Eerst beginnen met iets positiefs, dat geeft de narcist een gevoel van veiligheid (ergens in het verhaal zegt Appelo dat hij een hekel heeft aan mensen die het hebben over 'veiligheid', maar hier laat hij zien dat zijn omgeving het voor hem veilig moet maken, hem gerust moet stellen, wil het goed komen).
Een narcist kan beslist niet tegen kritiek. Je kunt ze dus pakken door in het bijzijn van anderen te bekritiseren. Doe dit vooral niet op een beledigende manier, want dan zal de groep zich tegen jou keren.
Je moet je voordoen alsof je dood bent voor hem. Vanaf vandaag kan hij niets meer over jou te weten komen, hij kan niet meer achterhalen hoe je je voelt, wat je aan het doen bent, of je er wel of niet mee zit etc etc. Negeren, wordt verteld, is het ergste wat je een narcist kan aandoen.
Zelfreflectie of respect hebben voor andermans mening kunnen ze wel goed spelen, maar ze menen het niet. Narcisten voelen zich vaak miskend en geven anderen weinig waardering. En als de ander ergens goed in is, gaan ze de strijd aan, want ze willen altijd béter zijn. En maken zich druk om wat anderen van ze vinden.
De beste manier om een narcist pijn te doen is door het soort persoon te zijn dat ze gewoon niet kunnen zijn. Ga dus nooit het gevecht aan. Dan voed je de narcist. De ander van jouw gelijk te overtuigen roept veelal een discussie op, ook al zit de ander echt fout en heb jij echt gelijk.
Wat is gaslighting? Gaslighting is een verwoestende manipulatietechniek die een narcist gebruikt om jou gek te maken, jou te laten twijfelen aan je eigen waarnemingsvermogen, je gezonde verstand, je eigen ervaringen en het geloof in jezelf. De narcist breekt het vertrouwen in jezelf stukje voor stukje af.
Je kunt een narcist boos maken door het ontvangen van een compliment. Ongeacht of het nou een compliment is voor een prestatie die je hebt geleverd, of een beloning op je werk. Wanneer iemand anders dan de narcist een compliment ontvangt worden ze boos. Ze geven hieraan uiting door je te devalueren.
Ook in bed. De meeste narcisten leven in de volle overtuiging dat ze onweerstaanbaar zijn in bed en dat hun bedpartner maar al te graag bereid is om aan hun fantasien te voldoen. Dit is overigens een reden waarom narcisten zo slecht om kunnen gaan met kritiek, krenking en met afwijzing. Ook in bed.
Wanneer de narcist iets niet bevalt, als hij zijn zin niet krijgt, of zijn ego wordt gekrenkt, dan kan hij je straffen door je soms uren of soms zelfs dagen te negeren en geen woord te zeggen. Deze vorm van de passief-agressieve soort woede noemen we de zogenaamde "stilte behandeling".
Voorbeelden van triggeren en overreacties:
Een man wordt verbaal grof wanneer zijn kind per ongeluk een voorwerp breekt. Een vrouw beschuldigt haar echtgenoot van een affaire als hij vijf minuten te laat thuiskomt. Een moeder verwerpt haar dochter, omdat ze na het ontvangen van een verjaardagscadeau niet bevalt.
Narcisten gebruiken deze zinnen om je uit balans te halen, in verwarring te brengen waardoor je twijfelt zodat je alle aandacht op de narcist richt in plaats van op jezelf en op je eigen leven. Wat alle narcisten zeggen: “Ik heb dat nooit gezegd!” en: “Jij verdraaid ook echt alles wat ik zeg.!”
Mensen met narcisme zijn vaak veel energie kwijt aan hun gevoel van minderwaardigheid en hebben weinig oog voor anderen en hun eigen gevoelens. Toch voelen ze zich ook speciaal en uniek, waarbij ze vanuit hun minderwaardigheid kunnen denken dat ze bepaalde dingen niet hoeven doen, gewoon omdat ze er recht op hebben.
Want geen informatie, geen aandacht en dus geen emoties maken de narcist onzeker. Al zijn handvaten en middelen om jou te manipuleren haal je weg. De narcist heeft geen middelen meer die hij kan inzetten om jou te manipuleren of het gevoel te geven dat de schuld bij jou ligt.
Narcisten bieden hun excuses niet aan omdat ze geen schuldgevoel hebben. Narcisten hebben geen empathie. Hierdoor kunnen ze gewoon niet begrijpen waarom de andere persoon gekwetst is of waarom hij zich ergens zorgen over maakt.
Narcisten vallen op gevoelige en empathische vrouwen en mannen. Mensen met prachtige eigenschappen en waarden als zorgzaamheid, respect, eerlijkheid, openheid. Zorgzaamheid, bijvoorbeeld, zorgt ervoor dat je oog hebt voor de behoefte van anderen.
Nee, een narcist kan geen (gezonde volwassen) liefde voelen. Narcisten kunnen dit gevoel of die indruk wel heel overtuigend geven, maar het is geen 'echte liefde'. In ieder geval geen volwassen of gelijkwaardige oprechte liefde.
De narcist mist jou niet als persoon maar mist wel de aandacht en emotionele voeding die jij hebt geleverd. Jij bent slechts een object, een voorwerp in de ogen van de narcist. Misschien heb je financiële steun gegeven, problemen voor hen opgelost of fungeerde je als praatpaal.
Narcisten houden van ruzie maken. Ze zullen je porren, uitlokken en provoceren. Als je niet hapt vinden ze dat frustrerend, omdat hun behoefte niet bevredigd wordt. Na een tijdje zullen ze boos worden, dan verveeld raken en uiteindelijk laten ze het los (in ieder geval met jou).
Wanneer een narcist klaar met je is zal hij of zij meestal niet moedig genoeg zijn om je te confronteren. In plaats van dat hij of zij je in de ogen kijkt en afsluiting biedt wanneer de relatie aan het einde is, zal hij of zij je toegang tot hem of haar blokkeren en gewoon aannemen dat je het snapt.
Narcisten hebben geen normale relatie met geld. Ze kunnen je om geld vragen, zelfs wanneer ze de belangrijkste kostwinnaar zijn of een goed betaalde baan hebben. Ze zullen niet snel hun partner mee uit eten nemen. Zuinig zijn is prima, maar pathologisch zijn over geld niet.
Lever nooit openlijk kritiek
Ga nooit in gezelschap tegen een narcist in – dat zal hij je nooit vergeven. 'Achter de coulissen kom je het verst,' weet Van Strien. 'Maar opereer ook daar nog zó omzichtig dat hij niet het gevoel krijgt dat je probeert hem onderuit te halen.
Nogmaals: Het antwoord op de vraag “kan een narcist van zijn kind houden?” luidt dus nee. Een narcist houdt alleen van diens eigen imago. Iedereen die daar tegenin gaat is in hun ogen een monster, zelfs als het de eigen kinderen zijn.