Als we de energiebevoorrading willen garanderen, kunnen we op korte termijn niet zonder kernenergie. Kernenergie is een manier voor België om minder afhankelijk te zijn van de internationale gas- en oliemarkt. Bovendien is kernenergie minder gevoelig voor prijsschommelingen, importrechten en geopolitieke incidenten.
In het klimaatakkoord staat (impliciet) dat in 2030 70 procent van onze elektriciteit uit duurzame bronnen moet komen, zoals zon en wind. 'Doe toch niet zo moeilijk en bouw in plaats van windturbines wat kerncentrales', klinkt het nu in bepaalde hoeken.
De kerncentrales zullen voornamelijk vervangen worden door gascentrales, die veel meer CO2 uitstoten. Een kernuitstap zou onze CO2-uitstoot doen toenemen tot 76% in 2025.
Als kerncentrales nooit meer in België gebouwd mogen worden, dan haken private investeerders af, vertrekken nucleaire experts naar het buitenland en wordt nucleaire innovatie gekortwiekt. De tijd is daarom rijp om het verbod op het bouwen van nieuwe kerncentrales af te schaffen.
De wet uit 2003 bepaalde dat de 7 nucleaire reactoren in ons land zouden dichtgaan na 40 jaar operaties. Concreet zouden de reactoren Tihange 1 en Doel 1 en 2 (de oudste reactoren van het land) worden stopgezet in 2015, de vier andere rectoren (Tihange 2 en 3, Doel 3 en 4) ten laatste in 2025.
België telt 7 kerncentrales, verdeeld over 2 sites, 4 centrales in Doel en 3 centrales in Tihange. De 7 reactoren samen zijn goed voor een totaal vermogen van iets meer dan 6.000 MW.
Waar komt het aardgas vandaan? In België zijn er geen aardgasbronnen. Het aardgas wordt voornamelijk ingevoerd uit Noorwegen, Nederland en Qatar (LNG) en in mindere mate uit Rusland en Groot-Brittannië. Aardgas kan onder vloeibare vorm, dit is LNG, worden aangevoerd per methaanschip via Zeebrugge.
Ons land is voor meer dan 95% afhankelijk van de invoer van primaire energie (d.i. energie die beschikbaar is in de natuur). Aardolie en aardgas worden het meest ingevoerd. Daarna volgen vaste brandstoffen (steenkool en andere). Ook onze nucleaire brandstof (uranium) wordt ingevoerd.
Het land met de meeste kerncentrales in Europa is Frankrijk. Daar staan 58 van de in totaal 126 Europese werkende kerncentrales. Zo'n 70 procent van de elektriciteit in Frankrijk komt uit kernenergie (2018). Onze buurlanden Duitsland en België hebben allebei 7 kerncentrales.
De kans op een kernongeval in Nederland is erg klein. Kernreactoren en kerncentrales zijn zeer veilig. Ze moeten voldoen aan steeds strengere eisen. Bij een incident vindt u actuele informatie op de website crisis.nl.
Een molen van 150 meter hoog met een rotordiameter van 120 meter heeft een maximaal vermogen van ongeveer 4 MW. Dan wordt het sommetje: 4 MW x 0,35 x 8765 uur = 12,3 GWh per jaar. Dan heb je dus 341 windturbines nodig om een kerncentrale te vervangen.
Kernenergie is helemaal niet zo goedkoop als vaak gedacht wordt. Hoewel de ruwe productiekosten van een kilowattuur (kWh) met kernenergie laag zijn, twee tot drie cent per kWh, zijn de kosten voor de bouw van een kerncentrale en de opslag van radioactief afval zeer hoog.
In 2018 werd in Nederland 15% van het totale elektriciteitsverbruik klimaatneutraal opgewekt. In 2030 moet dit 70% zijn en in 2050 95%. Er is dus aanvullende capaciteit nodig. Kernenergie kan een belangrijke bijdrage leveren aan het (bijna volledig) klimaatneutraal maken van de elektriciteitsproductie.
Resultaat: hoge kosten, te weinig hernieuwbare capaciteit en een draagvlak dat op en neer gaat als een jojo. Het heeft dus lang geduurd, maar intussen hebben zowat alle belangrijke spelers de nucleaire bladzijde omgedraaid.
Kernenergie is de belangrijkste koolstofarme energiebron die we momenteel beschikbaar hebben in België en onze belangrijkste bondgenoot in de strijd tegen klimaatverandering. Zonder kernenergie zijn de klimaatdoelstellingen niet haalbaar, zo blijkt keer op keer uit nationale en internationale studies.
Waar komt Belgisch aardgas vandaan? België heeft geen natuurlijke gasreserves. Dit wil zeggen dat de gasleveranciers afhankelijk zijn van landen die wel gasreserves hebben, gas produceren en aan ons leveren.
België koopt nauwelijks gas uit Rusland, of toch? Eerst het goede nieuws: volgens statistieken voert ons land slechts voor 4 tot 6 procent van zijn aardgas in uit Rusland.
Zo blijkt uit cijfers van de Gasunie - verantwoordelijk voor het transport van aardgas in Nederland - dat in 2021 zo'n 33 miljard m3 gas uit Noorwegen, Rusland en overige landen ons land binnenstroomde. Een deel daarvan wordt gebruikt in Nederland, een ander deel stroomt weer door naar andere landen.
Daarom moet ongeveer de helft van de Belgische gasgebruikers overschakelen naar 'rijk gas'. Die omschakeling is gestart in 2018 en gebeurt geleidelijk, per gemeente. Tegen eind 2024 zal ze helemaal voltooid zijn.
In 2021 voerden 1556 Belgische bedrijven goederen uit naar Rusland. 1023 bedrijven importeerden Russische goederen naar ons land. Het totale exportvolume bedroeg in 2021 ruim 3,4 miljard euro en het importvolume 6,9 miljard euro. De uitvoer omvat vooral chemische en farmaceutische producten.
Wereldwijde gasreserves
De bekende gasreserves bedragen op dit moment ongeveer 1,885 biljoen kubieke meter wereldwijd.
De kerncentrale in Zaporizhzhia is de grootste van Europa en is van groot belang voor de Oekraïense energievoorziening. De centrale wekte voorheen zo'n 20 procent van alle stroom in het land op.
België telt twee kerncentrales: Doel en Tihange. Zij worden uitgebaat door ENGIE Electrabel. In Doel produceren vier kernreactoren de hele dag door zo'n 20 tot 30% van onze dagelijkse stroombehoefte.
De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid is 150 microgram. Waarom deelt de overheid gratis jodiumtabletten uit? De regering wil de bevolking beter beschermen bij een eventuele kernramp.