Aan de basis van seksueel grensoverschrijdend gedrag ligt altijd een machtsverschil tussen de pleger en het slachtoffer. Dit machtsverschil kan gebaseerd zijn op leeftijd, sekse, sociale positie of mentaal of lichamelijk overwicht.
Grensoverschrijdend gedrag ontstaat vaak door een machtsverschil, waarbij één van beide partijen geen weerstand kan bieden. Bij grensoverschrijdend gedrag gaat het altijd over hoe iets ervaren wordt. Mensen verschillen namelijk in hun normen en waarden en de daarbij behorende grenzen.
“Grensoverschrijdend gedrag komt nog steeds overal en veel te vaak voor. Niet alleen op het werk, maar bijvoorbeeld ook thuis, in cafés, bij de sportvereniging, op school en op straat. Dat moet veranderen. Het wordt nog veel te normaal gevonden dat mensen worden lastig gevallen, geïntimideerd en aangerand.
De kans op grensoverschrijdend gedrag is groter wanneer de machtsverschillen in de organisatie groter zijn. Hoe hiërarchischer de cultuur, hoe groter de machtsverschillen en hoe groter het risico op grensoverschrijdend gedrag. Het is belangrijk dat een organisatie zich hiervan bewust is en er bewust mee omgaat.
Denk aan seksueel getinte opmerkingen of berichten, iemand vastpakken, aanranding en verkrachting. Dit is seksueel grensoverschrijdend gedrag, dat zich in verschillende situaties voor kan doen. Seksuele intimidatie kan plaats vinden op straat, in de horeca, op je werk, op school en op sport- en vrijetijdsverenigingen.
Aanvullend trek je een duidelijke grens door de persoon met het gedrag te confronteren en het gedrag duidelijk te begrenzen. Ook hier treed je niet veroordelend op naar de persoon, maar leg je even goed de nadruk op bespreekbaarheid, empathie en inzicht, zodat leren mogelijk wordt.
'Bij grensoverschrijdend gedrag krijgen veel mensen de neiging zich terug te trekken en te isoleren van de groep. Ze gaan minder participeren in gezamenlijke activiteiten, maken zich onzichtbaar. Dat is een valkuil, omdat collega's zo eerder negatief over je gaan denken en jouw kant van het verhaal niet zien. '
Psychisch grensoverschrijdend gedrag gaat over elk incident waarbij een persoon psychisch wordt bedreigd of aangevallen. Voorbeelden zijn schreeuwen, uitschelden, kleineren, vernederen, bedreigen, chanteren, afwijzen, opsluiten, onterechte ernstige beschuldigen, …
De jaarprevalentie van seksueel grensoverschrijdend gedrag onder de bevolking van 16 jaar en ouder is ten opzichte van 2020 significant gestegen. In 2022 werd 13 procent van de bevolking van 16 jaar en ouder slachtoffer van een of meer vormen van seksueel grensoverschrijdend gedrag in de afgelopen twaalf maanden.
Seksuele meerderjarigheid vanaf 16 jaar
Je mag dus seks hebben met iedereen ouder dan 16 jaar op voorwaarde dat jullie dit beiden willen. Wie jonger is dan 16 kan volgens de wet geen toestemming geven tot seksuele handelingen. Wel geldt een uitzondering.
Seksueel grensoverschrijdend gedrag kan negatieve gevolgen hebben voor de lichamelijke en mentale gezondheid. Mentale gevolgen zijn depressieve klachten, angsten, schuld en schaamte, relatieproblemen en isolement.Lichamelijke gevolgen zijn lichamelijk letsel, een zwangerschap of een soa.
Dit betreft het seksueel betasten, het binnendringen, variërend van zoenen (gedwongen tongzoen) tot verkrachting, de ernstigste vorm van seksueel grensoverschrijdend gedrag.
Kinderen kunnen seksueel misbruikt worden door volwassenen, maar ook door andere kinderen die, door hun leeftijd of ontwikkelingsstadium, een machts- of vertrouwenspositie hebben tegenover het slachtoffer.
Seksueel grensoverschrijdend gedrag is gedrag dat over iemands grenzen gaat.Bijvoorbeeld een aanraking, aanranding of verkrachting. Dit gedrag komt overal in de maatschappij voor. Ook tussen zorgverleners en cliënten in de zorg en jeugdhulp.
Tips wanneer u valselijk beschuldigd wordt:
Bewijs verzamelen: om uw onschuld aan te kunnen tonen is het van belang om bewijs te verzamelen zoals e-mails, getuigenverklaringen etc. Praat met de beschuldiger: indien mogelijk, probeer dan met de beschuldiger te praten om te proberen het misverstand op te helderen.
Vang je zo'n reacties op? Ga in gesprek, wijs hen op de risico's van deze uitspraken en geef hen meer uitleg over victim blaming. Geef hen mee dat het ook normaal is dat slachtoffers vaak schuldgevoelens hebben. Slachtoffers van seksueel grensoverschrijdend gedrag zijn bovendien ook vaak bang om niet geloofd te worden.
Als je seksueel grensoverschrijdend gedrag wil voorkomen, moet je aan de slag voor er iets aan de hand is. Bijvoorbeeld door jongeren te ondersteunen in het aangaan van gezonde en gewenste seksuele interacties. Door alert te zijn op risicofactoren kan je ingrijpen voor er een incident plaatsvindt.
Het Vlaggensysteem gaat uit van vier vlaggen voor seksueel gedrag. Aan de hand van zes criteria (toestemming , vrijwilligheid, gelijkwaardigheid, leeftijds- of ontwikkelingsadequaat, contextadequaat en zelfrespect) kan je nagaan onder welke vlag het seksuele gedrag van kinderen of jongeren valt.
Volgens de wet is seks met iemand van onder de 16 jaar strafbaar als er sprake is van bijvoorbeeld dwang, chantage, een groot leeftijdsverschil of een afhankelijkheidsrelatie, bijvoorbeeld tussen leraar en leerling, of coach en speler.
Je mag vanaf 14 jaar seks hebben als:
iedereen toestemming geeft. het leeftijdsverschil tussen jullie max. 3 jaar is. niemand hun vertrouwens - of gezagsrelatie gebruikt (zoals bv.
Voor seks buiten het huwelijk kan vanaf 2025 gevangenisstraf worden opgelegd in Indonesië. Het parlement daar heeft een nieuw en omstreden wetboek van strafrecht goedgekeurd, dat dit mogelijk maakt. Ook belediging van de president en overheidsinstellingen wordt strafbaar.
Tegenwoordig denkt men daar vaak anders over. Zo zijn veel psychologen en psychiaters het erover eens dat het helemaal niet mogelijk is om seksueel misbruik te verdringen. Sommige slachtoffers die zich niets meer kunnen herinneren van het seksueel misbruik, zouden nog met anderen over het misbruik gesproken hebben.