Aan de randen van Nederland treedt bevolkingskrimp op, vooral na 2035. Het aandeel AOW-gerechtigden in de bevolking neemt overal toe. Aan de randen van Nederland is de vergrijzing het sterkst. Het aantal ouderen loopt sterk op in de toekomst en vooral in de grote steden.
Op dit moment is Japan het meest vergrijsde land ter wereld (zie leeftijdspyramides pag. 5). De top-tien meest vergrijsde landen bestaat ver- der uit Italië, Duitsland, Bulgarije, Griekenland, Letland, Oostenrijk, Slovenië, Tsjechië en Kroa- tië (tabel 4).
In 2020 was Bergen (NH ) met 33,5 procent 65-plussers de meest vergrijsde gemeente, en Urk met 10,0 procent de minste. Gemeenten vergrijzen als jongeren er wegtrekken, bijvoorbeeld voor werk of opleiding. Daardoor blijven er niet alleen meer ouderen over, maar worden er ook minder kinderen geboren.
China en India zijn de landen met de meeste 65-plussers (figuur 2). Maar ook in sommige landen met een nog jonge bevolking wonen grote aantallen ouderen. Zo is het aantal 65-plussers in Ethiopië en Pakistan bijvoorbeeld groter dan het aantal in Nederland.
Highlights. In 2019 was meer dan een vijfde (20,3 %) van de EU 27-bevolking 65 jaar of ouder. Het aandeel 80-plussers in de EU 27 zal naar verwachting tussen 2019 en 2100 meer dan verdubbelen, van 5,8 % tot 14,6 %.
In Japan woont de grootste populatie van mensen die ouder zijn dan 100. Maar liefst 58.000 Japanners hebben deze leeftijd bereikt.
Bijna 1 op de 5 Fransen was in 2017 65 jaar of ouder. Dit percentage is vergelijkbaar met voorgaande jaren en ligt op het Europese gemiddelde. De vergrijzing zet zich de komende jaren voort. In 2050 wordt verwacht dat ruim een kwart van de Franse bevolking 65 jaar of ouder is.
Ierland is de lidstaat met de jongste bevolking en heeft zowel de hoogste groene druk (45 procent) als de laagste grijze druk (19 procent).
In Afrika groeit de bevolking nog door; ten zuiden van de Sahara verdrievoudigt ze zelfs, van ruim één naar ruim drie miljard. Maar de meeste landen zien hun inwonertallen afnemen. In landen als China en Japan, maar ook Zuid-Europese landen als Italië, Spanje en Portugal gaat het om meer dan een halvering.
Relatief groeide Beemster in 2021 het snelst, met 58,7 mensen per duizend inwoners. Op de tweede en derde plaats stonden Zoeterwoude en Heumen. In absolute zin groeien de grote steden het sterkst. In 2021 kreeg Amsterdam er 9 295 inwoners bij, 's-Gravenhage 5 097 en Rotterdam 3 837.
Een bejaarde, soms ook senior, is iemand van gevorderde leeftijd. Voor deze levensfase wordt doorgaans de leeftijd van 70 tot 80 jaar aangehouden, en is men ouder dan 80 jaar dan is men hoogbejaard.
Naast een zeer laag geboortecijfer heeft Japan ook een bijzonder hoge levensverwachting: ruim 87 jaar voor vrouwen en meer dan 81 jaar voor mannen. Die twee factoren zorgen samen voor een sterke vergrijzing, die de Japanse economie nu al onder druk zet en dat de komende decennia nog veel meer zal doen.
Volgens de statistieken van het CBS is de gemiddelde leeftijd van de Nederlanders in 2017 41,6 jaar. De peildatum is 1 januari van dat jaar. Met de gemiddelde leeftijd wordt het gemiddelde van alle leeftijden van alle inwoners van Nederland bedoeld. Mannen en vrouwen, van baby's tot hoogbejaarden, iedereen telt mee.
Door vergrijzing stijgt het aantal pensioengerechtigden, terwijl het aantal werkenden daalt. Werkenden moeten daardoor steeds meer premie afdragen. Daarbij komt dat ouderen extra voorzieningen nodig hebben, zoals bejaardenwoningen en zorg op allerlei gebied. Ook die kosten komen deels ten laste van de maatschappij.
In 2021 was de levensverwachting bij geboorte 79,7 jaar voor mannen en 83,0 jaar voor vrouwen. In 1950 was dat nog 70,3 jaar voor mannen en 72,6 jaar voor vrouwen. De levensverwachting wordt bepaald met behulp van de sterftekansen op elke leeftijd.
Alle landen op één na in de top 15 van de laagste levensverwachting liggen in Afrika. Alleen Afghanistan ligt in een ander werelddeel De levensverwachting is weer aangegeven in jaren.
De gemiddelde levensverwachting is tegenwoordig voor mannen 68 jaar en voor vrouwen 73. Dat betekent volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) dat een gemiddelde wereldburger zes jaar ouder wordt dan in 1990.
Spanje (83,5 jaar) en Italië (83,4 jaar) kennen binnen de EU-28 de hoogste levensverwachting. Inwoners van Bulgarije, Letland en Litouwen zitten met 74,9 jaar zes jaar onder het EU-gemiddelde. In Nederland was de levensverwachting bij geboorte 81,7 jaar.
Belgen worden nu gemiddeld 81,9 jaar oud. Dat is opmerkelijk, want het is de op één na hoogste stijging in heel Europa. Gemiddeld leefden de Europeanen in 2021 zelf iets minder lang dan in 2020.
Omvang bevolking
Veruit de meeste inwoners wonen in de Franse regio Île de France (ruim 12,2 miljoen), gevolgd door Auvergne-Rhône-Alpes (8 miljoen).
Elders in Nederland lag de gemiddelde sterfteleeftijd namelijk vier tot acht jaar hoger. De onderzochte mannen uit de zeventiende en achttiende eeuw werden gemiddeld iets ouder, namelijk 43 jaar, al stierf het merendeel van deze mannen ook in deze periode vóór het 29ste levensjaar.
Russische mannen worden gemiddeld 64,3 jaar oud, vrouwen 76,1 jaar. Nergens anders in de wereld is dit sekseverschil in levensverwachting groter dan in Rusland.
Deze week: waar worden mensen het oudst? Uit cijfers blijkt dat de gemiddelde levensverwachting, zowel bij geboorte als bij 65-jarigen, het hoogst is in Zeeland (rond 82 jaar) en in Groningen het laagst (rond 80 jaar).