Maar hoe bak je het gezondst? Volgens hoogleraar Levensmiddelentechnologie Tiny van Boekel (Wageningen University & Research) kun je het best met olie bakken en braden. "In oliën zitten onverzadigde vetten. Die zijn beter dan de verzadigde, die in boter en andere harde vetten zitten.
Alle oliën bestaan uit een mengeling van onverzadigde en verzadigde vetten. ,,We noemen een olie gezond als die rijk is aan onverzadigde vetzuren. Oliesoorten met veel verzadigde vetten sorteren we in de categorie 'ongezond'”, legt hij uit. Hij raadt aan om vooral olijfolie, koolzaadolie en sojaboonolie te gebruiken.
Niet alle olies zijn geschikt om te verhitten. Het kan zelfs ongezond zijn omdat er kankerverwekkende stoffen kunnen ontstaan. Deze worden PAK's genoemd: polycyclische aromatische koolwaterstoffen. Bak, braad, wok of frituur bij voorkeur in gewone (goedkope) olijfolie, arachideolie, zonnebloemolie of maïsolie.
Dat het rookpunt van zonnebloemolie op 227 graden Celsius zit is een voordeel ten opzichte van olijfolie. Toch wordt olijfolie aangeraden. Dit komt vooral door het feit dat zonnebloemolie relatief veel meervoudige onverzadigde vetten kent wanneer je dit vergelijkt met olijfolie.
8. De winnaar is Monini GranFruttato Selezione Speciale Olio Extra Vergine di Oliva. Die is algemeen verkrijgbaar voor €9,32. De testers beoordeelden deze olie met een 7,3 en vonden hem Italiaans, niet scherp maar mild pittig en de smaak bleef lekker lang hangen.
Het maakt de olie nog langer houdbaar en extra bestand tegen verhitting. Een groot nadeel van dit gedeeltelijke hardingsproces is dat het transvetten produceert. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat deze soort vetten erg ongezond zijn en het risico op hartaandoeningen kunnen verhogen (1).
Gebruik geschikte vloeibare margarines, bak- en braadproducten of oliën. Voorbeelden van oliën geschikt om in te bakken zijn: arachideolie, olijfolie, maïsolie, rijstolie, slaolie, soja-olie, zonnebloemolie, koolzaadolie en roerbakolie.
In gewone olijfolie kunt u rustig bakken en braden. Maar extra vierge olijfolie kunt u beter alleen gebruiken voor koude gerechten. Wanneer u 'extra vierge' olijfolie verhit, verbranden er stoffen die in de olie zitten. Dit is ongezond en op de lange termijn zelfs kankerverwekkend.
Vanuit een gezondheid perspectief is olie een stuk gezonder dan boter om mee te bakken. Olie bevat veel minder verzadigde vetten dan boter. Ook met die reden in ons achterhoofd is het altijd beter om voornamelijk te werken met olie in plaats van boter.
De eiwitbestanddelen en water in boter zorgen er nl voor dat boter beperkt houdbaar is en na een tijdje ranzig gaat smaken. Dit vet is ook goed bestand tegen hoge verhitting. Dus bak hierin je vlees, vis of wat dan ook. Je kunt eventueel ook nog wat olijfolie toevoegen, want dan kan het mengsel nog hoger verhit worden.
Arachideolie. Misschien dat je deze olie kent als pindaolie. Wil je de temperaturen in de keuken flink omhoog gooien? Dan is arachideolie de meest veilige optie, omdat het een van de hoogste rookpunt heeft van alle oliën.
Om gezond te bakken kun je dus het beste vloeibaar vet gebruiken. Je kunt hierbij denken aan verschillende soorten oliën, maar bijvoorbeeld ook aan vloeibare margarine of een vloeibaar bak- en braadproduct. Er zijn verschillende typen olie verkrijgbaar in de supermarkt, zoals olijfolie, zonnebloemolie en arachideolie.
Zonnebloemolie bevat net als olijfolie veel onverzadigbare vetzuren, maar doordat dit meervoudige vetzuren zijn is zonnebloem veel beter bestand tegen verhitting. Zonnebloemolie is geschikt voor bakken, braden en frituren. Overigens geldt dit ook voor pinda- of arachideolie.
Als onderdeel van een gevarieerde voeding en gezonde leefstijl, leveren 2 eetlepels Blue Band Vloeibaar (20ml) per dag een belangrijke bijdrage aan de hoeveelheid essentiële vetten die nodig zijn voor de groei en ontwikkeling van kinderen. De benodigde dagelijkse inname is 2g alfa-linoleenzuur en 10g linolzuur.
Extra vierge olijfolie is minder geschikt voor verhitten bij hele hoge temperaturen voor langere tijd. De smaak gaat grotendeels verloren na verhitting. Ook kan deze olie boven de 180 graden ontbinden en kunnen ongezonde stoffen ontstaan.
Bij verhitting van extra vierge olijfolie op te hoge temperaturen, boven de 170 ° C, komen er giftige stoffen vrij die kankerverwekkend kunnen zijn zoals PAK's. Dit zijn dezelfde stoffen die ontstaan wanneer je je eten laat aanbranden.
Waarom is olijfolie gezond? Extra vergine olijfolie staat bekend als een gezonde olie vanwege de voedingsstoffen die erin zitten. Voor onze extra vergine olijfolie gebruiken we bewust onrijpe olijven of olijven die vroegrijp zijn. Deze bevatten doorgaans meer gezonde voedingsstoffen dan volrijpe olijven.
Geklaarde boter
Deze boter is gesmolten, waardoor de vaste bestanddelen, zoals zouten en eiwitten, eruit zijn gehaald. Ook water wordt hierdoor onttrokken aan de boter. Na dit proces is de boter veel beter bestand tegen hogere temperaturen en kun je het gebruiken om mee te bakken of braden.
Baktip 4: Bak met boter én olie
Voeg een klein scheutje olie bij de boter. Laat de boter goed smelten tot hij goudbruin is. De combinatie van boter en olie zorgt ervoor dat je de rijke botersmaak houdt, en de olie zorgt voor hogere temperaturen waardoor de biefstuk mooier dichtschroeit, zonder dat-ie verbrandt.
De Bertolli Olijfolie Classico kan probleemloos tot 210°C verhit worden en daarom ideaal voor warme gerechten. De Bertolli Olijfolie Classico is neutraal van smaak en laat vooral de smaken van de toegepaste ingrediënten naar voren komen. Deze olijfolie is ideaal voor braden, bakken of frituren.
Alternatieven voor bakken
Een veelgenoemde vervanger voor zonnebloemolie is arachideolie. Deze olie wordt uit pinda's gewonnen en smaakt daar ook een beetje naar. Verder zijn raapzaadolie, koolzaadolie, olijfolie (absoluut geen extra vierge) en maisolie goede alternatieven.
Frituur op maximaal 175 °C en tot de friet een goudgele kleur heeft. Gebruik vloeibaar, plantaardig frituurvet. Geschikt om te frituren zijn: vloeibaar frituurvet, zonnebloemolie en olijfolie (geen extra vierge). Doe kleine hoeveelheden in de frituurpan, houd maximaal 150 gram per keer aan.
Maïsolie is met z'n neutrale smaak perfect om te bakken of te braden. Gebruik deze olie liever niet om te frituren. Maïsolie reageert niet zo goed op extreem hoge temperaturen. Arachideolie kan je dan weer wel verhitten tot zeer hoge temperaturen.