'In dichtbevolktere gebieden, zoals in de tropen en in Europa, worden de meeste bosbranden veroorzaakt door mensen,' vertelt een van de VU-onderzoekers, klimaatwetenschapper Thomas Janssen. In uitgestrekte noordelijke bosgebieden waar weinig mensen wonen, zoals in Canada, is dat anders.
In Europa worden vooral de 5 zuidelijke landen getroffen door bosbranden: Portugal, Spanje, Frankrijk, Italië en Griekenland. Voor elk van deze landen samen lag het gemiddelde aantal bosbranden tussen 1980 en 2006 rond de 49.000 en de jaarlijkse gemiddelde verbrande oppervlakte bedroeg bijna 500.000 ha.
De geografische spreiding van bosbranden in 2024 toont interessante patronen. Volgens de gegevens vond bijna 41% van de branden plaats in het noordwesten van Spanje (Galicië, Asturië, Cantabrië), 30% in het Middellandse Zeegebied, bijna 29% in de binnenlandse regio's en minder dan 0,5% op de Canarische Eilanden.
De ergste bosbranden in de VS komen voor in de staten in het westen, zoals Californië en Montana. Ook in landen als Australië en Griekenland hebben de afgelopen jaren verwoestende bosbranden plaatsgevonden.
De hitte in Griekenland en Turkije veroorzaakt nu al een pak meer bosbranden dan vorige jaren, met doden, gewonden en evacuaties als gevolg. Beide landen houden hun hart vast voor de rest van de zomer. "Het is op dit moment kwestie van bestrijden, en niet meer van vermijden", zegt klimaatwetenschapper Wim Thiery (VUB).
Vooral droge oostenwinden worden gevreesd. Het vuur kan zich daardoor met snelheden van 25 kilometer per uur verspreiden. In gebieden met bergen en zee zoals in Frankrijk, Portugal, Australië en Californië kunnen lokale winden van zee of van de hellingen zorgen voor een grillige verspreiding van vuurhaarden.
Vooral het oosten van Spanje kampt met bosbranden. In de buurt van de steden Valencia en Alicante grijpt het vuur om zich heen. Ook ten noorden van Madrid, in de regio Castilië-La Mancha, woedt een grote brand. In de rest van het land zijn waarschuwingen voor de hoge temperatuur van kracht.
Door een bosbrand komt een volgegroeid deel van het bos weer vrij.De voedingsstoffen die opgeslagen waren in dood hout komen via de as weer terug in de bodem. Op de open plek zullen al snel nieuwe planten en bomen opschieten. Sommige soorten bomen kunnen een bosbrand goed doorstaan.
Brandweer Nederland stelt dat de meestvoorkomende branden ontstaan door: roken, koken, stoken, elektra en werkzaamheden in en rondom het huis. Samen met Goutier en Van Setten staan we stil bij bijzondere brandoorzaken binnen deze categorieën.
Branden zijn genadeloos in Galicië
Galicië is de autonome regio waar tussen 1983 en 2016 de meeste branden plaatsvonden: 36% van het totaal in Spanje. 80.162 branden verwoestten bijna 1.200.000 hectare, een gebied groter dan de provincie Vizcaya. Orense was de zwaarst getroffen provincie.
Net als andere delen van Zuid-Europa heeft Italië door de aanhoudende hitte te maken met bosbranden. Vooral op Sicilië zijn nog branden, maar ook in de zuidelijke delen van het Italiaanse vasteland en op Sardinië.
In Frankrijk is de kans op natuurbranden het grootst in het zuiden, met de gebieden rond de Middellandse Zee als voornaamste brandhaarden. Warme, droge zomers en sterke wind creëren hier de ideale omstandigheden voor brand. Het eiland Corsica, met zijn dichte bossen en droge graslanden, is ook gevoelig.
Landen met het hoogste gemiddelde verlies aan bosbedekking door branden wereldwijd 2001-2023. Rusland heeft het hoogste gemiddelde jaarlijkse verlies aan boombedekking door branden sinds de eeuwwisseling. Gemiddeld hebben Russische bossen sinds 2001 2,5 miljoen hectare aan boombedekking per jaar verloren.
In totaal braken de afgelopen week 131 branden uit in landbouw- en in bosgebied bij de steden Izmir, Aydin, Bolu, Mugla en Manisa. In Izmir, de op 2 na grootste stad in Turkije, bereikte het vuur gisterenavond een appartementencomplex en een industrieel gebied.
Op verschillende plaatsen in Griekenland is de waakzaamheid voor bosbranden verhoogd naar het op een na hoogste niveau. Dat heeft de overheid aangekondigd. In het hele land zijn gisteren meerdere brandhaarden ontstaan, vooral op het eiland Kreta en in centraal Griekenland.
Als u door rook moet vluchten, ga dan laag en onder de rook door naar uw uitgang. Sluit deuren achter u. Als rook, hitte of vlammen uw vluchtroutes blokkeren, blijf dan in de kamer met gesloten deuren. Leg een natte handdoek onder de deur en bel de brandweer of 112.
Van de Amazone, Californië, Siberië tot Australië: wereldwijd zijn sinds april al 13% meer natuurbranden dan in dezelfde periode vorig jaar. Het aantal branden neemt niet alleen toe, de branden worden ook heviger én duren langer.
Gebeurtenissen met grote impact, zoals een bosbrand, kunnen door het Calamiteitenfonds worden aangemerkt als een calamiteit. Je moet een schadeclaim indienen bij de organisator van je reis. Zij regelen de rest. Op de website van het Calamiteitenfonds vind je de meest actuele informatie.
Een natuurbrand in het Yosemite National Park in Californië grijpt in rap tempo om zich heen. De brand heeft inmiddels ook de grootste boom van de wereld bereikt: de reuzensequoia.
Bosbranden kunnen op twee manieren ontstaan: door een natuurlijke of een menselijke oorzaak. Natuurlijke branden ontstaan meestal door onweer. Een klein gedeelte ontstaat door spontane ontbranding van zogeheten 'droge brandstof', zoals zaagsel en bladeren.
Doordat Spanje dichterbij de evenaar ligt, schijnt de zon er feller dan bijvoorbeeld in Nederland het geval is. Dit heeft hogere temperaturen tot gevolg. In de zomer kan het daardoor echt heet zijn. Het kwik bereikt er dan regelmatig waarden tussen de 40 en 45 graden.
De natuur in Spanje is zeer divers: het landschap biedt u bergen, wetlands, bossen en stranden. Met bijna 5.000 km aan kustlijn, ingedeeld in “Costas”, is het land een eldorado voor mensen die houden van een vakantiebestemming vol zon, zee en strand.
Frankrijk, Spanje, Griekenland, Italië: overal in Europa zijn nu bosbranden. Het is erger dan ooit. De bosbranden ze zijn heftiger en duren langer. In Europa is nu al meer natuur verwoest dan in heel 2021.