Voedingsmiddelen uit de zee (zoals zeevis, schaal- en schelpdieren, zeewier, algen, sushi, vismeel en kroepoek) bevatten van nature een grote hoeveelheid jodium.
Tot de van nature jodiumrijke voeding behoren zeevis, zeewier, eieren en zuivel. Jodium wordt ook toegevoegd aan keukenzout, dan heet het gejodeerd zout. Ook aan bakkerszout (voor het bakken van brood) is jodium is toegevoegd.
Er zit zelfs een beetje jodium in andijvie en bananen. Maar de beste bron is zeewier! Zeewier zoals kombu bevat extreem veel jodium.
Een jodiumtekort is lastig te herkennen omdat de symptomen erg generiek zijn: koude handen en voeten, een droge huid, droge en breekbare haren, breekbare nagels, haaruitval, een hese of krakende stem, vermoeidheid, lusteloosheid, traagheid in denken en handelen, een verhoogd cholesterolgehalte, spierzwakte en ...
Het zal je misschien verbazen dat bananen eveneens een kleine hoeveelheid jodium bevatten, naast andere gezonde mineralen als magnesium en kalium. Zo levert één banaan (zo'n 150 gram) je bijna 4 microgram jodium op.
Het innemen van de jodiumtabletten heeft boven 40 jaar geen beschermend effect. Maar geeft wel beperkte risico's op allergie en schildklierfunctiestoornissen. Een uitzondering geldt voor zwangeren die ouder zijn dan 40 jaar.
Een te hoge inname van jodium kan de werking van de schildklier verstoren. Daarom is voor jodium een veilige bovengrens vastgesteld. Te veel jodium kan onder andere leiden tot schildkliervergroting of een overstimulering van de schildklier. Bij de meeste mensen hoeft een teveel aan jodium niet tot problemen te leiden.
Bij een ernstig tekort aan jodium gaat de schildklier langzamer werken en kan deze gaan opzwellen. Dit kan leiden tot vermoeidheid en gewichtstoename. Bij kinderen kan een jodiumtekort leiden tot een groeiachterstand en een verminderd leervermogen. In extreme gevallen kan er dwerggroei ontstaan.
In een glas melk van 150 milliliter zit 22 microgram jodium, in kaas zit 7 microgram per portie van 30 gram, in 1 ei zit 18 microgram jodium en in 100 gram witvis zit 243 microgram jodium.
Gebaseerd op de gevonden gemiddelde jodiumconcentratie van 15,9 microgram per 100 gram melk, betekent dit dat volwassenen gemiddeld 31,5 microgram jodium per dag binnenkrijgen via melk(dranken). Dit is 21% van de adequate inname voor volwassenen (150 microgram/dag) (2).
Kaliumjodide is een vorm van jodium die gemakkelijk door het lichaam wordt opgenomen. Het behoort tot de groep van schildkliermiddelen. Ieder jodiumtablet bevat 65 mg kaliumjodide. Door jodiumtabletten te slikken, raakt uw schildklier verzadigd met stabiel jodium (ongevaarlijk jodium).
De merknaam JOZO staat voor JOdium ZOut, omdat het zout een toevoeging van Jodium had. Maar ondertussen voeren ze ook de merknaam JOZO zonder dat er jodium aan het zout is toegevoegd. Dat maakt het verwarrend voor de consument. De merknaam Jozo bestaat al sinds 1929.
Jodium is nodig voor de vorming van schildklierhormonen die belangrijk zijn voor de groei en de stofwisseling. Jodium is eveneens van belang voor het goed functioneren van het zenuwstelsel en ondersteunt de energievoorziening.
De schildklier is het enige orgaan in het lichaam dat jodium opneemt en ook vasthoudt. De straling die het radioactief jodium in de schildklier uitzendt remt de groei van de schildkliercellen, waardoor ook de productie van het schildklierhormoon vermindert.
De neerslag bestaat uit radioactief materiaal - aarde, puin dat is verdampt en uitgestrooid in de vorm van stof en as. Je kunt het beste een goede plek zoeken om je te verstoppen: hoe meer dik materiaal er tussen jou en de buitenwereld zit, hoe beter. Daarna wacht je totdat reddingswerkers je kunnen helpen.
Maar bij blootstelling aan zeer hoge doses radioactieve straling kunnen jodiumpillen wel nut hebben. Het heeft geen enkele zin om op eigen houtje jodiumtabletten in te nemen. Ze zijn enkel doeltreffend wanneer je ze op het juiste moment inneemt, en dat is wanneer er een nucleaire ramp plaatsvindt.
Waarom er toch een tekort kan ontstaan
We eten simpelweg veel te weinig jodium. De beste bronnen zijn zeevis en zeegroenten. Deze ingrediënten staan niet vaak op het Nederlandse menu. Mensen die kiezen voor gezonder zout als zeezout denken vaak dat dit ruim voldoende jodium bevat.
Jodiumpillen moet je zo kort mogelijk na de blootstelling innemen. Na 12 uur heeft het weinig zin meer, behalve als de blootstelling aan radioactief jodium blijft doorgaan. Jodiumpillen slikken uit voorzorg is niet nodig, want ze werken snel.
Een paar cijfers: Bakkerszout bevat gemiddeld 58.000 mcg jodium per kilo (jozo-zout 21.000 mcg/kilo). 1 gram bakkerszout bevat dus 58 mcg jodium.
De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid is 150 microgram. Waarom deelt de overheid gratis jodiumtabletten uit? De regering wil de bevolking beter beschermen bij een eventuele kernramp.