaren. Zij geloven dat je gevoel en je verstand in je hart zitten. Omdat er in hersenen veel vocht zit, kunnen ze niet in het lichaam blijven, want een mummie mag niet nat zijn.
Een mummie is een dood lichaam dat is uitgedroogd of op een speciale manier is bewerkt. Het lichaam van een mummie is niet helemaal vergaan. Er zit nog huid om de botten en sommige mummies hebben zelfs nog haar! De omzetting van een dood lichaam tot een mummie heet mummificatie.
Egyptenaren geloofden in een leven na de dood. Ze wilden dat lichamen, zodat die naar het hiernamaals, de hemel, konden reizen. Vooral belangrijke mensen werden gemummificeerd, zoals farao's, de koningen en koninginnen uit die tijd. Waarom zoeken archeologen naar mummies?
Beroemd zijn de canopen van Toetanchamon. Het hart moest in het lichaam blijven zitten; dat was nodig bij de ceremonie van het wegen van het hart. Daarna werd het stoffelijk overschot 30 dagen in natron gelegd zodat het lichaam uitdroogde. Tot slot werd het lichaam in linnen doeken gewikkeld.
In Nederland is mummificatie van een zojuist overleden persoon niet toegestaan. Elke conserverende behandeling van een stoffelijk overschot is verboden. Van dit verbod is evenwel ontheffing mogelijk. Die ontheffing geeft de minister van Volksgezondheid.
Een sarcofaag (Oudgrieks: σαρκοφάγος – vleesetend) is een doorgaans stenen kist waarin menselijke stoffelijke resten worden bewaard. Het gaat hierbij specifiek om overblijfselen als gevolg van begraven en niet van cremeren. In het laatste geval is de houder van de resten een urn.
Duizend mummies
Enkele weken geleden werden er zelfs twaalf adellijke familieleden gevonden. Allemaal gemummificeerd. Daarmee komt het totale aantal gevonden mummies op ongeveer duizend exemplaren. Niet alleen volwassenen, maar ook kinderen werden gemummificeerd.
De Egyptenaren
In het Oude Egypte werden de lichamen van de koningen, faraos, gebalsemd en gemummificeerd, zodat ze goed zouden blijven na de dood. Zo geloofden de Egyptenaren dat hun leiders het eeuwige leven zouden hebben. Ze kregen dan ook eten, drinken, sieraden, kleren, zwaarden en schatten mee in hun graf.
Het doel was het lichaam te conserveren, zodat de "ba" en de "ka", twee onderdelen van wat wij de ziel noemen, een plek hadden om te overleven. Omdat mummificatie een kostbaar proces was, werd het aanvankelijk alleen toegepast op de farao en zijn directe omgeving: familie en hooggeplaatste personen aan het hof.
De oudste mummie ter wereld is Portugees
Volgens de onderzoekers is de 8000 jaar oude mummie bij de Sadorivier zo'n 1000 jaar ouder dan zijn 'concurrenten', de zogeten Chinchorro-mummies. De vondst van de Portugese recordhouder bij de Sado in Zuidwest-Portugal werd al in de jaren 1960 gedaan.
Bekend is hoe de oude Egyptenaren hun mummies maakten. Eerst werden alle organen uit het lichaam verwijderd en werd het lichaam 70 dagen lang in een bad met natuurlijke zouten gelegd. Het moest om zo al het vocht uit het lichaam te onttrekken. Vervolgens werd het lichaam in een bad met conserveermiddelen gelegd.
Hoe ging het mummificeren in zijn werk? Eerst werden de inwendige organen verwijderd, de hersenen met een haak via de neusopening, de rest met een vuurstenen mes door een snee aan de linkerkant van de buik. Vervolgens werd het lichaam in een mengsel van zout en soda (natron) gelegd om het vocht eraan te onttrekken.
De best bewaarde mummies waren farao's en hun familieleden. De meest bekende is Toetanchamon. Zijn graf is in 1922 nog helemaal compleet gevonden in de Vallei der Koningen in Luxor. Hij was nog een kind toen hij farao werd en hij stierf toen hij 19 jaar was.
De grootste, meest bepalende koning van Egypte was misschien wel Ramses II (1300-1213 v. Chr.). Met een regeerperiode van meer dan 66 jaar was hij de langst zittende farao, en mogelijk ook de oudste. Hij zou 90 jaar zijn geworden.
In totaal zijn er 80 piramides in Egypte gevonden. Vlakbij Caïro, de hoofdstad van Egypte, ligt het plateau van Gizeh. Hier staan in totaal elf piramides aan de westoever van de Nijl. De drie grootste zijn de piramides van Cheops, Chefren en Mykerinos.
Door de mond aan te raken, kon de dode in het hiernamaals ook spreken en eten. Hij was hierna helemaal klaar voor zijn reis naar het hiernamaals. De priester sloot tot slot de kist die vervolgens werd begraven. De levenden gingen terug naar hun dagelijkse leven en de dode begon aan zijn eeuwige leven.
De koning kwam aan de macht door erfopvolging. Hij werd farao omdat zijn vader het was. Het volk had niets te zeggen. Niet alle koningen waren even machtig.
Ontstaan. Over het oude Egypte is veel bekend. We weten dat het rijk van de farao's omstreeks 3100 v. Chr. is ontstaan.
Egyptenaren konden de Ba van een overledene in stand houden door voedsel, drank, meubilair, spelletjes of wapens mee te geven in het graf. Het graf was dan ook ontworpen als zijn huis, soms compleet met tuin.
Figuurtjes van de godinnen Isis (met haar kind Horus) en Nephthys verwijzen naar de mythe van Osiris, heerser over het dodenrijk, en moeten de overledene helpen de dood te overwinnen. Al deze figuurtjes (maximaal 6 centimeter hoog) zijn gemaakt van faience met groenblauw glazuur.
Een mummie is een stoffelijk overschot waarbij het ontbindingsproces na het overlijden vrijwel tot stilstand is gekomen, zodat van het lichaam niet alleen het skelet overgebleven is maar ook de zachte delen, in het bijzonder de huid.
De Oude Egyptenaren kenden in feite geen transcendente god, maar een immanente. Het goddelijke was altijd en overal mede aanwezig. Iedere natuurkracht, bovennatuurlijke kracht, wetmatigheid of facet van de kosmos werd niet alleen benoemd, maar ook aangeduid met een eigen visuele voorstelling.
In piramides werden farao's gelegd als ze dood zijn. Meestal helemaal bovenin. In de piramide liggen ook allemaal offers. In Egypte gebruikten ze piramides om hun koningen in te begraven.