Ongeveer de helft van tussen 1602 en 1799 gebouwde VOC-schepen (gerekend in tonnage) werd in Amsterdam op stapel gezet. De bouw van een Retourschip duurde anderhalf jaar. Jaarlijks werden in Amsterdam drie van zulke schepen gebouwd.
Gedurende bijna 200 jaar van zijn bestaan werden ongeveer 4700 schepen naar Azië uitgerust, waarvan bijna 1700 in de zeventiende en meer dan 3000 in de achttiende eeuw.
De gemiddelde bouwtijd van een spiegelretourschip op de werven van de VOC was 5 tot 8 maanden, de bouwkosten bedroegen zo'n f 90.000 - f 110.000. Hun laadvermogen was over twee eeuwen gemiddeld 800 ton. Een schip ging ongeveer 15 jaar mee.
De Batavia was een Nederlands spiegelretourschip van de VOC uit de 17e eeuw. Het wrak bevindt zich momenteel in een museum in Fremantle, Australië. De Batavia werd tussen 1627 en 1628 op de Peperwerf in Amsterdam gebouwd.
Eén van de bekendste VOC-schepen uit de roemrijke 17e eeuw is zonder twijfel de Batavia. Dit Nederlandse pronkstuk werd tussen 1627 en 1628 op de Peperwerf in Amsterdam gebouwd.
De schepen van de VOC
Voor de VOC-reizen van en naar Indië werden 'spiegelretourschepen' gebruikt: driemast-zeilschepen van zo'n 40 meter lang en 10 meter breed. Een enkele reis duurde 8 maanden, een 'retour' soms wel 2 jaar.
De meeste hoekers waren 80 voet lang en 20 voet breed en hadden een holte van 11 voet. De hoeker had een brede boeg en achtersteven. Zij hadden een grote en een bezaansmast met vierkante zeilen. De grotere hoekers hadden ook nog een fokkemast, zoals de iets kleinere fluiten.
Met de auto
Volg in/bij Lelystad de borden Batavia Stad en je komt op de parkeerplaats van Batavia Stad waar voldoende ruimte is om te parkeren. De parkeerkosten zijn € 3,00 (prijspeil 2021) voor de hele dag. In de VOC-garage betaal je € 1,20 per uur (prijspeil 2021).
Op 29 oktober 1628 verliet het schip de rede van Texel met bestemming Java in Zuidoost-Azië, waar de Verenigde Oost-Indische Compagnie de handel in specerijen in handen had. De Batavia was een 48 meter lang spiegelretourschip, een solide driemaster met een laadvermogen van 1200 ton en een dubbele scheepshuid.
In 1602 werd de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) opgericht. De VOC kreeg van de Staten-Generaal het monopolie om handel te drijven in Azië.
Een schip dat vanuit Nederland uitvoer voor een reis naar bijvoorbeeld Indonesië had voor negen maanden voedsel bij zich. Dat was op zichzelf ruim voldoende. De eerste plaats waar voedsel en water konden worden ingeslagen was Kaap de Goede Hoop en dat lag op vier maanden varen van Holland.
De schipper of kapitein, was de hoogste man aan boord. En die sliepen dus ook in de beste ruimte die in zo'n schip maar was; de kajuit. Een voorbeeld daarvan was de matroos, die sliep in de koebrug.
Het schip is gebouwd aan de hand van globale schetsen. Er zijn niet eerst gedetailleerde bouwtekeningen gemaakt, zodat ook de gewichtsberekening globaal was. Pas nu weten we het exacte gewicht: 580 ton.
In de Gouden eeuw zorgen schepen van de West Indische Compagnie voor ongekende rijkdom in de Nederlanden en de kooplieden verdienen geld als water met onder andere de handel in tot slaaf gemaakten. Hiervoor betalen honderdduizenden tot slaaf gemaakten een hoge prijs met hun leven en met hun vrijheid.
Steeds meer koopvaardijschepen trekken eropuit om kostbare kruiden uit Indië te halen. Zeeuwen en Hollanders stichten compagnieën, bedrijven die zich richten op de handel in Indië. Hun reizen verlopen niet altijd voorspoedig. Soms varen de kooplieden rijk beladen terug, soms vergaan de schepen in een storm.
Met de oprichting van de VOC kon Nederland de strijd aangaan met de Engelsen en de Portugezen. Dankzij de monopolie (alleenrecht dat alleen de VOC in naam van de Republiek overzees mocht handelen met andere landen) die de VOC van de Staten-Generaal kreeg, kon de VOC veel winst gaan maken.
Spiegelschip de Batavia
De echte Batavia is in 1628 gebouwd in opdracht van de Verenigde Oost-Indische Compagnie op de Peperwerf in Amsterdam. De naam Batavia komt van de hoofdvestiging Batavia op Java, wat wij nu kennen als Jakarta.
Batavia was van 1619 tot 1799 het hoofdkwartier van de VOC in Azië en vervolgens, tot de onafhankelijkheid van Indonesië, de hoofdstad van de Nederlandse kolonie Nederlands-Indië. Sinds 1942 is ze bekend onder de naam Jakarta, en sinds 1949 de hoofdstad van de Republiek Indonesië.
Daarnaast ontwikkelde Batavia zich tot de belangrijkste stapelmarkt voor de handel in Zuidoost-Azië in het algemeen, vooral toen de VOC er in slaagde de Chinese jonkenhandel op de stad te richten. Het achterland van Batavia werd in de loop van de tijd economisch ook steeds belangrijker.
Ja Bataviastad is niet altijd meer super goedkoop maar toch afgelopen weekend tijdens het VIP weekend bijna overal 20% extra korting en bij Nike zelfs 30% dan zijn veel dingen toch wel echt goed geprijsd. Tijdens normale dagen is Bataviastad wel duurder geworden.
Het is mogelijk om gratis te parkeren in lelystad bij Maerlant en achter het provinciehuis naast het Getronics gebouw en in gebieden met de blauwe zone, met uw parkeerschijf zoals op parkeerterreinen Kubus en Gezondheidscentrum Heelhoek.
Het menu op een VOC-schip
's Ochtends at men meestal gortepap, eventueel met pruimen en boter. Het middageten was de warme maaltijd en bestond uit een combinatie van rijst, erwten of bonen enerzijds en stokvis, rundvlees of varkensvlees anderzijds, alle drie in ruime mate gepekeld.
In de achttiende eeuw bedroeg het aantal opvarenden van een schip tussen de 180 en 230. Ongeveer een derde van deze opvarenden waren mensen die als passagier meegingen. Kooplieden, ambachtslieden, ambtenaren en soldaten. De grootste groep aan boord werd gevormd door de bemanning.
De matrozen en soldaten stonden het laagst in rang. Zij sliepen in kleine, lage ruimtes op zakken met stro of in hangmatten. Matrozen namen hun eigen eetgerei, extra kleding en dikwijls extra voedsel mee aan boord.