Waar vindt zoutwinning plaats? In Nederland zijn drie bedrijven die op drie plaatsen steenzout (natriumchloride: keukenzout) winnen: in Twente bij Hengelo (Nobian), in Groningen bij Heiligerlee en Zuidwending (Nobian) en onder de Waddenzee bij Harlingen (Frisia).Bij Veendam (Nedmag) wordt magnesiumzout gewonnen.
In Nederland wordt het zout vooral in het oosten en het noorden gewonnen, op enkele honderden tot duizenden meters diep. In Nieuwe Pekela bijvoorbeeld zit zout 171 meter onder de grond en in Winschoten zit het 421 meter onder de grond.
Die zoutdeeltjes stromen via rivieren naar zeeën en oceanen. Ook via uitbarstingen van onderzeese vulkanen en onderzeese warmwaterbronnen komt zout uit de ondergrond in het zeewater terecht.
Top 10 landen met de meeste zoutproductie
Opvallend in de top tien van meest zoutproducerende landen is Nederland, dat met zijn kleine oppervlakte toch bijna 7 miljoen ton zout produceerde in 2017. Die hoeveelheid is vergelijkbaar met de productie van veel grotere landen zoals Turkije, Brazilië en Chili.
In het kort
In Nederland bevinden zich momenteel vijf zoutvelden.
Zout komt in de natuur voor in zoutmijnen, zeeën en oceanen, en zelfs in sommige landplanten. Het wordt gewonnen door zeewater te verdampen of door zoutlagen uit de grond te halen. In Nederland is er bijvoorbeeld een bekende zoutwinninglocatie in de regio Twente.
Het oudste zout is zo'n 600 miljoen jaar oud. Zo oud zout vind je in Punjab, Salt Range en Siberië. In Nederland is het zout tussen de 255 en 200 miljoen jaar oud. Het zout dat in Nederland uit de bodem wordt gehaald is tussen de 255 en 225 miljoen jaar oud.
Ons natuurlijke, zuivere zout wordt nog altijd gewonnen in ondergrondse koepels in Nederland en Denemarken, die miljoenen jaren geleden zijn ontstaan als gevolg van de verdamping van eeuwenoude zeeën. Ook delven we diep onder het Himalayagebergte op zoek naar het verfijnde roze Himalayazout.
Nederland is een delta, waar rivieren uiteindelijk de zee instromen. Als de rivierafvoeren laag zijn, kan het dagelijks getij ervoor zorgen dat zout zeewater verder landinwaarts komt. Voor ons waterschap, niet ver van zee, is dat erg vervelend. Als het zout stroomopwaarts komt, wordt de Nieuwe Maas zouter.
Volwassenen eten dagelijks meer dan 10 gram zout, het dubbele van de aanbevolen limiet. De zoutinname in China ligt al veertig jaar lang boven 10 gram per volwassene, zegt onderzoek van de Queen Mary University in Londen, gepubliceerd in het Journal of the American Heart Association.
Het zout in de Dode Zee komt uit de Jordaan. Hoewel het water van deze rivier zoet is, bevat het toch een beetje opgelost zout. Omdat het water niet uit de Dode Zee weg stroomt, maar er alleen verdampt, hoopt het zout zich op.Het water dat verdampt is zuiver en laat het opgeloste zout achter.
Zout is immers een smaak die alles overheerst! Je compenseert het gemis aan zout het eenvoudigst met kruiden of specerijen. Hele sterke smaakmakers zijn bijvoorbeeld peper, knoflook, kruidnagel, kaneel, nootmuskaat, komijn en gember. Peper doet het bijvoorbeeld geweldig bij vleesgerechten en in salade dressings.
Zo wordt zeezout gewonnen door zeewater te laten verdampen, terwijl 'gewoon' zout of keukenzout gewonnen wordt uit ondergrondse zoutlagen.
De inname van zout is in Nederland gemiddeld 6,6 g/dag. Zonder de bijdrage van zout toegevoegd tijdens de bereiding en aan tafel is dit 5,6 g/dag. De inname is hoger voor jongens/mannen (7,4 g/dag) dan voor meisjes/vrouwen (5,9 g/dag).
Wist je dat zout vroeger zo duur was dat het als ruilmiddel gebruikt werd? Ons woord "salaris" komt van het Romeinse woord voor "zout", omdat Romeinse legionairs deels werden uitbetaald in dit kostbare mineraal.
Bij een combinatie van een woestijnklimaat (verdamping) en een ondiepe zee, waar weinig rivieren in uitmonden en die in beperkt contact staat met een oceaan, kan de zoutconcentratie toenemen en kan steenzout gevormd worden.
In Nederland wordt er geen drinkwater uit zeewater gewonnen. De energie-intensieve ontzilting van zeewater kan hier niet concurreren met de gebruikelijke winning van drinkwater uit zoet oppervlakte- en grondwater.
Regelmatig gezouten water drinken is namelijk helemaal niet gezond. Het verhoogt - net als alle producten met veel zout - de bloeddruk en werkt dehydraterend. Daarnaast vergroot het de kans op nierfalen. De werkelijke resultaten zijn dus een stuk minder rooskleurig dan omschreven.
Zoet of zout water
Zoet water heeft zijn oorsprong in neerslag en is in Nederland te vinden in grondwater, beken en rivieren. Zoet water komt veel minder voor dan zout water, in totaal bestaat slechts 3% van al het water op aarde uit zoet water. Zoet water is dus schaars.
Ons normale keukenzout bestaat uit de scheikundige elementen natrium en chloor, natriumchloride. Sommige mensen denken dat het grove zeezout beter is dan het normale keuzenzout, maar ze hebben dezelfde chemische samenstelling. Zeezout is dus niet beter of slechter dan gewoon zout.
Tafelzout is een geraffineerde vorm en zijn alle gezonde stoffen uitgehaald. Het voegt dus niks toe aan jouw gezondheid. Zout met toegevoegde jodium zit een klein beetje jodium in, maar alsnog zijn alle mineralen eruit gefilterd. Daarom kan je het beste kiezen voor onbewerkt zeezout en het liefst de grove variant.
JOZO Bewust bevat ten minste 70% minder natrium dan gewoon tafelzout. Goed voor de gezondheid – kalium en een beperkte inname van natrium helpen je bloeddruk op een normaal niveau te houden. Kalium draagt bovendien bij aan de normale werking van het zenuwstelsel en de spieren.
Hoewel zout in principe onbeperkt houdbaar is, kan het na verloop van tijd aan smaak verliezen. Controleer af en toe de houdbaarheidsdatum op de verpakking en vervang oud zout indien nodig. Vers zout geeft de beste smaak aan je gerechten.
Je lichaam gebruikt dit voor het prikkelen van zenuwen, het samentrekken van spieren en het goed opnemen en afvoeren van vocht. Hiervoor is ongeveer 1 tot 3 gram zout nodig. Gemiddeld krijgen we zo'n 9 gram zout binnen. De Hartstichting adviseert om maximaal 6 gram zout per dag te eten.
Het Dode Zeezout kent een hoge concentratie van mineralen die een effect hebben op de huid. Magnesium helpt bij herstel van de pH-waarde en een droge huid.Ook bevordert het de reiniging van je huid en ondersteunt het een beschadigde huid die jeukt.