Het bruine gen overheerst. Krijg je van beide ouders het blauwe gen (a) dan heb je blauwe ogen (aa). Toch kan het voorkomen dat iemand met blauwe ogen (aa) twee ouders heeft met bruine ogen. Dan hebben beide ouders zowel het bruine als het blauwe gen (Aa).
Kleur ogen baby genetisch bepaald
Iedere ouder draagt een bepaald gen van een oogkleur bij zich. Dit bepaalt de oogkleur van jouw kindje. Sommige genen zijn dominanter dan de ander. Zo is de kans dat een kindje geboren wordt met blauwe ogen heel erg klein als zijn ouders allebei bruine ogen hebben.
In het verleden werd daarom aangenomen dat als beide ouders blauwe ogen hadden, ze ook altijd een baby met blauwe ogen zouden krijgen. Tegenwoordig weten we dat meer genen een rol spelen bij de kleur ogen. Er is daarom een kleine kans dat de baby toch een andere kleur ogen krijgt.
Neen! In Iriscopie bestaan er maar 2 natuurlijke oogkleuren: blauw (lymfatische constitutie) en echt bruin (hematogene constitutie). De ogen die als honing bekend staan zijn de “gemengde oogkleur” of biliaire constitutie. Biliaire ogen kunnen ook bruin zijn, donkerbruin, groen of oranje.
Wereldwijd is bruin de meest voorkomende oogkleur, gevolgd door blauw. Groen is het meest zeldzaam.
Blijkbaar zijn blauwe ogen wetenschappelijk gezien het meest aantrekkelijk. Onze lijst bestond voor 23,25% uit blauwogige knapperds, terwijl slechts 9% van de mensen blauwe ogen heeft. Als je een man bent met blauwe ogen, heb je drie keer zoveel kans om op de lijst 'Meest sexy mensen aller tijden' te komen.
Eenvoudig gezegd werkt de erfelijkheid van de oogkleur als volgt. Het gen voor bruine ogen (A) is dominant ten opzichte van het gen voor blauwe ogen (a). Dit betekent dat als je van je moeder het gen voor bruine ogen (A) krijgt en van je vader het gen voor blauwe ogen (a), je bruine ogen (Aa) zult hebben.
Bruine ogen hebben het meeste pigment, blauwe ogen het minste en groene ogen zitten ertussenin. Bruin is wereldwijd de meest voorkomende oogkleur, gevolgd door blauw, grijs en de zeldzaamste oogkleur is groen.
Heb je bruine of groene ogen, dan kun je ze meer laten stralen door warme tinten als chocoladebruin. Houd er wel rekening mee dat de bruintint van je haren niet exact hetzelfde is als de kleur van je ogen (denk aan het contrasteren). Kies in plaats daarvan een bruine kleur die een paar tinten donkerder of lichter is.
Blauwe ogen: extravert & energiek
De mensen met blauwe ogen hebben dus altijd bepaalde overeenkomsten omdat ze een stukje DNA hebben wat overeenkomt. Doordat de ogen minder pigment bevatten, kunnen ze ook minder goed tegen licht.
Je genen bepalen je oogkleur. Van elk gen erf je altijd twee kopieën: één van je vader en één van je moeder. Er zijn veel genen bekend die invloed hebben op die kleur. De iriskleur, de spikkeltjes in het oog: er zitten allemaal verschillende genen achter.
Zo'n 90% van wereldbevolking heeft bruine ogen. De andere 10% heeft blauwe, grijze of groene ogen. Het zou dus wel heel bizar zijn als de kleur van je ogen iets over je karakter zegt.
Genetische opbouw
Minstens twee genenparen sturen de kleur van menselijk haar. Eén gen, het bruin/blond-paar, heeft een dominant bruin allel en een recessief blond allel. Als iemand drager is van het bruine allel, dan zal deze persoon bruin haar hebben; zo niet, dan is hij blond.
Baby blue-eyes
Vrijwel alle witte baby's worden geboren met blauwe ogen. Deze oogkleur is zeker niet permanent en kan in het eerste levensjaar nog behoorlijk veranderen. Misschien wel in groen, hazel, amber, grijs of zelfs bruin. De grootste veranderingen vinden meestal plaats tussen de 6e en 9e maand.
En wat nu als beide ouders een gemuteerd gen hebben? Dan is de kans op een kind met blauwe ogen vijfentwintig procent. Omdat het gemuteerde gen het niet wint van een werkend gen voor bruine ogen, is er een grote kans dat het gemuteerde gen door de generaties heen verloren gaat.
Violette ogen
De combinatie van deze rode kleur door de reflectie van de bloedvaten met de blauwe kleur van de iris door het gebrek aan melanine zorgt voor de violette oogkleur. Minder dan één procent van de wereldbevolking worden geboren met violette ogen.
De oogkleur verandert door zonlicht, net als bij de huid. Lichte ogen worden donkerder door zonlicht of krijgen bruine vlekjes. In perioden van minder zonlicht, zoals in de winter, worden de ogen weer de oorspronkelijke kleur.
Wat bijzonder is in het karakter van mensen met bruine ogen is dat zij vaak door de buitenwereld worden gezien als leidersfiguren. Ook stralen zij meer vertrouwen uit. Dit komt door het stofje melanine in huid en lichaam. Hoe meer van dit stofje, hoe donkerder de ogen en des te sneller de hersenen werken.
Hazel ogen hebben van allerlei tinten in zich, waardoor ze niet echt blauw, grijs, groen of bruin te noemen zijn. Volgens wetenschappers is hazel een mix van bruin en groen of een mix van blauw en groen, afhankelijk van het licht (White en Rabago-Smith, 2011).
Vroeger had iedereen bruine ogen, maar ongeveer tienduizend jaar geleden werd er in Europa dankzij een genetische mutatie de eerste persoon met blauwe ogen geboren. Er zijn nu zo'n 150 miljoen mensen (2,2% van de wereldbevolking) met blauwe ogen op de wereld. Die stammen dus allemaal af van één Europeaan.
Blauwe ogen zijn inderdaad gangbaar maar het is een misverstand dat alle kinderen met die kleur ter wereld komen. Amerikaanse wetenschappers registreerden zes jaar lang bij vierhonderd blanke tweelingen de oogkleur en noteerden dat 10 procent van de kinderen vlak na de geboorte al donkere ogen had.
Toch ging de voorkeur van de mannen uit naar de kleur blauw. Volgens onderzoek vinden 40,2% van de mannen een blauwe oogkleur het mooist bij een vrouw. Dit komt omdat mannen een lichte oogkleur mooier zouden vinden dan een donkere. Bruine ogen kwam op de tweede plek met 29,2% en groene ogen op de derde plek met 17,5%.
Dieren die het allerbeste kunnen zien dat zijn de uilen. Ze kunnen net zo scherp zien als roofvogels. Dat kunnen ze bovendien ook 's nachts. Alleen uilen kunnen niet met hun ogen draaien.
Over het algemeen zal de oogkleur zich op de leeftijd van drie jaar vormen. Op oudere leeftijd kunnen de ogen echter lichter worden, net als het haar wit wordt. Dit komt doordat de productie van melanine afneemt met het ouder worden.