Centraal Afrika en Florida tellen de meeste bliksems. Dat blijkt uit satellietmetingen van de NASA, die wereldwijd in kaart zijn gebracht. Door de warmte stijgt de lucht daar sterk waardoor gemakkelijk buien ontstaan.
In Europa is het onweer het laagst op IJsland en het hoogst in Spanje, Frankrijk, De Alpen en de Balkan. Onderstaande KNMI-kaart geeft een beeld van de grilligheid.
Het Europees grondgebied krijgt gemiddeld 350 dagen per jaar te maken met bliksem. Dat wil zeggen dat er elke dag wel ergens in Europa een blikseminslag is. Augustus blijft in West-Europa de maand met de meeste blikseminslagen.
De Bilt (Utrecht) staat ook hoog met 29 onweersdagen. Van de stations die onweer waarnemen onweert het in Eelde (nabij Groningen) het minst: slechts 21 dagen per jaar komt hier onweer voor.
NASA heeft een wereldkaart gemaakt met de gebieden waar de meeste bliksemflitsen ontstaan. Elke seconde zijn er wereldwijd veertig tot vijftig bliksemflitsen waar te nemen. Jaarlijks komt dit neer op 1,4 miljard ontladingen, nogal ongelijk verdeeld over de aarde.
Als een boom naast je huis wordt geraakt kan de spanning via de leidingen in de grond, zich naar je huis verplaatsen en slaat door op je elektrische apparaten. Als bliksem thuis inslaat kan er brand ontstaan, muren kunnen scheuren of inzakken.
Dit is vaak rond een rivier en dus vragen veel mensen zich af of een rivier invloed heeft op een onweersbui. Het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI) heeft onderzoek gedaan naar dit fenomeen. Wat blijkt: het lijkt misschien zo, maar rivieren hebben geen invloed op onweersbuien!
Als de omstandigheden gunstig zijn kan men donder erg ver horen. Wanneer er veel bewolking is, wat vaak het geval is bij een onweer, kan het zijn dat de bliksem van op grote afstand niet zichtbaar is, maar dat wel het geluid van de donder wordt waargenomen. Omgekeerd wordt soms enkel de bliksem gezien.
De knal bij de bliksemflits ontstaat doordat de lucht binnen het pad van de vonk sterk verhit wordt en uitzet. De snelle en plotselinge uitzetting van de lucht veroorzaakt een flinke schokgolf die hoorbaar is als donder. Uit de tijd die verstrijkt tussen bliksem en donder kan men afleiden of het onweer nabij is.
Reacties. Dat ligt aan de omstandigheden waardoor onweer ontstaat, dat zijn de omstandigheden waardoor je ook regenbuien krijgt. Omdat het toch een heel plaatselijk gebeuren is kan het dus best zo zijn dat je onweer hoort wat wat verder bij je vandaag is en dat het bij jou dus droog blijft (maar elders dus wel regent).
Volgens de onderzoekers is de kans op een hete zomer in 2022 ruim 70%. Het onderzoek is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift 'nature'. Eerder voorspelden dezelfde meteorologen al de extreem warme zomer van 2018, 2019 en 2020.
De zomer van 2022 verraste Nederland met hitte, droogte en volop zonneschijn. Met een gemiddelde temperatuur van 18,6 graden in De Bilt waren alleen de topzomers van 2003 en 2018 nog respectievelijk 0,1 en 0,3 graden warmer. Normaal is het ruim een graad kouder met 17,5 graden.
Dat heeft dus te maken met de temperatuurverschillen die nodig zijn om een onweersbui te laten ontstaan. Gedurende de dag kan de zon ervoor zorgen dat het aardoppervlak flink wordt verwarmd en de luchtvochtigheid zodoende stijgt, waardoor het contrast met een koude luchtstroom 's avonds des te groter wordt.
Dankzij detectiesystemen die gebruik maken van radiostraling en metingen door satellieten kunnen we bliksem tot op een paar honderd meter nauwkeurig meten. Per jaar zijn er in Nederland gemiddeld zo'n honderd onweersdagen en vijftienduizend bliksemflitsen van wolk tot grond.
Onweerswolken. Elke onweersbui begint als een kleine stapelwolk. Een stapelwolk heeft een bloemkoolachtige structuur, met scherpe omrandingen. Als de stijgende bewegingen sterk genoeg zijn, groeit de stapelwolk uit.
Het midden van Frankrijk
Vooral in de Jura, Auvergne en Rhône-Alpes gaat het regelmatig mis. Fikse onweersbuien en heel veel neerslag laten soms zelfs auto's door de straten drijven. Na de zomer gaat het in andere delen van Frankrijk los. De zuidkust is in de herfst berucht om zijn heftige onweersbuien.
-Paars/roos bliksems bij de "cumulonimbus pracipitatio", of simpel gezegd buienwolk, betekent veel regen. -Blauwe bliksems treden op in hagel/sneeuwbuien. -Oranje/rood bliksems komt voor in een stoffige atmosfeer.
In een huis ben je ook redelijk veilig, mits je niet in de buurt van koperen leidingen of elektrische kabels bent. Ook schijnt douchen en badderen een afrader te zijn. De kans dat je geraakt wordt door de bliksem is gemiddeld 1 op 2 miljoen.
Voor je viervoeter kan onweer behoorlijk stressvol zijn. Zijn staart gaat naar beneden toe, z'n oren gaan naar achter staan, hij gaat hijgen en wil niks meer. Zo kan je zien dat je hond zich niet prettig voelt tijdens onweer. Het kan zelfs zo heftig zijn dat ze zich verstoppen of willen vluchten.
Douchen en afwassen
Doordat stroom bij blikseminslag ook via leidingen binnen kan komen én water stroom kan geleiden, is het beter om ook alles waar water uit komt, te mijden. Een douche nemen, je handen wassen of de afwas doen, kun je dus beter uitstellen tot de bui over is.
Bijgeloof. Vroeger waren de mensen bang voor onweer. Omdat ze donder en bliksem niet begrepen dachten ze dat onweer het werk van de goden moest zijn. Als de donder rolde dan kwam dat bijvoorbeeld omdat de Noorse god Donar (ook wel bekend als Thor) door de wolken reed met zijn strijdwagen.
Het risico op brand, vooral natuurbrand, is dan bijzonder groot, omdat het brandwerende effect van de regen uitblijft. Droge onweersbuien zouden grote natuurbranden hebben veroorzaakt of minstens bevorderd, zoals de bosbranden in Portugal 2017 en de natuurbranden in Australië 2019-2020.
Je vermijdt best alle contact met stromend water. Dus: niet douchen, geen bad nemen, je handen niet wassen en de afwas of handwas moeten ook maar even wachten. Water is een uitstekende geleider voor stroom, vandaar.
Houd ramen en deuren gesloten, bliksem wordt aangetrokken door tocht. Blijf uit de buurt van koperen leidingen en elektrische kabels.
Als u goed hebt opgelet hierboven, dan kunt u de conclusie trekken dat de donder an sich niét gevaarlijk is. De bliksem daarentegen is dat wél! De donder is simpelweg een reactie op de bliksem en is niets anders dan een geluidsgolf die hoorbaar is.