Bij het verbranden van nat hout komt er veel waterdamp vrij. Deze waterdamp neemt zoveel ruimte in de verbrandingskamer in dat deze de verbrandingslucht verdringt. Het gevolg is een verbranding die slecht verloopt. De zuurstof mengt zich slecht met het houtgas en het houtgas kan onverbrand de kachel verlaten.
Hout moet echt droog zijn
Het stoken van nat hout is erg onverstandig. Het levert minder warmte (het water moet er eerst uitgewerkt worden, dat kost energie) en het drukt de temperatuur in de kachel waardoor er onvolledige verbranding plaats vindt.
Het brandhout mag een vochtigheidspercentage hebben tot maximaal 20 procent. Vers gekapt hout heeft een vochtigheidsgehalte van ongeveer 50 procent. Na een jaar drogen daalt dit tot ongeveer 28 procent en na 2 tot 3 jaar drogen heeft het hout het geschikte vochtigheidspercentage van 20 procent of minder.
Het drogen duurt 1 tot 2,5 jaar. Es, linde, wilg en berk (1,5 jaar drogen) en fruitbomen, eik en beuk (2,5 jaar drogen) leveren favoriet brandhout. Let er op dat de houtblokken niet te dik zijn, want dunner hout droogt sneller en brandt beter.
Hoe komt het dat de transportkosten zo hoog zijn? Dat komt mede door corona. Veel houtzagerijen zijn een poos dicht geweest en kampen met personeelstekorten waardoor ze de vraag naar haardhout nauwelijks aankunnen. Daarnaast is er weinig retourvracht naar Oost-Europa.
Het stoken van nat hout zorgt voor onvolledige verbranding. Bovendien geeft nat hout veel minder warmte af en leidt het stoken van nat hout eerder tot roetaanslag en schoorsteenbranden.
Hoe hout werkt
De wanden van de strootjes bevatten ook vocht, dit wordt 'gebonden water' genoemd. Het is dit gebonden water dat verantwoordelijk is voor het krimpen en uitzetten van hout. In een vochtige omgeving nemen de celwanden vocht op, in een droge omgeving staan ze vocht af.
Het “wateren” zorgt ervoor dat voedingsstoffen (suiker en zetmeel) uit het hout worden gespoeld. Hierdoor is gewaterd hout niet meer aantrekkelijk voor hout aantastende insecten, zoals de houtworm, bonte knaagkever, boktor en spinthoutkever.
Dek na het stapelen je brandhout af om het te beschermen tegen de regen. Al het water dat op het brandhout terecht komt, moet opnieuw opdrogen. Scherm de stapel niet volledig af met bijvoorbeeld een zeil. Neen, zorg dat je enkel boven op de houtstapel iets legt om de regen tegen te houden.
Brandhout te lang opslaan is geen goed idee.
Hierdoor stijgt de kans op houtworm en boktorren. Bovendien verliest het jaarlijks 3% van haar energiewaarde. Wij raden een houtvoorraad van 3 jaar aan.
Als de kachel te hard brandt, of teveel warmte afgeeft, kunt u de zuurstoftoevoer verminderen door de secundaire luchtstroom lager te zetten. Of - indien aanwezig- u kunt de smoorklep gebruiken. Beter is echter steeds zoveel hout toe te voegen dat de kachel niet te heet wordt.
Stapels tak- en tophout laten een hoge biologische afbraak zien indien ze niet voldoende drogen. Goed bovenaan afgedekte stapels die in de wind liggen kunnen in 6 maanden worden gedroogd tot een vochtgehalte van 40%; Loofhout vertoont een snellere vrijgave van water dan naaldhout.
Het vochtpercentage wordt gemeten op het gekloofde vlak. Het vocht wordt gemeten met de vochtmeter op drie punten in het hout, namelijk in het midden en 5 cm vanaf iedere kopse kant. De vochtmeter wordt vervolgens overdwars in het hout gestoken, dit om een meeting in dezelfde ader te voorkomen.
Het krimpen en uiteenzetten van hout
De mate waarin hout uitzet en krimpt hangt grotendeels af van de houtsoort. Over het algemeen is er een tangens krimping van 8 tot 10 procent, een radiale krimping van 4 tot 5 procent en haast geen verandering in de lengte.
Ventileren van je huis
Het is belangrijk om je huis te ventileren om zo het krimpen of uitzetten van hout tegen te gaan. Ventileren is wat anders dan luchten. Zet nooit de mechanische ventilatie uit. Heb je geen mechanische ventilatie?
Hout is als een spons. Als het droogt dan krimpt het - wordt het nat dan zwelt het. Dat gaat nooit over, uitgewerkt hout bestaat niet. In tegenstelling tot kunststof en metaal zet hout niet uit onder invloed van warmte.
Zorg altijd voor de juiste luchttoevoer. Als u begint met stoken zet u de luchttoevoer schuif volledig open. Als de blokken goed vlam hebben gevat mag de luchttoevoer schuif op ongeveer 75% open staan. Smoor het vuur niet en zet de luchttoevoer schuif pas dicht als het vuur volledig is gedoofd.
Hout van fruitbomen geeft het mooiste vuur met de minste rook. Eik en beuk branden lang, geven mooie vlammen, en de kooltjes gloeien lang na. Zachtere houtsoorten (populier of wilg) branden minder lang maar geven sneller warmte, en je vuur laait hoger op.
Het inademen van houtrook kan directe klachten van de luchtwegen geven zoals hoesten en benauwdheid. Daarnaast leidt het stoken van hout tot een toename van fijn stof, dat ook op lange termijn schadelijk is voor de gezondheid. Houtrook bevat stoffen die kunnen leiden tot hart- en vaatziekten en longkanker.
Hoe lang je met één kuub haardhout doet, hangt weer af van hoe vaak je de houtkachel gebruikt. Als het winter is, maak je vaker van de kachel gebruik dan in de lente. Als de winter heel streng is, stook je meer. Als je de houtkachel ook ter recreatie gebruikt, ben je natuurlijk wat duurder uit.
In tegenstelling tot het stoken van gas kan een houtkachel 100% besparen, aangezien deze CO2-neutraal kunnen zijn. Op jouw energierekening is een besparing van wel 50% mogelijk. Jaarlijks begint men vaak met dezelfde missie, namelijk het besparen op de gaskosten.
De houtprijs zal in 2022 doorstijgen. Hout is op dit moment extreem schaars. De achterstand in de beschikbaarheid van hout die in 2021 is ontstaan, de Russische exportbeperkingen en nu ook de ingrijpende oorlog tussen Oekraïne en Rusland en de eerder genoemde EU sancties creëren een uitzonderlijke situatie.