In het epicentrum zijn de schokken het grootst en vaak vindt men rond het epicentrum de meeste verwoestingen. Er zijn verschillende manieren om de locatie van een aardbeving te bepalen. De belangrijkste is het gebruik van P- en S-golven die met behulp van een seismometer geregistreerd worden.
Waarneembaarheid. Een aardbeving met een magnitude van 2,0 op normale diepte kan onder optimale omstandigheden nog net worden gevoeld. De zeer ondiepe bevingen in Noord-Nederland (tot maximaal 3 kilometer diep) kunnen soms al bij een magnitude van 1,2 worden gevoeld.
22 mei 1960 – Aardbeving bij Valdivia, Chili. Dit is de krachtigste aardbeving die ooit gemeten is, met 9,5 op de momentmagnitudeschaal.
Japan. Japan staat bekend als het land met de meeste seismische activiteit ter wereld. Het land ligt in de zogenaamde Ring van Vuur, het hoefijzervormig gebied rondom de Grote Oceaan waar aardbevingen en vulkaanuitbarstingen schering en inslag zijn door diverse subductiezones van tektonische platen.
Dat betekent dat een aardbeving met een kracht van 6 op de schaal van Richter 10 keer zo sterk is als een aardbeving met een kracht van 5. Een aardbeving van 7 is 100 keer zo krachtig als een aardbeving van 5, een beving van 8 is 1000 keer zo sterk, enzovoort.
Twee: tsunami's komen in Nederland niet voor. De Noordzee is te ondiep. Dat constateerde Rijkswaterstaat namelijk in 1993. Lees het rapport 'Tsunami-golven in het Noordzeegebied.
Bij Roermond vond in de vroege ochtend van 13 april 1992 een aardbeving plaats van 5,8 magnitude op de schaal van Richter. Het is de zwaarste aardbeving ooit in Nederland gemeten.
Een aardbeving duurt vaak maar enkele seconden, maar de impact kan enorm zijn. Als toch gebeurt, is het beter om goed voorbereid te zijn.
'Net zoals de overheid een kans hanteert van een overstroming door rivieren van eens in de twaalfhonderd jaar is er op die tijdschaal kans op een forse aardbeving. Daar moeten we serieus rekening mee houden, zeker als we denken aan ondergrondse opslag van energie of kernafval.
Ontstaan spanning
Als twee platen langs elkaar bewegen, ontstaat er spanning. Soms willen de platen verder drijven, maar worden ze tegengehouden door elkaar. De spanning bouwt zich zo op dat ze uiteindelijk met een schok langs elkaar schieten. Dit veroorzaakt trillingen diep onder de grond.
Zwaarste beving bij Loppersum
Op 14 juli vond de krachtigste aardbeving van 2020 plaats bij Loppersum. Deze had een magnitude van 2,7 op de schaal van Richter. De zwaarste geïnduceerde aardbeving ooit in Nederland gemeten was op 16 augustus 2012 in het Groningse Huizinge met een magnitude van 3,6.
De gigant die hij 'bereed' was 24,38 meter hoog. Volgens Smithsonian Magazine werd in 1958 in Lituya Bay (Alaska) de hoogste golf ooit gemeten: 30,5 meter. Dat was een tsunami als gevolg van een aardbeving.
Een kleine tsunami van naar schatting 50 cm hoog bereikte de kust van Japan zonder enige schade aan te richten.
Dieren kunnen een aardbeving voelen aankomen. Jarenlang werd betwijfeld of dat wel mogelijk was. In een internationale studie is nu vastgesteld dat koeien, schapen en honden daadwerkelijk enkele uren voor een beving opvallend onrustig gedrag vertonen.
Lichte trillingen
Maar ook bij een aardbeving of tsunami lijken dieren dit te voorspellen; ze vertonen dan apart gedrag, wat wetenschappers seismus abnormal animal behaviournoemen. In een onderzoek in Amerika werden er trillingen veroorzaakt in dierentuinen die vergelijkbaar zijn met een aankomende aardbeving.
De meeste aardbevingen komen voor in de aardkorst tot op een diepte van ongeveer 30 kilometer. Er komen echter ook bevingen voor op dieptes tot ongeveer 700 kilometer. De meeste aardbevingen komen voor rond de grenzen van tektonische platen.
Een aardbeving begint ondergronds in het hypocentrum met schokgolven die doordringen tot de aardkorst. De schok is het grootst in het epicentrum, dit is de plaats aan het aardoppervlak loodrecht boven het hypocentrum. Op de grenzen (breuklijnen) van deze plaatdelen komen aardbevingen en vulkanen voor.
Tektonische krachten
Midden op de min of meer stabiele platen kunnen ook aardbevingen voorkomen als gevolg van bewegingen in regionale breukensystemen in de aardkorst. Deze bewegingen ontstaan door tektonische krachten aan de randen van de platen.
In het grensgebied van Nederland en Duitsland, waar Xanten ligt, bevinden zich inderdaad breuklijnen. We zitten hier vlak bij de Venlo-slenk, die aan de oostzijde begrensd wordt door de Viersen-breuk. Deze breukzone ligt in Duitsland en loopt min of meer langs de grens.
Ten eerste zeggen ze vaak dat je onder de tafel moet gaan zitten, zodat er niks op je hoofd kan vallen. De tweede tip is dat je in een deurpost moet gaan staan, want op die plek is je huis extra stevig.
Waar in het Groningen-gasveld is de meeste kans op aardbevingen? Uit onderzoek blijkt dat de meeste bevingen daar voorkomen waar de inklinking het grootst is. Dit is in de omgeving van Loppersum.
Dat verklaart ook waarom in die gebieden de meeste aardbevingen zijn: Italië, de Balkanlanden, Griekenland en Turkije. Behalve grote breuklijnen zijn er ook kleine breuklijnen. Er loopt er eentje van het Duitse Roergebied via Roermond naar Brabant.
In totaal zijn er 287.000 woningen gelegen in het effectgebied van bevingen door gaswinning in het Groningenveld. Tot op heden is (inclusief de periode waarin NAM/CVW de schade hebben afgehandeld) bij ongeveer 100.000 woningen een schade gemeld. Dat betekent dat op 187.000 woningen nooit schade is gemeld.