Wit-Rusland is het enige land in Europa dat executies blijft uitvoeren. Rusland heeft een moratorium ingesteld. Het wereldcongres tegen de doodstraf, dat plaatsvindt van 26 februari tot 1 maart, is 's werelds leidende abolitionistische evenement, waarbij meer dan 1000 stakeholders uit meer dan 140 landen samenkomen.
Landen die de doodstraf nog hebben zijn onder andere Saudi-Arabië, de Verenigde Staten, Noord-Korea, Japan, Irak, Belarus en Myanmar.
Veruit de wreedste methode van executeren behoorde echter toe aan de oude Perzen. Zij bedachten namelijk de praktijk genaamd 'scaphisme', dat is afgeleid van het Griekse woord voor 'uitgehold'. Bij deze methode werd het slachtoffer vastgebonden in een overdekte boot, waarbij alleen zijn hoofd en ledematen uitstaken.
Op 10 september 1977 vond de laatste executie plaats in Frankrijk, die van Hamida Djandoubi. Dit was tevens de laatste executie in West-Europa. In 1981, tijdens het presidentschap van François Mitterrand, werd de doodstraf wettelijk afgeschaft.
Liechtenstein was in 1798 het eerste land ter wereld dat de doodstraf afschafte. Een steeds groter aantal landen heeft de doodstraf sindsdien volledig afgeschaft of voert deze niet meer uit.
De doodstraf kost ongeveer vier keer zo veel als een levenslange gevangenisstraf. De grootste kostenpost is de slopende rechtsgang. De afgelopen jaren is het geregeld voorgekomen dat ter dood veroordeelden onschuldig bleken te zijn.
Een correct uitgevoerde onthoofding waarbij één slag genoeg is, is een snelle en relatief pijnloze manier om te overlijden. Sommige experts schatten dat je binnen een paar seconden het bewustzijn verliest door de snelle bloeddrukverlaging in de hersenen.
Jazeker, nog ruim tien seconden. Althans in proefdierhersenen, volgens onderzoek van biologen Mikeska en Klemm uit 1975. Maar of die hersenactiviteit – met elektroden te meten als hersengolven – gelijk staat aan bewustzijn, wordt door dezelfde auteurs betwijfeld.
De doodstraf wordt al bijna 60 jaar niet meer voltrokken in Nederland. Simpelweg omdat Nederland een beschaafd land is en de doodstraf niet als een beschaafde straf wordt gezien. Hoewel het aantal voorstanders voor de herinvoering van de doodstraf groeit, is het onwaarschijnlijk dat de doodstraf ooit wordt ingevoerd.
De ter dood veroordeelde wordt met elektroden op hoofd en ledematen in de stoel gebonden. Vervolgens wordt een elektrische stroom van circa 20 ampère bij een aanvankelijke spanning van 2450 volt door het lichaam gestuurd. De hersenen worden hierbij zodanig verhit dat de veroordeelde overlijdt.
De Amerikaanse moordenaar Willie Francis (1929-1947) overleeft de elektrische stoel op 3 mei 1946. Hij is dan zeventien jaar. Het voltage is klaarblijkelijk niet hoog genoeg, want de getuigen horen hem schreeuwen: “Take it off!
De doodstraf in Wit-Rusland vormt de hoogste straf in dit land en wordt uitgevoerd door een kogel in de nek van de veroordeelde wanneer hij dat niet verwacht.
Daarnaast drukt het eigen lichaamsgewicht ook de halsslagaders dicht zodat de hersenen niet meer van bloed worden voorzien. Meestal zal vooral door dat laatste binnen circa tien seconden bewusteloosheid intreden en de hartdood na circa acht minuten.
Tot slot volgt een injectie met het eigenlijke dodelijke middel dat het hart stillegt: kaliumchloride. Kaliumchloride is een zout in ons lichaam dat een invloed heeft op de snelheid waarmee het hart klopt. Een overdosis verstoort de elektrische activiteit van het hart waardoor het stopt met kloppen.
De dodencel is de term die gebruikt wordt voor een cel waarin iemand zit opgesloten die veroordeeld is tot de doodstraf. De tijd die een persoon doorbrengt in afwachting van zijn of haar executie kan variëren van een paar dagen tot vele jaren.
In 1983 werd in de Grondwet bepaald dat de doodstraf niet kan worden opgelegd (artikel 114). Sindsdien kent Nederland de doodstraf niet meer, noch voor misdrijven in vredestijd noch voor misdrijven in oorlogstijd.
Een gevangenisstraf kan tijdelijk (maximaal 30 jaar), of levenslang zijn. De levenslange gevangenisstraf is de zwaarste straf die Nederland kent. Alleen mensen die de meest ernstige misdrijven hebben gepleegd krijgen deze straf.
Tegenwoordig gebruiken bijna alle staten een dodelijke injectie. Sommige staten staan ook elektrocutie, vergassing, ophanging en een vuurpeloton als executiemethode toe. Tussen 1976 en 2004 werd 82% van de executies voltrokken door middel van een injectie.
In de Verenigde Staten verschilt de opvatting van levenslang sterk per staat. Meestal wordt er geen 'levenslang' gegeven, maar een straf die veel langer is dan een normaal mensenleven (bijvoorbeeld 200 jaar voor meerdere moorden).
Op 8 mei 1794, ten tijde van de Franse Revolutie, vond een bizar onthoofdingsexperiment plaats. De chemicus en belastinginner Antoine Lavoisier (1743-1794) slaagde er volgens de overlevering in om 15 seconden na zijn onthoofding nog een knipoog aan de omstanders te geven. Wat hield dit experiment precies in?
Volgens wetenschappers zou op het moment van de onthoofding de bloeddruk en het zuurstofgehalte in de hersenen zo snel dalen en zou er zo veel bloed verloren worden dat de hersenen meteen in coma zouden gaan. Ook als de eigenlijke dood nog enkele seconden op zich zou laten wachten.
De guillotine was ontworpen om de executie zo humaan en pijnloos mogelijk te laten verlopen. De veroordeelde werd op zijn buik op een bank gelegd, en vastgebonden met een riem. De nek van de veroordeelde bevond zich tussen twee houten blokken met een spleet erin waardoorheen het mes kon vallen.
Onthoofding of decapitatie is het scheiden van iemands hoofd van de rest van het lichaam. Het is al sinds de Oudheid een van de meest gebruikte methoden om de doodstraf ten uitvoer te brengen.
De doodstraf maakt dit iets dragelijker. Het kan ook meteen voorkomen dat mensen het recht in eigen handen gaan nemen en het slachtoffer gaan wreken. · De doodstraf kan werken als een afschrikkend middel. Een crimineel zal nu zich eerder bedenken om een zwaar misdrijf te plegen vanwege de zware straf die erop staat.