Amandelen zijn, net als cashewnoten, zeer giftig als ze niet op de één of andere manier zijn verhit. Het gaat meestal om de bittere amandelen die moeten worden behandeld om van het gif af te komen.
Symptomen. Inademen: Krachtsverlies, hoofdpijn, verwarring, misselijkheid en braken, toename van de frequentie en diepte van de ademhaling, aanvankelijk versnelde hartslag en later vertraagde hartslag, ademhalingsdepressie, ademstilstand, bewusteloosheid en hartritmestoornissen.
Cyanogene glycosiden zijn van nature aanwezige plantengifstoffen in onder andere vlierbessen, lijnzaad, pitten van steenvruchten, bittere amandelen en cassave. Deze plantenstoffen zijn ook te vinden in de pitten van steenvruchten zoals abrikozen, perziken, pruimen en kersen en in de pitten van peren en appels.
De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid amandelen volgens het voedingscentrum. Het voedingscentrum raadt aan om elke dag een handje ongezouten noten te eten.
Amandelen hebben één nadeel: ze bevatten het stofje fytinezuur, dat het voor je lichaam moeilijker maakt om voedingsstoffen uit je eten op te nemen. In gematigde hoeveelheden is dat gelukkig geen probleem, dat kan je lichaam prima verwerken. Het is echter geen goed idee om dagelijks extreem veel amandelen te eten.
Hoewel witte amandelen iets minder vitamine E bevatten dan de bruine variant, bevat ook deze noot nog veel kalium, magnesium, fosfor en calcium. Deze mineralen zorgen ervoor dat de werking van de spieren wordt ondersteund en bevordert.
Alle ongezouten noten en pinda's zijn goed voor je. Dus ongebrand (rauw), gebrand en geroosterd. Denk aan amandelen, cashewnoten, hazelnoten, paranoten, pecannoten, pistachenoten en walnoten. Pinda's zijn officieel peulvruchten, maar lijken qua samenstelling en gebruik op noten.
Amandelen behoren al jaren tot de populairste en gezondste noten. Ze zitten namelijk boordevol onverzadigde vetten, eiwitten, vitaminen en mineralen die helpen het lichaam gezond en in balans te houden. De amandel is rijk aan vitamine E die zorgt voor de bescherming van de cellen, bloedvaten, organen, ogen en weefsel.
Kortom amandelen an sich zijn al hartstikke gezond, maar dat bruine vlies heeft nog extra gezondheidsvoordelen t.o.v. die de blanke amandel.
Er zijn twee soorten amandelen: zoete en bittere. Bittere amandelen bevatten cyanogene glycosiden (met name amygdaline), waaruit het giftige blauwzuur (waterstofcyanide) kan worden vrijgemaakt. Hoe bitterder ze smaken, hoe giftiger ze zijn.
Bittere amandelen
Wanneer deze rauw gegeten wordt, krijg je een grote hoeveelheid cyanide binnen. Rond de 10 bittere amandelen kan al genoeg zijn om aan de letale dosis te komen.
De vergiftiging kan leiden tot een hartaanval, ademnood en de dood. Slechts 1,5 milligram per kilo lichaamsgewicht vormt al een dodelijke dosis. Volgens een recente studie bevatten appelpitjes 3mg amygdalin per gram. Eén pitje weegt gemiddeld 0,7 gram.
Wie het binnenkrijgt, ondervindt al binnen een paar minuten de gevolgen. "Cellen kunnen geen energie meer maken en de overdracht van zuurstof aan weefsels wordt afgeremd. Iemand die het inneemt, raakt snel bewusteloos. En dan stopt het hart omdat het geen energie en zuurstof meer krijgt."
Pitten van steenvruchten zoals perziken, pruimen en abrikozen bevatten een stof die in het lichaam wordt omgezet in cyanide. Dat is een bekend en dodelijk gif. De Nederlander Gert Arts ondervond dat twee jaar geleden zelf, toen hij op het station een zakje abrikozenpitten kocht en het voor de helft opat.
Kersen, appels en peren
Vooral kersenpitten zijn gevaarlijk want er zijn slechts twee kapotte kersenpitten voor nodig om een voortijdig einde aan je leven te maken. Appel- en perenpitten zijn wat onschuldiger, daarvan moet je al snel zo'n 100 gram pitten kauwen en opeten voor een dodelijke dosis cyanide.
Cyanide of blauwzuurgas ruikt naar amandelen, de geur kan echter niet door iedereen worden waargenomen. Sommige mensen zijn door een genetische afwijking niet in staat het te ruiken.
Paranoten. Deze Braziliaanse noten bevatten namelijk ook seleen. Dit stofje kan een giftige werking hebben wanneer je er te veel van binnen krijgt. In 100 gram paranoten zit ongeveer 1917 microgram selenium.
Bij mannen die gedurende 12 weken walnoten aan hun dieet hadden toegevoegd was duidelijk waarneembaar dat hun sperma qua vorm, beweging en vitaliteit was verbeterd. De oorzaak van het verbeterde sperma zit hem volgens de onderzoekers in de omega-3 vetzuren die in de walnoot zitten.
Koop daarom het liefst bruine amandelen, in plaats van witte. Verder zijn amandelen een bron van magnesium, mangaan, koper, vitamine B2 en fosfor. Amandelen blijken vooral een sterk positief effect te hebben op de gezondheid van je hart.
Het advies is 25 gram per dag voor mannen tot en met 69 jaar en vrouwen tot en met 50 jaar. Dat is dus een klein handje vol. Voor iedereen die ouder is, is 15 gram noten per dag voldoende. Dus overdrijf het niet want er zitten veel calorieën in noten.
Je vindt ze meestal geschild in de supermarkt. Zo worden ze ook gegeten en ze worden vooral gebruikt om gebak, amandelspijs, noga en marsepein te maken. De pitten zijn rauw of licht geroosterd te eten en amandelnoten worden ook ter decoratie gebruikt. De bittere variant is niet geschikt voor consumptie.
Deze zijn zichtbaar aan beide zijden van de keelopening achter de tong, links en rechts van de huig (zie tekening). Ze worden ook gewoon amandelen genoemd. De amandelen zijn redelijk groot bij kinderen en adolescenten, en nemen daarna in omvang af. Op volwassen leeftijd zijn ze klein en soms zelfs niet meer zichtbaar.
Noten bevorderen de darmwerking
Naast dat noten rijk zijn aan onverzadigde vetzuren, bevatten noten ook veel vezels. Zowel vetten als vezels kunnen de darmwerking bevorderen. Vezels zorgen ervoor dat de ontlasting indikt en dat de darmen actief bewegen. Daarnaast dienen vetten als een smeermiddel voor de darm.
Toch is dat niet de enige reden om bruine amandelen van hun velletje te ontdoen. De smaak wordt er namelijk ook iets anders door; geblancheerde amandelen zijn vaak net iets milder dan de ietwat bittere bruine variant. Ook de textuur wordt zachter.
Bij een allergie krijgt u meteen na het eten van iets, zoals pinda's of ei, verschillende klachten: bultjes én buikpijn bijvoorbeeld. Een bloedtest of huidpriktest is meestal niet nodig. Soms stuurt de huisarts u wel door naar het ziekenhuis voor onderzoek. Bijvoorbeeld als u ernstige klachten heeft gehad.