In een testament staat wie de erfgenamen van de overledene zijn. Als u wilt weten of een overledene een testament heeft gemaakt en waar dat is, kunt u of kan uw notaris contact opnemen met het Centraal Testamentenregister (CTR).
Met een 'verklaring van erfrecht' bewijst u wie de erfgenamen zijn. De notaris maakt dit officiële document. Hierin staat of de overleden persoon een testament had en of de erfgenamen de erfenis hebben geaccepteerd.
Als u informatie zoekt over een erfenis kunt u terecht bij de rechtbank in de woonplaats van de overledene. Welke rechtbank bevoegd is in welke woonplaats, kunt u zien op de kaart met rechtbanken op Rechtspraak.nl. Bij de rechtbank kunt u gratis het boedelregister inzien.
De notaris zal de erfgenamen volgens het testament informeren. Hij zal zijn best doen de erfgenamen op te sporen, maar hoeft niet de wereld af te zoeken naar een onvindbare erfgenaam.
De burgerlijke stand
Een overlijden moet zo snel mogelijk aangegeven worden bij de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente waar de persoon is overleden. Je kan dit zelf doen of laten regelen door je begrafenisondernemer. De burgerlijke stand zal onder andere het ziekenfonds van de overledene informeren.
Wat er met een bankrekening gebeurt na het overlijden van een rekeninghouder? Dat is in principe aan de erfgenaam of erfgenamen. De rekening kan worden geblokkeerd, maar ook worden gewijzigd. Je kunt hem bijvoorbeeld op een andere naam laten zetten.
De uiteindelijke rekening voor het afwikkelen van de erfenis kan een paar honderd euro zijn als er een duidelijk testament is of wanneer alle erfgenamen het snel eens worden. Maar het kan ook duizenden euro's of zelfs nog meer kosten. Doorgaans worden de notariskosten betaald uit de erfenis.
Contacteer een notaris om de verdeling van de nalatenschap minnelijk te proberen regelen. De notaris kan voor jou de andere erfgenamen opsporen en contacteren. Ook kan de notaris nagaan of de overledene een testament maakte. Meestal zal de notaris een inschatting kunnen geven over wat je kan verwachten van de erfenis.
Dit duurt in veel gevallen gemakkelijk een jaar. In ingewikkeldere situaties kan dat oplopen tot een meerdere jaren. Een legaat wordt meestal eerder uitgekeerd of uitbetaald. Als het gaat om een legaat van een specifiek goed, dan kan dat in de eerste maanden na het overlijden al het geval zijn.
Hoeveel tijd dat is, verschilt sterk per nalatenschap. In een vrij overzichtelijke situatie duurt de afwikkeling al snel ruim een jaar. In ingewikkelde omstandigheden kan dit ook oplopen tot meerdere jaren. Pas na afwikkeling van de nalatenschap kan de erfenis verdeeld worden onder de erfgenamen.
Als er geen testament is, regelen de erfgenamen samen de erfenis. Zij kunnen dit ook door 1 of meer personen laten doen met een boedelvolmacht. Dit is een verklaring waarin staat wat de gekozen persoon namens de erfgenamen mag doen. Deze persoon kan een erfgenaam zijn, maar dat hoeft niet.
Iedere rechtbank heeft een eigen boedelregister. Dit register is openbaar. U kunt het kosteloos inzien of er een uittreksel uit opvragen. Uw verzoek moet betrekking hebben op een bepaalde nalatenschap (zie Besluit boedelregister, artikel 7 (wetten.overheid.nl)) .
Wettelijke erfgenamen
Partner, kinderen en hun afstammelingen. Ouders, broers, zussen en afstammelingen. Grootouders met hun (klein)kinderen, ooms, tantes, neven, nichten. Overgrootouders en hun afstammelingen.
Als u een erfenis krijgt, hoort dit bij uw vermogen - ook al is deze nog niet onder de erfgenamen verdeeld. Over uw vermogen betaalt u misschien inkomstenbelasting. Lees hoe dat zit. Geef in uw aangifte inkomstenbelasting uw aandeel van de erfenis aan bij uw bezittingen en (eventueel) schulden.
Is er een executeur, dan moet die de schulden betalen uit de nalatenschap; Is er geen executeur, dan zijn de erfgenamen samen verantwoordelijk voor het betalen van de schulden; Zorg dat eventuele legaten en wensen uit het codicil bij de juiste persoon terechtkomen.
Op grond van de Wet op het notarisambt is het mogelijk om het openen van een testament uit te stellen tot na de uitvaart. Dit kun je bijvoorbeeld opnemen in je testament als je iemand onterft en niet wilt dat iemand daar achter komt voor je begrafenis. In dat geval is je testament pas na een kleine week openbaar.
Bij een wettelijke verdeling zijn de echtgenoot van de overledene en de kinderen voor gelijke delen erfgenaam. Maar de hele erfenis (bezittingen en schulden) gaat direct naar de echtgenoot van de overledene. De kinderen hebben wel recht op een deel van de erfenis - hun wettelijk erfdeel - maar zij krijgen dit nog niet.
Wettelijke en testamentaire erfgenamen hebben volgens de wet recht op inzage in uw testament. Zij kunnen hiervoor bij de notaris of bij het Centraal Testamenten Register een schriftelijk aanvraag indienen. Dit kan echter alleen na uw overlijden.
Ook als de ouder in zijn of haar testament heeft vastgelegd dat je onterfd wordt, mag je een deel van de erfenis opeisen. Dit deel heet de legitieme portie en bestaat alleen uit geld, nooit uit spullen van de overledene. Volgens de wet is de legitieme portie de helft van het gewone kindsdeel.
In het jaar van overlijden moet dit vermogen worden ingevuld in de belastingaangifte van de overledene en/of de partner. In het jaar daarna zijn er 2 opties: De erfgenamen geven het op. Elk voor hun eigen aandeel.
Ofwel bij een notaris, wat gemiddeld tussen de 300 en 500 euro kost. Ofwel gratis bij het Kantoor Rechtszekerheid bevoegd voor de woonplaats van de overledene, op voorwaarde dat de nalatenschap aan bepaalde wettelijke voorwaarden voldoet.
In de wet is een mogelijkheid geschapen voor de legitimaris om informatie op te vragen bij de overige erfgenamen of bij de executeur. De onterfde erfgenamen, de legitimaris, heeft recht op inzage in en afschrift van alle bescheiden die hij of zij voor de berekening van zijn legitieme portie nodig heeft.