Zichtbare oorzaken kunnen leefgewoonten zijn. Je drinkt bijvoorbeeld regelmatig laat in de avond nog een kop koffie, je beweegt te weinig of je kijkt tot in de late uurtjes nog op je beeldscherm. Er zijn van tal van leefgewoonten die een goede slaap kunnen verstoren waardoor je wellicht ook te vroeg wakker wordt.
Stress en piekeren
Er zijn veel verschillende redenen waardoor je elke ochtend te vroeg wakker kan worden. Dit kunnen zowel lichamelijke als geestelijke gezondheidsklachten zijn. Stress en piekeren kunnen bijdragen aan slapeloosheid waardoor je wel in slaap kunt vallen, maar niet kunt blijven slapen.
Beweeg iedere dag minstens 15 tot 30 minuten buiten zodat je voldoende frisse lucht krijgt om goed in slaap te kunnen vallen en door te slapen. Houd je vast aan een slaapritme waar je lichaam en geest aan kunnen wennen. Drink niet te veel voordat je naar bed gaat, zodat je niet wakker wordt omdat je moet plassen.
Als je vaak wakker wordt tussen 5 en 7 uur, kan het zijn dat er een disbalans is in je spijsvertering. Walging is de emotie die bij dit orgaan hoort. Het kan dus ook dat je bijvoorbeeld ontevreden bent met wat je doet in het dagelijks leven.
Naast je biologische klok, houden je organen zich ook aan hun eigen klok. Als je lever niet lekker gaat, is de kans groot dat 'ie tussen 01.00 en 03.00 uur ervoor zorgt dat je wakker wordt. Last van je dikke darm? Dan is de kans het grootst dat je tussen 05.00 en 07.00 uur opstaat.
Het tijdsinterval van 0.00 uur tot 1.00 uur, wordt ook vaak het spookuur genoemd ("Van twaalf tot één, zijn de spoken op de been"). Dit heeft te maken met het feit dat dit tijdstip het verst van de dag (het licht) vandaan ligt.
Het ideale tijdstip om naar bed te gaan is tussen 22.00 en 23.00 uur. Dat blijkt uit onderzoek onder ruim 88.000 volwassenen uit het Verenigd Koninkrijk, die bijna 6 jaar zijn gevolgd. Zowel eerder als later in slaap vallen, gaat gepaard met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten.
Oorzaken van het probleem te vroeg wakker worden
Soms ligt de oorzaak van het te vroeg wakker worden in eerste instantie bij een te drukke komende dag. Je gaat dan al naar bed met het gevoel dat morgen zo vol is. Door de verhoogde alertheid en je bezige brein zal je lijf de neiging hebben je al vroeg wakker te maken.
Slapen overdag verlaagt de 'slaapdruk' die je nodig hebt voor goede en diepe slaap. Dutjes of 'powernaps' zijn dus niet verstandig. Kies in plaats daarvan voor momenten van ontspanning. Even opladen kan ook door lekker te gaan liggen, muziek te luisteren of een verfrissend wandelingetje te maken.
Ga sporten en bewegen, overdag of vroeg in de avond. Neem 's avonds geen koffie, andere drank met cafeïne en nicotine. Stop een uur voor het slapengaan met kijken naar tv, tablet, computer en smartphone. Zorg een uur voor het slapengaan voor ontspanning (korte wandeling, warm bad, ontspanningsoefeningen, muziek).
Stress. 's Nachts geregeld om dezelfde tijd wakker worden kan dus allerlei oorzaken hebben. Sommige zijn vrij concreet, zoals de situatie met de biologische klok, maar zoiets als stress of een medisch probleem is veel minder gedefineerd. Want wanneer is iets een medisch probleem?
Vroeg slapen kan heel gezond zijn. Vroeg slapen zorgt voor voldoende slaap en een uitgerust gevoel in de ochtend. Echter hoeft vroeg slapen niet altijd even positief uit te pakken. Te veel slapen kan namelijk negatieve effecten hebben en het verstoren van uw slaapritme ook.
Waar kinderen en tieners makkelijk het klokje rond slapen, worden volwassenen gemiddeld zo'n twee tot drie keer per nacht wakker. De reden hiervan is dat ons lichaam minder goed tot rust komt, waardoor we lichter slapen.
Finse wetenschappers ontdekten dat ochtendmensen gezonder eten, waardoor hun afvalpogingen sneller vruchten afwerpen. Mensen die laat opstaan, eten daarentegen vaak meer suiker, minder eiwitten en hebben bovendien een grotere kans op hart- en vaatziekten.
Ze zijn gezonder
Uit onderzoek onder 51 studenten die een week lang een eet- en slaapdagboek bijhielden, blijkt daarnaast dat mensen die vroeg opstaan vaak een lagere BMI hebben, omdat ze minder vaak het ontbijt overslaan. En hierdoor minder neiging hebben overdag of 's avonds te gaan snacken of ongezond te eten.
Valeriaan: natuurlijk slaapmiddel bij onrust
De wortel van deze plant wordt binnen de kruidengeneeskunde al eeuwen gebruikt bij stress, angst, zenuwachtigheid en slaapproblemen. Valeriaan is verkrijgbaar als tablet, druppelvloeistof of los kruid.
Melatonine is een lichaamseigen hormoon wat je slaap- en waakritme regelt. Door voor het slapengaan extra melatonine in te nemen, kun je beter in- en doorslapen. Van alle slaapmiddelen is melatonine het meest onschuldig.
Slaaphygiëne. De perfecte nachtrust ziet er volgens wetenschappers als volgt uit: een duur van circa acht uur, een korte inslaaptijd, 20% diepe slaap, 20% REM-slaap en minder dan 5% wakker gedurende de nacht. Het is ook mogelijk om korter te slapen en evengoed die percentages van diepe- en REM-slaap te halen.
Beperk alcohol en cafeïne (of theïne) tot een minimum. Na 16 uur drinken we best geen koffie of zwarte thee meer. Alcohol zorgt ervoor dat we sneller inslapen, cafeïne daarentegen zorgt ervoor dat we minder snel in slaap vallen. Beide zorgen ervoor dat we over een ganse nacht bekeken minder diep slapen.
De Nederlanders gaan gemiddeld om 12:07 slapen en staan na 7:30 op, wat neer komt op gemiddeld 7,5 uren per nacht.
Hoeveel uur slaap een volwassenen nodig heeft: 7-9 uur
Een volwassenen heeft minimaal 7 tot 9 uur slaap per nacht nodig. Naarmate je ouder wordt neemt de kwaliteit van je slaap af. Volwassenen brengen minder uren in diepe slaap door en worden 's nachts sneller wakker.
Als je om 8.30 uur uit bed stapt om om 9 uur te gaan werken, is de kans groot dat je nog niet klaar bent om goed te presteren. Door eerder op te staan geef je je lichaam de kans om volledig te ontwaken op natuurlijke wijze, zonder dat je afhankelijk bent van die driedubbele espresso.
Bioritme verstoren. Het gevaar van het steeds later naar bed gaan is dat je je bioritme gaat verstoren. Je went eraan steeds later te gaan slapen, echter uitslapen zit er vaak niet in. Wanneer je dus eerder naar bed wilt gaan ervaar je dat je niet op tijd in slaap komt omdat je bioritme is aangepast.
Wij hebben een indicatie van bedtijden voor pubers voor je op een rijtje gezet: 12-15 jaar: tussen 21:00 uur en 21:30 uur. 15-17 jaar: tussen 21:30 uur en 22:00 uur. 17-18 jaar: tussen 22:00 uur en 23:00 uur.