Assertiviteit is een begrip uit de sociale psychologie dat gaat over de manier waarop je omgaat met andere mensen in sociale situaties. Een assertieve houding betekent opkomen voor jezelf en je eigen mening, rechten en standpunten zónder je gesprekspartner agressief te benaderen.
Assertief zijn betekent opkomen voor jezelf zonder de gevoelens en belangen van een ander uit het oog te verliezen. Assertiviteit gaat over: 'Nee' zeggen. Grenzen stellen.
Je wordt overweldigd door de woorden van een ander, waardoor je met je mond vol tanden staat. Je mist de communicatieve vaardigheden om direct op de juiste manier te reageren. Vaak bedenk je pas achteraf wat je op dat moment had moeten zeggen.
Dát is empathie. Dát is de ander als een gelijke zien met eigenschappen die jou maar al te bekend zijn uit eigen ervaring. Dát is de ander als een bekende aanschouwen, als jezelf aanschouwen. Probeer vanuit die empathie ook te begrijpen waarom de ander zo reageert.
De eerste stap om assertief te worden is vaststellen wat je echt belangrijk vind en nodig hebt in plaats van automatisch mee te gaan in wat anderen van je verwachten. Zorg er voor dat je weet wat je wilt. Als je dat hebt vastgesteld voor jezelf is het makkelijker om daar duidelijk over te zijn naar anderen.
De kern van assertief gedrag is dat je voor jezelf durft op te komen, je eigen mening en je gevoel durft te uiten zonder je schuldig of onzeker te voelen en zonder daarbij de belangen van je gesprekspartner onnodig te schaden.
Subassertief. Volgzaam jezelf wegcijferen om aardig gevonden te worden is het tegenovergestelde van assertief gedrag. Met jezelf verstoppen en terugtrekken vermijd je de aandacht voor jou. Je gedraagt je dan subassertief.
Vaak durven mensen hun mening niet te zeggen omdat ze denken voor een ander. Wat er achter zit is vaak een angst voor afwijzing en tal van aannames en beschouwingen die in de meeste gevallen nergens op gebaseerd zijn.
Snel toegeven en onenigheid mijden. Je denkt van alles, maar zegt niets. Anderen maken snel misbruik van je, waardoor je je eigen doelen niet bereikt. Je stelt je aanpassend, voorzichtig en geremd op en laat anderen voor jou kiezen.
Onder assertief gedrag vallen verschillende aspecten zoals je grenzen aangeven, voor jezelf opkomen en je gevoel uiten. Assertief zijn wordt gezien als een positieve gedraging. Daarom willen veel mensen assertief gedrag vertonen.
Wat is assertiviteit? Onder assertiviteit verstaan we het sociaal vermogen om je eigen grenzen te stellen en daarbij de grenzen van een ander te respecteren. Je bent assertief als je voor jezelf opkomt, zonder de gevoelens en belangen van een ander te kwetsen.
Een assertief persoon is meestal weerbaar en laat niet met zich sollen. Het woord is ontleend aan het Engelse assertive, wat zoveel betekent als het hebben van een sterk zelfvertrouwen.
Als je assertief gedrag vertoont kom je op voor jezelf, maar je houdt tegelijkertijd ook rekening met de belangen en gevoelens van anderen. Je geeft aan wat je wel en niet wil vanuit je eigen behoeften. Op tijd voor jezelf opkomen is proactief en dus goed.
Ontwikkelen van assertiviteit
Het opkomen voor jezelf is een belangrijke professionele vaardigheid. Je kunt je weerbaarheid verbeteren met een assertiviteitstraining. Mensen die hier grote moeite mee hebben noemen we subassertief. Wie juist doorslaat in assertiviteit noemen we agressief.
Assertief gedrag
Een assertieve houding betekent: opkomen voor jezelf en je eigen mening, rechten en standpunten een ander agressief te benaderen zodat zij in hun waarde blijven. Voor veel verlegen en introverte (bescheiden) mensen is assertief gedrag een moeilijke opgave.
Redenen en oorzaken: passief
je hebt niet (meer) de motivatie voor jouw werk of functie en je neemt een gelaten en passieve houding aan. je bent te weinig assertief. je maakt je graag onzichtbaar en je laat jezelf niet snel zien.
Je zegt bijvoorbeeld dat je wat gaat doen, maar je gaat het niet doen en gebruikt als excuus dat je het bent vergeten. Of je doet het wel, maar zo slecht dat je hoopt dat de ander het geen tweede keer meer zal vragen. Ook manipuleren of anderen de schuld geven zijn tekenen van passief agressief gedrag.
De 'subassertief' betekenis is het eenvoudigst uit te leggen met de term onderdanig gedrag. 'Sub' betekent 'onder' en dat is precies waar het om gaat: je gedraagt je alsof je onder de ander staat en zegt niet wat je denkt.
Achterbaks is niet open maar stiekem, achter de ellebogen, geniepig of slinks. Een tweede kenmerk: het is niet eerlijk. Men heeft bijbedoelingen of men speelt onder één hoedje. Kortom: je kunt er niet op aan, het is gemeen, gluiperig, gehaaid, slinks, sluw, doortrapt en vals.