Oekraïne is de grootste zonnebloemproducent ter wereld met een productievolume van 13.626.890 ton per jaar. De Russische Federatie komt op de tweede plaats met een jaarlijkse productie van 11.010.197 ton.
Vooral in Rusland worden veel zonnebloemen verbouwd – niet alleen voor de olie, maar ook voor de pitten, die als borrelhapje worden gegeten. Zonnebloemen komen ook veel voor in Bulgarije, Frankrijk en Spanje. Zonnebloemen kan men in onze streken zaaien vanaf half april.
De zonnebloem groeit bijna in elk soort grond en je maakt de zonnebloem erg blij met voldoende water en zonlicht. Van oorsprong komt de zonnebloem uit Noord- en Zuid-Amerika.
Productie. In 2014 was de wereldwijde productie van zonnebloemolie 15,8 miljoen ton. De grootste producent was Oekraïne met 4,4 miljoen ton, gevolgd door Rusland (4,1 miljoen ton), Argentinië (0,9), Bulgarije (0,8) en Turkije (0,7).
De zonnebloem komt oorspronkelijk uit Noord en Zuid-Amerika. Indianen aten zonnebloempitten op. Helianthus is de officiële naam van de zonnebloem. Dit komt uit het Grieks: Helios betekent zon en Anthos betekent bloem.
Jeroen uit Enschede probeert het Nederlands record van de hoogste zonnebloem te breken.
Het voorkomt dat de zware bloemkoppen gaan hangen. Ook als bloemknoppen na een paar dagen gaan hangen kan het helpen wat heet water in de vaas te gieten.
"De prijs van zonnebloemolie en van producten waar zonnebloemolie in zit, zal flink gaan stijgen door de schaarste", zegt hij. "Dat is vooral in de armere landen een probleem. Daar gaan de mensen het voelen, want daar kunnen de producten onbetaalbaar worden. En dan kun je in het ergste geval volksopstanden krijgen."
Dat komt door de oorlog in Oekraïne, waar Nederlandse bedrijven tweederde van hun zonnebloemolie vandaan halen. Als gevolg van de schaarste raakt het zonnebloemolieschap in de supermarkt leeg. Om tekorten tegen te gaan, wordt de verkoop van zonnebloemolie in supermarkten soms beperkt.
Oekraïne is de grootste zonnebloemolieproducent ter wereld met een productie van 4.400.324 ton per jaar. Russische Federatie komt op de tweede plaats met 4.063.080 ton jaarlijkse productie. Oekraïne en Russische Federatie produceren samen meer dan 50% van de totale sunflower oil ter wereld.
De gewone zonnebloem is een éénjarige plant. Dat wil zeggen dat ze in de lente groeit vanuit een zaadje, in de zomer bloeit en nieuwe zaden geeft en in de herft sterft. De zonnebloempitjes zijn een manier voor de plant om de winter te overleven.
Alleen het wekelijks vochtig houden van de grond en afschermen of opbinden tegen de wind is vaak al voldoende. Geef extra water als het droog en warm weer is. Zorg echter wel voor een goede afwatering. Zonnebloemen kunnen namelijk niet tegen een té natte bodem.
Hun vorm lijkt op die van de zon en ze bloeien in de volle zomer, zonnebloemen doen eer aan hun naam. Voor de velden vol zonnebloemen moet je naar het zonnige zuiden, Frankrijk en Italië, al zie je ook in ons eigen land soms ook wel veldjes staan.
In het midden van het land moet je in de departementen Cher en Indre zijn, en in de Provence is het vooral de Drôme waar je veel zonnebloemvelden kunt zien. In dat departement is het extra leuk dat er velden zijn naast lavendelvelden, wat een prachtig paars-geel contrast oplevert.
Zonnebloemen (Helianthus) zijn eenjarig. Je zaait ze vanaf april en dekt de zaden af met ca. 2 cm grond. Voor een sneller resultaat zaai je ze binnen en plant je de zaailingen buiten uit op een zonnige plek.
Zonnebloemolie bevat duidelijk meer vitamine E dan olijfolie, wat de cellen, celwand, bloedbaan en weefsels beschermt. Ook bevat zonnebloemolie meer vitamine K, wat nodig is voor een goede bloedstolling. Olijfolie bevat dan weer meer omega 3-vetzuren, die beschermen tegen hart- en vaatziekten.
Olijfolie (mild). Olijfolie kun je goed als vervanger van zonnebloemolie gebruiken. Voor het bakken en braden van bijvoorbeeld vlees of groenten raden we de gewone of Mild Olijfolie aan.
Zonnebloemolie is bij ons niet te betalen", zegt Guro Kirimoo. "Voorheen reden we ervoor naar Belgie en Duitsland, maar daar betaal je 1,05 euro per fles. In Nederland is de prijs (0,79 euro) veel beter." Volgens Kirimoo is het een lucratieve business om de flessen olie in Oost-Europa vervolgens te verkopen.
Nederland haalde in 2021 voor 641 miljoen euro ruwe zonnebloemolie uit andere landen, waarvan 538 miljoen euro (84 procent) uit Oekraïne. Nederland is daarmee niet alleen de grootste importeur van ruwe zonnebloemolie in de Europese Unie, maar ook het land dat de meeste ruwe zonnebloemolie uit Oekraïne haalt.
Frituurolie bevat vooral onverzadigd vet wat bekend staat om positieve gezondheidseffecten. Frituurolie is daarom gezonder dan hard frituurvet, dat vaak veel verzadigd vet bevat. Aan het logo Verantwoord frituren is te zien of een horecazaak frituurolie gebruikt en niet hard vet.
Frituur op maximaal 175 °C en tot de friet een goudgele kleur heeft. Gebruik vloeibaar, plantaardig frituurvet. Geschikt om te frituren zijn: vloeibaar frituurvet, zonnebloemolie en olijfolie (geen extra vierge). Doe kleine hoeveelheden in de frituurpan, houd maximaal 150 gram per keer aan.
Het kweken van een zonnebloem is heel gemakkelijk, maar hiervoor is wel zon nodig. Kies daarom voor een plek waar volop zon is en zaai de zonnebloemzaden op 1 tot 2 cm diepte. Verzorg de bloemen goed door deze bij droogte water te geven en de grond luchtig te houden.
Om er voor te zorgen dat de zonnebloem zo groot en hoog mogelijk wordt, hebben ze als het niet regent dagelijks water nodig. Als de bovenste bladeren van je zonnebloem geel worden, kan er het volgende aan de hand zijn: De bloem krijgt te weinig stikstof (voeding) binnen. Geef de zonnebloem extra voeding.
Scheutje heet water
Gaan de zonnebloemen na verloop van tijd een beetje hangen? Niet getreurd, dat is simpel op te lossen door een scheut heet water in de vaas te gieten. Drie keer knipperen en je bloemen staan weer rechtop te stralen!