Een staat kan een staatsschuld scheppen door geld te lenen bij particulieren, bedrijven, organisaties en andere staten. Dit gebeurt meestal door de uitgifte van staatsobligaties. In Nederland leende de staat tot 1995 vooral bij pensioenfondsen en verzekeringsmaatschappijen; nadien vrijwel altijd via obligaties.
De inkomsten van de overheid bestaan vooral uit de belastingen en premies die burgers en bedrijven betalen. De overheid geeft dit geld uit aan voorzieningen zoals scholen, wegen en ziekenhuizen.
De overheidsschuld is de staatsschuld plus andere schulden: de schulden van de decentrale overheden (zoals provincies, gemeenten en waterschappen); de schulden van de sociale verzekeringsinstellingen (zoals het UWV en de Sociale Verzekeringsbank).
Eind 2020 bedroeg de schuld per hoofd van de Nederlandse bevolking nagenoeg 25 duizend euro. In het afgelopen jaar nam deze per inwoner met ruim 2 duizend euro toe.
Nee, er zijn geen landen zonder staatsschuld. Want dat zou betekenen dat een land helemaal niets zou hebben geleend. Noch bij banken, particulieren, bedrijven of organisaties, noch bij andere staten. Elk land kent wel staatsobligaties.
Bovendien staat de Russische economie er belabberd voor, met het vertrek van legio bedrijven, lege schappen in winkels en een inflatie van bijna 18 procent. Van de staatsschuld van veertig miljard dollar is ongeveer de helft verschuldigd aan buitenlandse partijen.
De hoogste schuld heeft Griekenland, 181,1 procent van het bbp.
Per 31 oktober 2020 bedroeg de federale schuld USD 21.096.975 miljoen (gehouden door anderen dan niet-Amerikaanse overheden) plus USD 6.037.502 miljoen (gehouden door Amerikaanse overheden), totaal USD 27.135.477 miljoen.
De overheidsschuld als percentage van het bbp (de schuldquote) kwam eind 2021 uit op 52,1 procent. Dit is 2,2 procentpunt lager dan eind 2020, toen de schuldquote uitkwam op 54,3 procent. Deze sterke afname komt doordat het nominale bbp in 2021 veel harder steeg dan de schuld in euro's.
De Nederlandse overheid 'leent' geld van haar eigen inwoners door belastingen te innen. Daarnaast kopen binnenlandse en buitenlandse investeerders staatsobligaties. Sinds 2016 is er in Nederland een begrotingsoverschot, waardoor de staatsschuld de afgelopen jaren afneemt van 62 naar 48,8% van het bbp.
Een staat kan een staatsschuld scheppen door geld te lenen bij particulieren, bedrijven, organisaties en andere staten. Dit gebeurt meestal door de uitgifte van staatsobligaties. In Nederland leende de staat tot 1995 vooral bij pensioenfondsen en verzekeringsmaatschappijen; nadien vrijwel altijd via obligaties.
De overheid heeft een huisbank. De ING. Dezelfde bank die onlangs zo enorm tekortschoot in het toezicht op witwassen. En ja, ook de bank waar minister Hoekstra van financiën boos op was toen ING het salaris van de topman wilde verhogen.
Over de oorsprong van geld is niet veel bekend. De eerste vermelding van geld komt uit Mesopotamië, het tegenwoordige Irak. Volgens oude kleitabletten met spijkerschrift was puur zilver het eerste gestandaardiseerde betaalmiddel. De kostbare staven werden in stukken gehakt en gewogen bij een handelstransactie.
In China zijn de schulden van consumenten, bedrijven en overheden opgelopen tot tussen de 260 en 300 procent van de totale omvang van de economie en dat is erg hoog, zeker voor een opkomende economie.
De wereldwijde schuldenlast is vorig jaar tot recordhoogte gestegen, meldt het Institute of International Finance. In totaal stonden door bedrijven, huishoudens en overheden voor 303 biljoen dollar (268.000 miljard euro) aan kredieten uit. Dat betekende een toename van 10 biljoen dollar een jaar eerder.
In Estland was de staatsschuld met 18,5 procent het laagst. Ook Bulgarije, het armste land van de Europese Unie, en Luxemburg doen het met een schuld van respectievelijk 25,1 en 28,1 procent goed. Nederland doet het met een schuld van 54,9 procent relatief goed.
De Russische economie bedroeg vorig jaar zo'n 1033 miljard euro. Dat is eigenlijk maar iets groter dan Nederland (850 miljard euro), maar kleiner dan bijvoorbeeld Spanje (1200 miljard) en meer dan drie keer kleiner dan Duitsland (3500 miljard).
De bevolking van de Russische Federatie wordt door de CIA geschat op 141.722.205 (2020) (zie Lijst van landen naar inwonertal), terwijl deze in 1991 bij het uiteenvallen van de Sovjet-Unie nog bijna 149 miljoen bedroeg.
Omdat de absolute bedragen nogal abstract zijn, wordt het tekort doorgaans uitgedrukt als een percentage van het bruto binnenlands product (bbp), het geheel van wat alle Belgen samen op één jaar produceren. In 2020 was dat 420 miljard euro.
De begroting voor 2021 werd vastgelegd op PLN 404,4 miljard inkomsten en PLN 487,7 miljard uitgaven, dit wil zeggen een tekort van PLN 82,3 miljard of 5,9% van het bbp. De openbare schuld blijft echter nog ruim onder de 60% en bedroeg in 2019 ongeveer 46% van het bbp.
In Europees verband is afgesproken dat de overheidsschuld onder de 60 procent van het bbp dient te blijven. De Nederlandse overheidsschuld lag aan het eind van het eerste kwartaal van 2022 op 50,7 procent van het bbp.
Kredietbeoordelaar Fitch verwacht dat de Griekse schuldgraad tegen eind volgend jaar al is teruggevallen tot 185 procent. In een eerdere versie stond dat Griekenland 340 miljoen euro schulden heeft. Dat klopt niet. Het is 340 miljard euro.