Emotionele instabiliteit kan verschillende oorzaken hebben. Een veelvoorkomende oorzaak is stress. Je kunt bijvoorbeeld veel deadlines op je werk hebben of weinig waardering ontvangen. Kritiek van andere mensen kan ook stressvol zijn, net als te weinig tijd voor jezelf.
Bij behandeling van emotionele instabiliteit is het voornamelijk belangrijk dat de oorzaak wordt weggenomen. Is de oorzaak stress, dan is het belangrijk om erachter te komen wat er stress in je leven veroorzaakt. Dit kan met de hulp van een psycholoog.
Wanneer je gevoelig bent: kun je snel ontroerd raken bijvoorbeeld bij emotionele gebeurtenissen of wanneer er iets is wat jou aanspreekt. ben je subtiel in jouw waarneming van kleuren, licht, geur of geluid maar soms ook in het waarnemen van energie van andere mensen. voel je anderen snel aan.
Omdat een HSP-er wel graag verbinding wil en ook gericht is op het hebben van harmonieuze relaties, geeft het horen van kritiek veel stress. Het zenuwstelsel van een HSP-er is gevoeliger voor de omgeving, daarom kan de intensiteit van kritiek ook zo overweldigend aanvoelen.
Niet lekker in je vel zitten, hooggevoeligheid, zwaarmoedige gevoelens, opspelende emoties en moeilijk om kunnen gaan met emoties als boosheid en verdriet; zijn klachten waar je meestal voor naar de huisarts, coach of psycholoog gaat.
Adem bewust en goed in en uit. Je erkent je emoties, staat er even bij stil en geeft ze 'meer lucht'. Ze worden dan minder heftig en zijn beter 'in de hand' te houden. 'Even diep zuchten' is dus nog niet zo gek om je emoties te reguleren.
De kleinste taken zijn al te veel gevraagd en dat kan zorgen voor gevoelens van falen. Als je een burn-out hebt, dan heb je vaak ook veel klachten die voorkomen bij een depressie. Zo voel je je vaak somber, lusteloos en heb je last van schuldgevoelens. De ziektebeelden zijn moeilijk van elkaar te onderscheiden.
Overprikkeling en hoogsensitiviteit
Als je hoogsensitief bent komen prikkels meer en harder bij jou binnen en beleef je ze intenser. Daarnaast is het voor jou moeilijker om prikkels te filteren; er komt van alles tegelijkertijd binnen en je moet al die prikkels verwerken. Hierdoor kun jij sneller overprikkeld raken.
Daarnaast hebben veel hsp'ers moeite om duidelijk te zijn naar de ander. Dat heeft te maken met de het denkbrein links, de taal. Bij hsp'ers zijn antwoorden niet wit en niet zwart, maar alle kleuren van de regenboog en ook nog eens wollig, vaag en zweverig voor anderen.
Hoogsensitiviteit is een karaktereigenschap
Madelon: 'Mensen die hoogsensitief zijn hebben een zenuwstelsel dat gevoeliger is voor prikkels. Het kost simpelweg meer tijd en energie om deze prikkels, zoals bijvoorbeeld geluid en drukte, te verwerken. Hierdoor raak je sneller uitgeput.
Hoe weet je of je hoogsensitief bent? Hoogsensitieven voelen zich vaak anders. Ze hebben een hekel aan drukte, zijn gevoelig voor sterke geuren of geluiden en kunnen flink van hun stuk gebracht worden door veranderingen in hun leven. Als kind werden ze vaak verlegen of gevoelig genoemd.
HSP of hooggevoeligheid wordt gekenmerkt door een gevoeliger zenuwstelsel. Hoogsensitieve mensen beleven geur, smaak, gevoel en geluid intenser. Je merkt meer abstracte dingen op, zoals een bepaalde sfeer of stemming. Dit kan zorgen voor een overdaad aan prikkels waardoor je je soms overweldigd voelt.
Als je snel emotioneel bent en meer huilt dan normaal is het belangrijk om de tranen toe te laten omdat elke traan cortisol afscheidt. Dit heeft als gevolg dat het cortisol niveau daalt en weer in balans komt waardoor spanning in je lichaam afneemt.
Als je verdriet maar niet overgaat, of als je vaak zomaar verdrietig bent zonder duidelijke aanleiding, dan ben je misschien depressief. Doe de depressietest om te ontdekken of dat zo is.
Reden waarom u zich verdrietig voelt
Het is vaak niet te zeggen, wat de precieze reden is dat u te maken heeft met een depressie. Soms kan het te maken hebben met een psychisch element, terwijl bij de ander een nare ervaring voor klachten zorgt.
Kan je van hoogsensitiviteit afkomen? Hoogsensitiviteit wordt gezien als een karaktereigenschap net zoals je introvert of extravert kunt zijn. Daar kom je niet vanaf. Wel kun je leren om met de lasten ervan om te gaan en te gaan genieten van de kwaliteiten die bij je hoogsensitiviteit horen.
HSP is erfelijk en wordt vooral autosomaal dominant overgedragen. Dit wil zeggen dat elk kind van een man of vrouw met HSP 50% kans heeft om deze ziekte ook te ontwikkelen. De ziekte kan ook autosomaal recessief overgedragen worden, waarbij beide ouders drager zijn en een kind 25% kans heeft om de ziekte te krijgen.
HSP tip 1: Goede communicatie is cruciaal
Daarom is het essentieel om goed te communiceren en je partner deelgenoot te maken van wat je voelt en waar je behoefte aan hebt. Zo kan je partner je beter begrijpen en rekening met je houden.
Mensen met overprikkeling hebben vaak last van hoofdpijn, vermoeidheid, stress, verminderde concentratie, slaapproblemen, onrust, en het overlopen van emoties. Bij sommige mensen leidt dit tot tijdelijke uitvalsverschijnselen, koorts, overgeven of een epileptische aanval.
4. En … wat is hooggevoeligheid dan? Hooggevoeligheid is, in tegenstelling tot hoogsensitiviteit, niet aangeboren en gaat over een verhoogde kwetsbaarheid of overgevoeligheid die zich uit in een (over)emotionele reactie. “Die kan ontstaan door een opstapeling van stress die niet tijdig heeft kunnen ontladen.
Burn-out: Fysieke en/of mentale instorting (fase 12)
Er komt helaas niets meer uit je. Al je plannen zijn omgevallen. Het leven dat je hebt opgebouwd stelt niets meer voor. Je ziet de zin en het nut van het leven niet meer in en je kunt zelfs zelfmoordgedachten hebben.
Te lang te veel stress, of spanning, zorgt ervoor dat je hersenen minder goed functioneren. Hierdoor kun je bijvoorbeeld vaker dingen gaan vergeten, snel afgeleid zijn en gevoeliger zijn voor negatieve emoties. Dit is te voorkomen door je hersenen voldoende rustmomenten te geven.
De kijk op stress begint fundamenteel te veranderen. We kunnen ook onbewust aan stress lijden, tijdens onze slaap en overdag . Hoogleraar psychologie Jos Brosschot wijdt er op 2 december zijn oratie aan.