Antwoord van Jeroen Meus. Een laagje boter met zeezout smaakt heerlijk op een verse boterham of een krokante pistolet, maar voor bakken en braden is het gebruik van ongezouten boter aan te raden.
Helaas is roomboter niet zo geschikt om mee te bakken en braden, want bij een sterke verhitting verbranden de aanwezige eiwitten in de boter. Hierdoor kan de boter veranderen in een zwarte, stinkende vloeistof die de smaak van je gerecht absoluut niet ten goede komt.
Wanneer in een van onze recepten boter als ingrediënte staat bedoelen we eigenlijk altijd ongezouten roomboter. Bakken met andere soorten boter kan, maar geeft niet hetzelfde resultaat. Roomboter geeft door het hoge vetpercentage veel smaak en een heerlijk smeuïg resultaat.
De eiwitbestanddelen en water in boter zorgen er nl voor dat boter beperkt houdbaar is en na een tijdje ranzig gaat smaken. Dit vet is ook goed bestand tegen hoge verhitting. Dus bak hierin je vlees, vis of wat dan ook. Je kunt eventueel ook nog wat olijfolie toevoegen, want dan kan het mengsel nog hoger verhit worden.
Roomboter mag ook niet ontbreken in mijn koelkast. Ik gebruik het om te bakken en dan voornamelijk bij zoete baksels zoals brownies. Ook roomboter is wat mij betreft onmisbaar om aardappelpuree romig te maken, en ik serveer altijd een klontje roomboter bij poffertjes. Oh en ik bak ook de pannenkoeken in roomboter.
Om gezond te bakken kun je dus het beste vloeibaar vet gebruiken. Je kunt hierbij denken aan verschillende soorten oliën, maar bijvoorbeeld ook aan vloeibare margarine of een vloeibaar bak- en braadproduct. Er zijn verschillende typen olie verkrijgbaar in de supermarkt, zoals olijfolie, zonnebloemolie en arachideolie.
Bij het bakken bak je bijvoorbeeld vlees in een koekenpan. Dit doe je in heet vet of hete olie. Het vlees wordt daar lekker krokant van doordat het water verdampt.
Wat in de volksmond 'bakboter' of 'braadboter' heet is meestal een verwijzing naar een margarine. Helaas worden twee termen te vaak op een hoopje gegooid … Boter is de term die enkel gebruikt mag worden voor hoeveboter of melkerijboter (of 'roomboter' in Nederland). Dit product is gemaakt van vetten uit koemelk.
Roomboter is een smeerbaar vet dat grotendeels bestaat uit afgeroomd melkvet, dus room, en een beetje water. Soms staat er grasboter op de verpakking. Grasboter is gemaakt van melk uit de periode dat de koeien in de wei lopen en vers gras eten.
Uit de test van de Consumentenbond blijkt dat Albert Heijn Bakken & braden de gezondste keuze voor een bak- en braadproduct is. Dit product bevat 98% olie; raapzaadolie aangevuld met zonnebloemolie en daarnaast hulpstoffen als karnemelkpoeder om vlees en jus bruin te kleuren.
Olijfolie versus boter
Olijfolie is niet beter voor de lijn dan boter, maar wel beter voor de gezondheid. Oliën hebben namelijk als voordeel dat ze veel onverzadigde vetzuren bevatten. Die zijn goed voor je cholesterol: ze houden het slechte LDL-cholesterol laag en helpen zo hart- en vaatziekten voorkomen.
Het rookpunt van boter is wel erg laag, dat betekent dat boter bij vrij lage temperatuur al zal beginnen verbranden, namelijk tussen de 155°C tot 175°C. Andere oliën hebben een veel hoger rookpunt en zijn dus beter geschikt voor sommige taken die grote hitte vereisen.
Alle oliën bestaan uit een mengeling van onverzadigde en verzadigde vetten. ,,We noemen een olie gezond als die rijk is aan onverzadigde vetzuren. Oliesoorten met veel verzadigde vetten sorteren we in de categorie 'ongezond'”, legt hij uit. Hij raadt aan om vooral olijfolie, koolzaadolie en sojaboonolie te gebruiken.
In de pan: Je kunt vlees gemakkelijk zonder olie bakken op een bakplaat of een normale pan met antiaanbaklaag. De natuurlijke vetten van het vlees zijn voldoende om het te laten garen, maar als je iets wilt toevoegen om het op weg te helpen, probeer dan een scheutje bruisend mineraalwater.
Vanuit een gezondheid perspectief is olie een stuk gezonder dan boter om mee te bakken. Olie bevat veel minder verzadigde vetten dan boter. Ook met die reden in ons achterhoofd is het altijd beter om voornamelijk te werken met olie in plaats van boter.
Croma is speciaal ontwikkeld voor de bereiding van vlees en kip. Het schroeit het vlees direct dicht waardoor het lekker mals blijft. Daarnaast geeft het vlees een mooie bruine kleur en een heerlijke geur en smaak. Omdat Croma geen water bevat spat het niet in de pan van zichzelf.
Dat verzadigde vetten in roomboter gezond zijn blijkt uit onderzoek; ze kunnen bijdragen aan sterke botten, een gezonde lever- en longfunctie en een sterk afweersysteem. Ook de onverzadigde vetten maken roomboter gezond. Deze geven je snel een vol gevoel en verhogen de vetverbranding.
Roomboter bevat zowel vitamine A, D en E, maar ook veel verzadigd vet en vormt daarom geen verstandige basis binnen een gezond voedingspatroon. Verzadigd vet wordt namelijk binnen onderzoeken in verband gebracht met een verhoogd risico op hart- en vaatziektes. Vandaar dat het ook wel wordt gezien als het ongezonde vet.
Een laagje boter met zeezout smaakt heerlijk op een verse boterham of een krokante pistolet, maar voor bakken en braden is het gebruik van ongezouten boter aan te raden. Op deze manier heb je meer controle over de kruiding van de bereiding en van de eventuele jus of saus die erbij hoort.
Margarine en vooral halvarine bevat relatief vrij veel water, waardoor het vetgehalte lager is dan roomboter. Omdat vet en water van nature niet met elkaar mengen worden emulgatoren aan toegevoegd, zoals soja- of zonnebloemlecithine.
Het perfecte spiegelei bakken
Breek een ei boven een kommetje. Verhit een flinke klont roomboter in een pan met dikke bodem op laag vuur. Strooi een klein beetje zout over de bodem van de pan. Laat het ei in de pan glijden zodra de boter is gesmolten, maar nog niet begint te schuimen.
Roomboter bevat alleen veel minder vitamine D dan halvarine en margarine. Mensen die roomboter dagelijks gebruiken op brood moeten erop letten dat ze voldoende vitamine D binnen krijgen uit andere voedingsmiddelen. Roomboter bevat bovendien meer verzadigd vet.
De ideale pan om steak in te bakken heeft een dikke bodem zodat de warmte goed verspreid wordt. De pan mag ook niet té groot zijn, anders gaat de boter rondom verbranden. Kruid de biefstuk met flink wat versgemalen zwarte peper en een beetje zout. Op die manier krijgt je steak bij het bakken een mooi en lekker korstje.
Margarine is neutraal van smaak. Het bevat ong. 80 % vet en heeft dus hierdoor meer water. Het is geschikt om aardappelen, vlees en groenten te bakken, maar ook zoet gebak kan uitstekend gemaakt worden met margarine.
Vlees mals en sappig bakken
Taai vlees is eigenlijk een lang en intact stuk spiervezel. Je kan je vlees malser maken door deze spiervezel te breken. Sla erop met een vleeshamer, of gebruik een deegrol of pollepel. Perfect om al je frustraties uit te werken, én om malser vlees te krijgen natuurlijk.