Als iemand echt hersendood is, is er geen enkele kans dat diegene nog wakker wordt, zegt Hoogerwerf. Om vast te stellen of er echt sprake is van hersendood wordt er verplicht een serie tests uitgevoerd, van het testen van reflexen tot metingen van de hersenactiviteit.
Als je hersendood bent kan je niet meer wakker worden. Je hebt geen hersenactiviteit meer en je hersenen kunnen zich niet meer herstellen. Daarbij zijn al je primitieve reflexen afwezig door het afwezig zijn van hersenstamactiviteit. Je hersenstam is ernstig beschadigd en kan niet meer functioneren.
Bij hersendood werken de hersenen helemaal niet meer en deze kunnen ook niet meer herstellen. De patiënt heeft geen bewustzijn meer en kan geen pijn meer voelen.
De persoon kan niet meer zelfstandig ademhalen en het lichaam kan de bloeddruk en lichaamstemperatuur niet meer regelen (wel kan bij beademing het hart blijven kloppen, zie hartprikkel. Ook kunnen via het ruggenmerg verlopende reflexen nog aanwezig zijn). Deze toestand is juridisch gelijkgesteld aan de dood.
Je kunt een dode niet meer tot leven wekken. Een mens wordt als biologisch dood of hersendood beschouwd als de functie van de hersenen, de hersenstam en het verlengde merg volledig, definitief en onomkeerbaar verloren is gegaan. Volgens deze definitie is het dus mogelijk om met een kloppend hart tóch dood te zijn.
Iemand is hersendood wanneer een gekende oorzaak onomkeerbare schade heeft veroorzaakt aan de hersenen, waardoor alle hersenfuncties, ook de hersenstam, definitief zijn uitgevallen, maar het hart wel nog klopt. Het vaststellen van hersendood gebeurt volgens strikte protocollen.
Een verrassing voor artsen wereldwijd: een Chinese vrouw van 24 leeft al heel haar leven zonder een groot deel van haar hersenen. De vrouw was in de provincie Shandong naar het ziekenhuis gegaan omdat ze duizelig en misselijk was.
In alle fasen na het ontstaan van niet-aangeboren hersenletsel kan herstel optreden. In het eerste jaar na niet-aangeboren hersenletsel vindt meestal de revalidatiefase plaats. Hierin zie je de meeste grote verbeteringen, zowel bij zichtbare (lichamelijke) als onzichtbare klachten.
Het feit dat de patiënt de ogen open heeft en rondkijkt, wil niet zeggen dat hij iets ziet en herkent. Hetzelfde geldt voor horen. Maar het is niet altijd te merken of een patiënt geluiden hoort. Daarom moet u er eigenlijk van uitgaan dat hij u wel verstaat en begrijpt, ook al weet u dat niet zeker.
Het leven na een coma ziet er niet voor iedere comapatiënt hetzelfde uit. Sommigen ontwaken uit hun coma, en anderen niet. Dit hangt erg af van de oorzaak van de coma en de hoeveelheid hersenschade. Over het algemeen zullen echter meer dan de helft van de mensen na enkele dagen uit een coma kunnen ontwaken.
Coma lijkt op een diepe slaap. Patiënten reageren niet meer op anderen, geluiden en aanrakingen. Bij een pijnprikkel zie je soms wel een reactie in iemands gezicht, of een kleine beweging in het lichaam. Een prikkel kan iets pijnlijks zijn, maar ook een geluid, aanraking, licht of geur.
EEG, TCD en CT-A zijn voor de patiënten zonder sedatie gelijkwaardige testen voor het vaststellen van hersendood. Kies een van de drie testen, afhankelijk van tijdstip, expertise en logistiek. Meestal is het EEG het aanvullende onderzoek van eerste keus, indien dit niet mogelijk is dan TCD en als derde keurs CT-A.
Als je in coma bent, kun je namelijk niet meer zelfstandig drinken of eten. Je moet dan via een infuus eten en drinken direct in je bloedvaten krijgen. Het kan echter ook dat je niet meer wakker wordt. Meestal overlijd je dan binnen enkele maanden aan een infectie.
Ook kan een arts besluiten om iemand in een kunstmatige slaap, kunstmatig coma te houden tot de situatie stabieler is. De meeste mensen die in coma liggen kunnen na enkele dagen tot weken weer bij bewustzijn komen. Voor anderen kan dat helaas veel langer duren; maanden of jaren.
Als de patiënt niet meer wakker wordt na sedatie noemen we dat een coma. Dat kan gebeuren na hersenletsel of bijvoorbeeld bij ernstige infectieziekten. Mensen die we in slaap houden met sedatie kunnen pas wakker worden als we de sedativa stoppen. Na het stoppen verschilt het per patiënt wanneer hij wakker is.
Praat tegen degene die in coma ligt. Een comapatiënt heeft nog wel hersenactiviteit. Hoewel het hier niet altijd op lijkt, kan het goed zijn dat een comapatiënt je hoort en/of begrijpt. Het kan fijn en rustgevend zijn voor diegene als je tegen hem praat.
Terry Wallis, een man uit de Amerikaanse staat Arkansas, werd op 11 juni 2003 wakker nadat hij maar liefst 19 jaar in een comateuze toestand met minimaal bewustzijn had gelegen. Hij belandde daarin na een auto-ongeluk in 1984. Toen hij na al die jaren ontwaakte, had hij geen besef van de tijd die was voorbijgevlogen.
Mensen produceren heel hun leven nieuwe hersencellen volgens nieuwe studie. Mensen blijven ook als ze volwassen zijn, nieuwe hersencellen aanmaken in de hippocampus, een deel van de hersenen dat betrokken is bij leren, het geheugen en de emoties.
De essentie van functionele neurologie is het inzetten van de plasticiteit (aanpassingsvermogen) van het brein om herstel op te laten treden. Neuroplasticiteit is dus essentieel voor het herstel van hersenen en zenuwen. Door het brein op de juiste wijze te stimuleren, kan het brein zichzelf herstellen.
Sommige mensen hebben zeer weinig tot geen restverschijnselen. Anderen hebben nauwelijks nog besef van leven. Deelherstel kan nog jaren lang plaatsvinden, maar vindt bij de meeste mensen in de eerste weken tot maanden tot een jaar plaats. Er is een deel herstel en een deel blijvende schade...
Naarmate het zuurstoftekort voortduurt sterven meer hersendelen af. In normale omstandigheden is er na 9 minuten sprake van hersendood. In bijzondere omstandigheden, bijvoorbeeld bij onderkoeling (verdrinking, sneeuwlawine) kunnen de hersenen mogelijk langer zonder zuurstof.
Gewervelde dieren zoals honden, katten, vissen en vogels hebben bijvoorbeeld hersenen, maar ook krabben, insecten en inktvissen. Dieren zoals ringwormen, slakken, sponzen, anemonen en kwallen hebben geen hersenen.
Een slecht werkend cerebellum kan daarom leiden tot onder meer verstandelijke beperkingen, bewegingsstoornissen en aanvallen van epilepsie. Iemand die helemaal geen cerebellum heeft, lijkt dus geen lang leven beschoren.
Bij hersendood is er onomkeerbare hersenschade waarbij alle functies van de hersenen en de hersenenstam uitvallen. Het bewustzijn en de hersenstamreflexen verdwijnen, het ademhalingscentrum in de hersenen werkt niet langer.