Het overgrote deel van olie dat Nederland importeert komt uit Rusland, de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Noorwegen, Saoedi-Arabië en Nigeria. De invoer uit Saoedi-Arabië, Nigeria en de Verenigde Staten nam relatief sterk toe.
"Nederland heeft geen eigen olie, dus we zijn afhankelijk van anderen. Maar je wilt niet afhankelijk zijn van één land, dus kijken we naar het zo goed mogelijk verminderen van dergelijke strategische afhankelijkheden", zegt Rem Korteweg, onderzoeker bij het Clingendael Instituut.
Op drie plekken is in Nederland aardolie gevonden: in Zuidoost-Drenthe (het Schoonebeek-veld), in de omgeving van Rotterdam en in de Noordzeebodem.
“Ongeveer dertig procent van de olie in Nederland, komt uit Rusland. We importeren ook nog olieproducten. Dus per saldo komen er ongeveer 750.000 olievaten aan olie per dag richting Nederland”, legt van Cleef uit.
Aardolie is een fossiele brandstof waar voornamelijk producten als benzine en diesel van gemaakt wordt. Het wordt gewonnen uit olievelden en vervoerd naar raffinaderijen, waar het wordt verwerkt tot bruikbare producten. Ook in Nederland wordt het gewonnen, vooral in Schoonebeek-veld in Drenthe.
Voor de Nederlandse import zijn Noorwegen en Rusland vergelijkbare landen. Ze stonden vorig jaar op plaats zes (Rusland) en acht (Noorwegen) in de lijst van belangrijkste invoerpartners met een respectievelijke invoerwaarde van 18 en 15 miljard euro.
Drenthe, Overijssel, Noord-Holland, Zuid-Holland, Noord-Brabant en in de Noordzee en de Waddenzee. De winning van olie is in verhouding tot de gaswinning heel bescheiden. Schoonebeek in Drenthe is het grootste olieveld op land. Ook wordt nog olie gewonnen op zee.
Rusland: 11,49 miljoen bpd
De belangrijkste winningsregio van het land bevindt zich in West-Siberië, in de velden Priobskoye en Smotlor. Sinds juni 2020 is Rusland de vijfde grootste verbruiker van olie (3,31 miljoen bpd), goed is voor ongeveer 4% van het wereldtotaal.
Het ingevoerde LNG komt voornamelijk uit de Verenigde Staten, Rusland en Noorwegen. Het aandeel LNG afkomstig uit de Verenigde Staten was ongeveer 63 procent van de totale invoer LNG. Daarmee komt ongeveer 25 procent van de totale gasinvoer uit de VS.
Gebruikt Nederland nog gas uit Rusland? Er komt vrijwel geen Russische energie meer naar Nederland. Vloeibaar gas (LNG) dat per schip wordt vervoerd is de enige uitzondering hierop. Het aandeel LNG uit Rusland is de afgelopen jaar ongeveer gehalveerd.
Het grootste gasveld ligt in Groningen
In het zuiden van Nederland liggen de meeste olievelden.
1. South Pars/North Dome. Het grootste gasveld ter wereld bestaat uit twee delen: de bubbel onder de Perzische golf is opgedeeld in een Qatarees en een Iraans deel. Tijdens de oorlog in Syrië werd al snel duidelijk dat de spanning tussen deze twee oliestaten te snijden is.
In het Nederlandse deel van de Noordzee is in 2021 door alle gasproducenten gezamenlijk, 8,9 miljard kuub gas gewonnen. NAM heeft daarvan 1,7 miljard kuub geproduceerd en is daarmee de derde gasproducent op zee.
Saoedi-Arabië heeft nog altijd de grootste voorraad, gevolgd nu door Venezuela en Canada waarna vier andere landen in het Midden-Oosten volgen: Iran, Irak, Koeweit en de Verenigde Arabische Emiraten. Ook Rusland, Libië en Nigeria hebben grote voorraden.
Per 1 januari 2021 bedraagt de totale ontdekte gasvoorraad in ontwikkelde en niet ontwikkelde voorkomens samen 138,2 miljard Nm3. De reserves van totaal 92,4 miljard Nm3 bestaan voor 6,6 miljard Nm3 uit reserves in het Groningenveld en 85,8 miljard Nm3 in de overige (kleine) velden.
Onder de Noordzee kan er nog zo'n 100 miljard kuub gas worden gewonnen. Nederlandse huishoudens en bedrijven verbruiken op dit moment zo'n 30 miljard kuub gas op jaarbasis.
Duitsland, Frankrijk, Italië en Nederland zijn de landen met de grootste opslagcapaciteit. Cyprus, Estland, Finland, Griekenland, Ierland, Litouwen, Luxemburg, Malta en Slovenië hebben geen gasopslaginstallaties.
De Rijksoverheid wil de CO2-uitstoot verminderen door over te stappen op duurzame energie. Daarom kunt u vanaf 2050 in principe niet meer koken op gas of stoken op aardgas. Dan kan dit alleen nog met duurzame installaties.
De prijs voor gas in de VS is zo'n dertien keer lager dan hier, en dus loopt de Amerikaanse gasexport op volle toeren. Normaal leveren de Amerikanen voornamelijk aan Azië, omdat Europa het meeste gas importeert uit Rusland.
De Russische economie bedroeg vorig jaar zo'n 1033 miljard euro. Dat is eigenlijk maar iets groter dan Nederland (850 miljard euro), maar kleiner dan bijvoorbeeld Spanje (1200 miljard) en meer dan drie keer kleiner dan Duitsland (3500 miljard).
Venezuela heeft de grootste oliereserves in de wereld. Per jaareinde 2020 werden ze getaxeerd op 304 miljard vaten ofwel 17,5% van het wereldwijde totaal. Saoedi-Arabië staat op de tweede plaats met een aandeel van 17,2%.
Saudi Aramco is als enige maatschappij actief met de olieproductie in het land. Buitenlandse oliemaatschappijen zijn wel actief in de Neutrale Zone tussen Koeweit en Saoedi-Arabië, een gebied met een oppervlakte van ongeveer 3500 km². De onderneming heeft oliereserves gerapporteerd van 260 miljard vaten.
De voorraden olie zijn goed voor zeker 100 jaar, de gasvoorraden mogelijk 250 jaar en de kolenvoorraden zeker 1.000 jaar. De CO2-uitstoot is een veel groter probleem. In feite mogen we minder dan 1% van de voorraden opstoken zonder de afvang en opslag van CO2.
Nederland. In Nederland waren van 1948 tot 2013 bij Schoonebeek in Drenthe en in Zuid-Holland jaknikkers van de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) actief. In Schoonebeek zijn nog enkele jaknikkers te zien, maar deze zijn sinds 1996 niet meer in werking of staan net over de grens in Duitsland.
Olieproductie nog tot 2050
Vanaf 1947 is door de Nederlandse Aardolie Maatschappij BV (NAM) olie uit het olieveld Schoonebeek gewonnen. Met een inhoud van circa 160 miljoen m3 olie, dit zijn ongeveer 1 miljard vaten, is het olieveld Schoonebeek in omvang één van de grootste in West-Europa.