Rond 21 juni (bij het begin van de astronomische zomer) komt de zon op in het noordoosten (azimut 50°) en gaat onder in het noordwesten (azimut 310°). Zelfs in het holst van de (korte) zomernacht bevindt de zon zich in het noorden minder dan 18 graden onder de horizon.
Summer Solstice. Net als bij ons, vindt bij Stonehenge op 21 Juni de zomerzonnewende plaats. Tijdens een schrikkeljaar op 20 Juni. In het engels wordt dit de 'summer solstice' genoemd.
De Kreeftskeerkring markeert de hoogste breedte op het noordelijk halfrond waar de zon in het zenit kan staan, loodrecht boven het aardoppervlak. Dit gebeurt rond 21 juni, tijdens de junizonnewende, en markeert het begin van de noordelijke astronomische zomer.
Het noorden, het zuiden, het oosten en het westen. Dat zijn de 4 windrichtingen van een kompas. De zon komt op in het oosten en gaat onder in het westen.
Een tuin op het zuiden is de meest zonnige tuin. In deze tuin is het eigenlijk altijd licht en helder. 's Zomers kan het warm worden in de tuin, omdat heel de dag de zon in de tuin schijnt. Mocht u daar niet van gediend zijn, dan is het belangrijk dat u schaduwplekken creëert.
Da's best lastig te onthouden. Tenzij je dit ezelsbruggetje gebruikt! De zon komt dus 's ochtends op in het oosten, en gaat aan het einde van de dag weer weg in het westen. 's Ochtends twee keer de o, 's middags of 's avonds twee keer de w. Zo vergeet je dat nooit meer!
De keerkringen zijn bijzondere parallellen die de maximale afstand van de evenaar weergeven waar de zon in de middag in het zenit staat; loodrecht boven de waarnemer. De Kreeftskeerkring bevindt zich op ongeveer 23°26' noorderbreedte en de Steenbokskeerkring op ongeveer 23°26' zuiderbreedte.
Op 21 juni staat de zon het hoogst en is de zonnehoek 61,5°. Op 21 december staat de zon het laagst en is de zonnehoek 14,5°.
De noordelijke koers gaat door en rond 21 juni wordt de noordelijke keerkring bereikt op zo'n 23 graden noorderbreedte. Dit is de Kreeftskeerkring. Als de zon hier loodrecht boven staat begint de zomer en is het de langste dag van het jaar.
Het zuiden ligt in het verlengde van een denkbeeldige as in het midden tussen de 12 en de kleine wijzer. Dit is de basistheorie. In theorie staat de zon om 12 uur in het zuiden. Echter staat de zon in Nederland om 13.00 uur in het zuiden in verband met de Middeneuropese tijd, wat GMT+1 is.
Waar de stippellijn de verticale as snijdt, loopt de middelbare zon gelijk met de echte zon. Dan staat de zon in het zuiden om 12 uur. En dat gebeurt vier keer per jaar (16 april, 15 juni, 2 september en 26 december).
Probeer het dan eens 's avonds. Om 18.25u staat de zon precies in het westen en vanaf dat moment valt er dus weer zonlicht op een noordgevel.
De middernachtzon is een natuurfenomeen dat in de zomer voorkomt op plaatsen ten zuiden van de zuidpoolcirkel en ten noorden van de noordpoolcirkel, dus ook in Noord-Noorwegen. De aarde draait met een gekantelde as ten opzichte van de zon, en in de zomermaanden is de Noordpool naar de zon gericht.
De middernachtzon is een natuurlijk fenomeen waarbij de zon om middernacht boven de horizon staat, en dus ook gedurende de rest van de dag en nacht. Dit fenomeen komt jaarlijks tijdens een bepaalde periode in gebieden rond en vooral ten noorden van de noordpoolcirkel voor, zoals Noord-IJsland en Noord-Scandinavië.
Zomerzonnewende is langste dag van het jaar
Vanaf dinsdag 21 juni 2022 gaan we donkere tijden tegemoet, want dan is de zomerzonnewende op het noordelijk halfrond. In Amsterdam duurt de dag dan maar liefst 16 uur, 48 minuten en 19 seconden.
In de zomer bereikt ongeveer 20-30 % van de totale dagelijkse hoeveelheid uv-straling de aarde tussen 11.00 en 13.00 uur en 75 % tussen 9.00 en 15.00 uur (zonnetijd, niet plaatselijke tijd).
De zon staat boven de Kreeftskeerkring en de dagen zijn op het noordelijk halfrond op hun langst. Het is met een zonhoogte van 61,4 graden zomer. De dagen worden vanaf dit moment weer korter.
Extra bescherming is een must. Over de middag – tussen 12 en 15 uur – is de uv-straling het hevigst. Mensen met huidtype 1 en 2 dienen extra voorzichtig te zijn.
tropen = Gordel rond de evenaar tussen beide keerkringen, de Kreeftskeerkring aan de noordelijke grens en de Steenbokskeerkring aan de zuidelijke.
de evenaar - deze ligt op 0 graden en scheidt het aardoppervlak in een noordelijk en een zuidelijk halfrond. Tweemaal per jaar, rond 21 maart en 23 september, staat de zon loodrecht boven de evenaar en zijn dag en nacht overal op aarde van ongeveer gelijke lengte.
Keerkringen zijn bijzondere parallellen rond de aarde die op ongeveer 23½° Noorder- en Zuiderbreedte liggen. De naam van de noorderkeerkring, Kreeftskeerkring, is afgeleid van het sterrenbeeld Kreeft (Cancer), het teken van de Dierenriem dat ingaat op het moment dat de zon boven deze keerkring staat.
Je kunt het misschien wel raden in vergelijking met een tuin op het noorden: als je tuin richting het zuiden ligt, heb je altijd zon in je tuin. De zon zal zowel in de zomer als in de winter zijn volle baan langs jouw tuinkant maken, waardoor je optimaal van het zonlicht in je tuin kunt profiteren.
Sun seeker
Met de app Sun Seeker zie je precies wanneer en waar de zon over een plek komt. Handig als je altijd vergeet waar de zon ook alweer opkomt (het oosten!) of als je niet echt weet waar het oosten dan precies is.
De zon in tuinen op het noorden, oosten, zuiden en westen voor verschillende seizoenen. De zon komt op in het oosten, draait in de middag naar het zuiden en gaat onder in het westen. Hoe hoog de zon is, verschilt per maand (zie figuur 1) en heeft invloed op de totale schaduwval.