Nederland heeft twaalf provincies, die deel uitmaken van het middenbestuur tussen Rijk en gemeente . De volksvertegenwoordiging in de provincies wordt Provinciale Staten genoemd. De Statenleden kiezen tevens het dagelijks bestuur van de provincie, Gedeputeerde Staten .
Het college van Gedeputeerde Staten (GS) vormt het dagelijks bestuur van de provincie. Het bestaat uit leden (gedeputeerden) en de commissaris van de Koning. De leden worden eens in de 4 jaar gekozen door de leden van Provinciale Staten.
Naast de Provinciale Staten bestaat het bestuur van de provincie uit de Gedeputeerde Staten en de Commissaris van de Koning(in) . Het bestuur van een gemeente bestaat behalve uit de gemeenteraad ook uit het college van burgemeester en wethouders en de burgemeester.
Elke provincie heeft een commissaris van de Koning. Hij is voorzitter van het college van Gedeputeerde Staten en ook voorzitter van Provinciale Staten. Hij heeft echter alleen stemrecht in het college van Gedeputeerde Staten. Formeel wordt de commissaris van de Koning benoemd door de regering.
Staatsrechtelijk. Staatsrechtelijk is de provincie in Nederland en België de bestuurlijke eenheid tussen de gemeenten en de centrale overheid, slechts ten dele staat deze in staatsrechtelijke zin "boven" de gemeenten. In Nederland vormen de provincies de enige bestuurslaag tussen de gemeenten en de rijksoverheid.
De provincies vormen een bestuurslaag tussen de regering in Den Haag en de gemeenten. Dat zie je terug in wat de provincie doet. Soms is de provincie een doorgeefluik, vaak stemt ze zaken af tussen de gemeenten in de regio. Zaken die de hele provincie aangaan, doet de provincie zelf.
51 leden in een provincie van 1.500.001 – 1.750.000 inwoners;53 leden in een provincie van 1.750.001 – 2.000.000 inwoners;55 leden in een provincie boven de 2.000.000 inwoners.
De Commissaris van de Koning is voorzitter van Provinciale Staten. De leden van Provinciale Staten kiezen eens in de vier jaar de leden van de Eerste Kamer .
Een provincie wordt bestuurd door een provincieraad, een deputatie en een gouverneur. Zij worden ondersteund door de provinciale administratie. De provinciegriffier staat aan het hoofd van het administratieve personeel.
De commissaris van de Koning is voorzitter van Provinciale Staten , maar officieel geen lid. Daarnaast is de commissaris van de Koning voorzitter en lid van het College van Gedeputeerde Staten .
Het provinciebestuur houdt hierbij toezicht op de gemeente. De minister van BZK houdt toezicht op de provincie.
We kennen de orgaanstelsels: zintuigstelsel, zenuwstelsel, hormoonstelsel, luchtwegstelsel, maag- darmstelsel, urogenitaal stelsel, voortplantingsstelsel, bewegingsapparaat, hart- en vaatstelsel, lymfestelsel.
Provinciale Staten zijn de volksvertegenwoordigers van de provincie. Zij bepalen het beleid van de provincie op de belangrijkste punten, en controleren de Gedeputeerde Staten.
Gemeenten en provincies hebben eigen inkomsten en krijgen geld van de Rijksoverheid. De eigen inkomsten komen uit belastingen en bezittingen, zoals een gemeentelijk havenbedrijf. Via het gemeentefonds, provinciefonds en speciale uitkeringen krijgen gemeenten en provincies geld van de rijksoverheid.
Provincies hebben een eigen hoofdstad, waar het provinciaal bestuur is gevestigd. Er zijn twaalf provincies. Dat aantal en de grenzen van hun grondgebied hebben een historische achtergrond, die teruggaat tot de tijd van de Republiek (vóór 1795). De provincie Holland werd in 1840 gesplitst in Noord- en Zuid-Holland.
De Gedeputeerde Staten bestaan uit de commissaris van de Koning en de gedeputeerden. De commissaris zit het college voor en wordt voor zes jaar benoemd door het Rijk (de Kroon). De gedeputeerden worden gekozen door de Provinciale Staten (kortweg: de Staten) voor een periode van vier jaar.
Zuid- Holland is nu de grootste en dichtstbevolkte provincie, met 3,6 miljoen inwoners en 22% van het BNP. Een wereldwijd centrum van handel en transport, hoogwaardige land- bouw, industrie en wetenschap.
Gelderland (grootste oppervlakte) Utrecht. Noord-Holland. Zuid-Holland (meeste inwoners)
De overheid en de Rijksoverheid zijn niet hetzelfde. De totale overheid bestaat uit de Rijksoverheid, provincies, gemeenten en waterschappen.
Flevoland
De provincie werd in 1986 officieel gevormd, en omvat zes gemeenten: Almere, Dronten, Lelystad, Noordoostpolder, Urk en Zeewolde. Flevoland heeft een oppervlakte van 2.412 km², en is daarmee de kleinste provincie van Nederland.
De gouverneur is het hoofd van de regering. In Nederland is de Koning het hoofd van de regering. De gouverneurs van Aruba, Curaçao en Sint Maarten vertegenwoordigen de Koning in hun regering.
De Provinciale Statenverkiezing is de verkiezing van de leden van de Provinciale Staten in Nederland. Provinciale Statenverkiezingen worden een keer in de vier jaar gehouden waarbij leden rechtstreeks door de stemgerechtigde inwoners van de provincie worden gekozen.
Statenleden krijgen met ingang van de dag van de beëdiging een maandelijkse vergoeding voor hun werkzaamheden. Deze is landelijk bepaald en bedraagt vanaf 1 januari 2024 € 1.996,90 per maand. Tevens ontvangen Statenleden een onkostenvergoeding van € 215,51 per maand.