“Het is onzin dat je van kou of tocht op zichzelf ziek wordt” vertelt Jan Wilschut, viroloog aan de Rijksuniversiteit Groningen. “Verkoudheid of griep krijg je door een virus dat je van andere mensen krijgt aangeproest.”
Met nat haar in de kou stappen maakt een mens niet vatbaarder voor een verkoudheid. Dat zegt het hoofd van de huisartsenopleiding Dirk Devroey van de VUB in "De wereld vandaag".
Tocht: niet zo onschuldig als het lijkt
Bekende gevolgen van langdurig op de tocht zitten, zijn stijve schouders of een stijve nek. Soms wordt dit toegeschreven aan een muisarm en komen mensen er later pas achter dat de werkelijke oorzaak de tochtstroom op kantoor is.
Volgens voormalig huisarts Ted van Essen zoeken mensen graag een verklaring voor hun griep en grijpen dan terug op volkswijsheden. Maar verkoudheid en griep zijn niet het gevolg van blootstelling aan koude lucht. Het is het gevolg van een virus. Dat wordt bevestigd door de bekende viroloog Ab Osterhaus.
Juist bij droog en koud weer is de kans op griep groter doordat je slijmvliezen uitdrogen. In de herfst en vooral in de winter hebben veel mensen last van verkoudheid of griep. Dit komt doordat kou, harde wind en temperatuurwisselingen onze weerstand aantasten.
Van tocht of koude lucht krijg je geen verkoudheid of longontsteking. Tocht is niet meer dan afkoeling van de huid. Dit kan onaangenaam zijn, maar het kan op zich geen kwaad. Teveel afkoeling kan wel leiden tot koude spieren.
“Het is onzin dat je van kou of tocht op zichzelf ziek wordt” vertelt Jan Wilschut, viroloog aan de Rijksuniversiteit Groningen. “Verkoudheid of griep krijg je door een virus dat je van andere mensen krijgt aangeproest.”
U kunt verkouden worden door tocht of kou.
Toch is het niet uitgesloten dat ook koude en luchtvochtigheid een rol spelen bij luchtweginfecties. Mogelijk maakt de koude onze slijmvliezen kwetsbaarder voor virussen, waardoor we sneller een infectie oppikken. Maar dan nog is er een virus nodig om verkouden te worden.
Gelukkig zijn deze zorgen voor niks: uit onderzoek is namelijk gebleken dat je helemaal geen warme winterjas, mooie tussenjas of een zomerjas zoals een smart parka aan hoeft te hebben om wel of niet ziek te worden. Kou heeft namelijk in eerste instantie niets te maken met het feit dat je ziek wordt.
Verkoudheidsvirussen verspreiden zich gemakkelijk via vochtdruppeltjes in de uitgeademde lucht die door anderen weer worden ingeademd. Dit gebeurt vooral als mensen dicht op elkaar zitten in slecht geventileerde ruimtes (bijvoorbeeld in de bus, tram of trein, op kantoor, op school of in een kinderdagverblijf).
Iemand kan het virus ook via de handen doorgeven. Iemand die verkouden is, zit bijvoorbeeld aan zijn neus of doet zijn hand voor de mond om te niezen of te hoesten. Vervolgens geeft hij een ander de hand. Of hij raakt iets aan wat anderen daarna ook aanraken.
Bij koud weer ben je vatbaarder voor een verkoudheid
Bij koud en droog weer ben je veel vatbaarder voor virussen. Tijdens het in de volksmond genoemde 'gezonde vriesweertje' drogen jouw slijmvliezen in neus en keel uit. Hierdoor kan het virus makkelijker binnendringen in jouw lichaam en klachten veroorzaken.
Sorry. Het is een fabeltje. Van kou zelf kun je niet ziek worden. Alleen als je dus heel erg lang aan kou ben blootgesteld, maar dan hebben we het niet over 'het even koud hebben van de wind of regen.
Koude en vochtige lucht kan de longen prikkelen. Je kunt je daar op kleden of, in overleg met je arts, je medicijnen meer of minder gebruiken.
Als het lichaam sterk afkoelt, vernauwen de bloedvaten in het slijmvlies van neus en keel zich, waardoor daar minder bloed naartoe stroomt. Door die verminderde doorbloeding gaat de weerstand ook achteruit. Hierdoor kunnen de slijmvliezen in neus en keel gevoeliger worden voor een infectie.
Een longontsteking krijgt u niet door wisselingen van het weer, kou vatten of door het in de tocht zitten. De veroorzakers zijn namelijk deeltjes die in de lucht zweven. Een airco die niet schoon is (en dus veel vieze bacteriën bevat) kan wél een reden zijn.
Ook temperatuurwisselingen, zoals bij koude wind of tocht, of het zitten in een verkeerde houding kunnen spierpijn of stijfheid tot gevolg hebben. Ook een verhoogde spanning in de nek en schouderspieren door stress kunnen leiden tot spierpijn. Spierpijn is vrij onschuldig en verdwijnt meestal na een paar dagen vanzelf.
De incubatietijd ligt bij de omikron variant op 2 tot 4 dagen. 3 dagen komt het meest voor (bron). De incubatietijd ligt een stuk lager dan bij de deltavariant, omdat het virus zich sneller vermenigvuldigt.
Langdurige verkoudheidsklachten worden vaak veroorzaakt door beschadigingen aan het neusslijmvlies of de luchtwegen, bijvoorbeeld door roken. Chronische verkoudheid wordt behandeld door de klachten bestrijden of door onderliggende oorzaak aan te pakken.
Water en slijm hopen zich op in je neus
Adem je uit via je neus, dan komt er verwarmde en vochtige lucht terecht in een koude, droge omgeving. De waterdamp in je adem condenseert dan. Water en een beetje slijm hopen zich op in je neus. Het mengsel valt vanzelf in druppelvorm naar beneden.
De 'koude' periode van het jaar gaat ook vaak gepaard met stijve spieren. Dit komt enerzijds omdat mensen minder bewegen, maar ook kou heeft effect op uw spieren. Zo kunnen ook nek- en schouderklachten bij koud weer plotseling opspelen.
Vaak voorkomende klachten coronavirus
hoesten; benauwdheid; verhoging of koorts. plotseling verlies van reuk en/of smaak (zonder neusverstopping).
De hoofdsymptomen van COVID-19 met de omikronvariant zijn vergelijkbaar met de bekende eerdere virusvarianten, te weten: luchtwegklachten en koorts. Verlies van reuk/smaak wordt bij een infectie door de omikronvariant minder vaak gerapporteerd dan bij eerdere virusvarianten en keelpijn lijkt juist vaker voor te komen.
Er is nog geen behandeling die u snel kan genezen van corona. Uw lichaam moet dit vooral zelf doen. Wel kunt u medicijnen nemen tegen uw klachten: Tegen pijn en koorts kunt u het beste paracetamol nemen.