Je kunt een soa krijgen door contact met elkaars slijmvliezen (mond, penis, vagina, anus). En door bloed, sperma of vaginaal vocht. Veilig vrijen is de beste manier om geen soa's te krijgen. Gebruik condooms.
Je partner kan een soa hebben zonder het te weten
Je partner kan ook een virus hebben waar je later een soa door krijgt. Dat je partner geen klachten heeft, betekent niet dat jij ook geen klachten krijgt. Het kan dus zijn dat jullie allebei een soa hebben, maar jij wel klachten hebt en je partner niet. Of andersom.
Een soa krijg je meestal door onveilige seks
Die zit dan in je vaginavocht, sperma en het vocht dat al voor het klaarkomen uit de penis komt (voorvocht). En ook in je ongesteldheids-bloed. Het zit ook in de slijmvliezen van je mond, vagina, penis en anus (poepgat).
Dat verschilt van soa tot soa. Gonorroe kan zich al na enkele dagen manifesteren, terwijl hepatitis B en genitale wratten soms pas na een half jaar kunnen aangetoond worden. De meeste soa's zijn na 3-4 weken aantoonbaar.
Bij orale seks loop je geen risico op een soa: fabel
"De kans op een soa is bij pijpen en beffen kleiner dan bij seks zonder condoom, maar je kunt het nooit helemaal uitsluiten. We raden daarom aan om geen sperma of bloed in je mond te krijgen als je niet zeker weet of je partner hiv of een andere soa heeft.
Maar dit hoeft niet. Ook als je niets merkt kun je chlamydia hebben en dus anderen ook besmetten. Als je chlamydia niet behandelt, kun je minder vruchtbaar of onvruchtbaar worden.
Chlamydia: kan je niet doorgeven of krijgen via tongzoenen. Herpes: als één van de partners herpeswondjes aan de mond heeft kan herpes overgedragen worden. Hiv: wordt niet overgedragen door speeksel, er is geen risico bij kussen of tongkussen. Syfilis: kan worden overgedragen als je een zweer aan de mond hebt.
En schurft en schaamluis kan iemand op je overdragen door besmette kleding, handdoeken of beddengoed. Maar ook kun je genitale wratten oplopen door bijvoorbeeld een besmette handdoek. Gebruik dus nooit zomaar andermans handdoek, en trek nooit zomaar iemands ondergoed aan!
Ook met je vingers of als je een seksspeeltje direct na iemand anders gebruikt, kan je een SOA overdragen.
Kom je in aanraking met sperma, vaginaal vocht of bloed, dan loop je het risico een soa te krijgen. De organismen die soa's veroorzaken overleven buiten het lichaam echter heel kort: van een vieze wc-bril krijg je dus geen soa.
Dus, kan je een soa hebben als maagd? Als je beide maagd bent en nog helemaal geen seks hebt gehad dan heb je nog geen SOA. Echter, als je bijvoorbeeld al wel onbeschermde orale seks hebt gehad dan is het mogelijk dat je hierbij een SOA oploopt.
Het is een vaak gehoorde fabel dat je niet zwanger kunt worden wanneer je voor het eerst onbeschermde seks hebt. Dit is helemaal niet waar. Er is altijd een kans dat je zwanger wordt als je onbeschermde seks hebt, zelfs als het de eerste keer is.
Het condoom voorkomt zwangerschap minder goed dan voorbehoedmiddelen met hormonen of een spiraaltje. Het condoom beschermt ook tegen soa's.
Je kan aan het maagdenvlies niet zien of iemand seks heeft gehad. Ook een dokter kan dit niet zien. Zelfs als je vaak seks hebt gehad, kan het maagdenvlies nog intact zijn.
“Tongzoenen is erg goed voor het mondmilieu”, vertelt Richard Kohsiek, tandarts en KNMT-bestuurslid. “Bij het zoenen maak je extra veel speeksel aan en dat houdt je tanden en tandvlees gezond. Het speeksel helpt bacteriën namelijk makkelijker weg te spoelen en dat verkleint de kans op plaque en gaatjes.”
Hoewel het vele malen minder voorkomt dan bij de geslachtsdelen, kan een Soa zich ook schuilhouden in de keel. Met name Chlamydia en Gonorroe worden relatief vaak in de keel gevonden. Het kan zijn dat je daar klachten van krijgt, zoals keelpijn, pijn bij slikken of opgezwollen lymfeklieren, maar dat hoeft niet.
Ongeveer 2% van vrouwelijke prostituees is hivpositief
Prostituees zijn een risicogroep voor hiv en andere soa doordat ze veel seksuele contacten hebben met veel verschillende partners. Naar schatting is bijna 2% van de vrouwelijke prostituees in Nederland geïnfecteerd met hiv.
De meest vastgestelde soa is chlamydia. Bij hetero's volgen herpes en genitale wratten (HPV). Bij homomannen is dat syfilis en gonorroe.
Een aantal soa's zijn gemakkelijk te behandelen. Van andere soa's kan je niet genezen, maar wel de klachten behandelen.
SOA worden overgebracht door geslachtsgemeenschap, maar ook door seksuele contacten via de mond, door anale contacten of contacten met lichaamsvloeistoffen zoals sperma, speeksel, bloed en vaginale afscheiding. Slechts enkele SOA zijn overdraagbaar via huidcontact.
SOA-symptomen bij een man
Pusachtige, waterige afscheiding uit de penis. Blaasjes, zweertjes of wratten op de penis, de eikel of de anus. Een pijnlijke of gezwollen balzak. Jeuk rond de anus/bilnaad.
Een infectie met chlamydia wordt door het lichaam zelf 'opgeruimd' (geklaard). De helft van de urogenitale infecties is na 1 jaar verdwenen, bijna alle infecties zijn na 3 jaar weg.
De beste manier om een soa te voorkomen is door een condoom te gebruiken tijdens de seks. Dus als je penis in de vagina of anus gaat. Ook bij pijpen, beffen of de anus likken, beschermt een condoom je. Bij beffen en kontlikken kun je het condoom openknippen en tussen je mond en de vagina of anus leggen.