Een psychose duurt meestal enkele dagen tot enkele maanden. Ongeveer 2 tot 3 van de 100 mensen heeft ooit in zijn leven een psychose. Een psychose komt vaker op jong-volwassen leeftijd voor. Sommige mensen krijgen één keer een psychose, anderen vaker.
Een eerste psychose uit zich meestal tussen het zestiende en het dertigste levensjaar. In ongeveer de helft van de gevallen leidt een psychose tot een meer blijvende vorm. Dit noemen we schizofrenie (terugkerende psychotische periodes).
Hoelang duurt een psychose? Een psychotische periode duurt meestal weken tot maanden. Sommige mensen krijgen één keer een psychose terwijl anderen vaker een psychotische periode doormaken. Een psychose komt het meest voor bij mensen tussen de 16 en 30 jaar.
Het niet te voorspellen hoe het beloop zal zijn. En als je kijkt naar de beloopstudies, dan zie je dat eigenlijk 20% een ongunstige prognose heeft, in de zin dat de psychose vaak aanblijft en mensen redelijk beperkt zijn. Maar 20% herstelt compleet na een eerste psychose.
Bij een psychose is het belangrijk dat u zo snel mogelijk behandeling krijgt. Bel uw huisarts als u dit soort klachten heeft. Meestal is er specialistische hulp nodig van een GGz-instelling of ziekenhuis. Bij een psychose is het belangrijk om tot rust te komen.
Mensen die een psychose doormaken zijn onvoorspelbaar en gevaarlijk. Fout: Niet alle mensen met een psychose zijn onvoorspelbaar en gevaarlijk. Ieder mens is anders – en ieder mens heeft andere ervaringen in het dagelijks leven. Dus ook andere psychotische ervaringen.
Een psychose is een toestand waarbij iemand zijn grip op de realiteit kwijt is. Hij ziet of hoort soms dingen die er niet zijn (hallucinaties) en is overtuigd van bepaalde ideeën die niet kloppen (wanen).
Wie een psychose heeft gehad, komt vaak aan de zijlijn terecht. Terwijl heel wat mensen ook dan kunnen werken. Sterker nog, een reguliere baan is juist erg positief voor hun herstel. Als zij maar op een goede manier worden begeleid.
Veel mensen kunnen zich haarfijn herinneren wat er zich tijdens een psychose afspeelde. Mensen komen tijdens een psychose voor buitenstaanders vaak wel verward over, maar er is meestal niks mis met het bewustzijn en het geheugen. Zaken worden dus vaak zeer goed herinnerd.
Als je een psychose hebt, verwerken je hersenen de prikkels anders, het netwerk in je hersenen is verstoord en uit zijn evenwicht. Ook neurotransmitters (zoals dopamine, glutamaat en GABA) zijn uit hun evenwicht, het dopaminesysteem is bijvoorbeeld heel actief.
Gaat een psychose vanzelf over? "Dat kan, maar het hangt van de ernst en het soort psychose af. Je hebt bijvoorbeeld mensen in de ouderenzorg die soms psychotisch zijn. Sommigen zien en horen slecht, waardoor zij de informatie van buitenaf niet goed kunnen verwerken.
Wel komt een psychose bij 4 op de 5 patiënten vaker terug. Enkele jaren na de eerste psychose heeft 40% geen psychotische of negatieve symptomen, 40-50% heeft wel symptomen maar functioneert daarbij redelijk, 10-20% heeft veel symptomen en kan bijvoorbeeld niet zelfstandig wonen.
Een psychose zonder medicatie kan binnen een week weg zijn of een jaar of langer aanhouden. Er is geen precies antwoord op te geven, behalve dat je ook zonder medicatie uit de psychose kan komen. Het is over het algemeen niet zinvol om iemand te proberen overtuigen dat anderen zijn ideeën niet hebben.
De gevolgen van een psychose kunnen zeer ernstig zijn. Schaam je niet voor je klachten en blijf er niet alleen mee zitten. Het is erg belangrijk dat jouw psychose wordt behandeld en je steun krijgt om jouw leven weer op te pakken.
De behandeling van psychosen bestaat meestal uit het geven van medicatie (antipsychotica), voorlichting geven, psychologische behandelingen (o.a. cognitieve gedragstherapie) en hulp bij het dagelijkse functioneren.
Het kan gaan om traumatische ervaringen uit de kindertijd, zoals seksueel misbruik of geweld, maar ook om acute stressvolle gebeurtenissen. Verder is bekend dat ook drugsgebruik een psychose kan uitlokken.
Er zijn een aantal voortekenen die kunnen wijzen op een psychose: verwardheid, ander gedrag, hallucinaties en waanbeelden. Maar het kan dat er wat anders aan de hand is. Vroege symptomen en kunnen ook wijzen op een depressie of angst.
Na een psychose kun je ook last blijven houden van bepaalde klachten, dat noemen we restverschijnselen. Je kunt problemen hebben met je concentratie en je geheugen, of extra gevoelig zijn voor prikkels. Ook sombere, verdrietige gevoelens en angsten komen voor.
Je kunt de elementen van de psychose een plek geven in je levensverhaal, er verbanden mee zien, het proberen te begrijpen - hoe bizar ogenschijnlijk soms ook. De soort hulp die je nu nodig hebt hiermee is van een ervaringsdeskundige, iemand die het zelf heeft meegemaakt en zijn weg hierin heeft gevonden.
In principe kan iedereen psychotisch worden. Een enkele keer is er een duidelijke aanleiding, bijvoorbeeld een zware operatie of tumor. Meestal is het niet mogelijk om één bepaalde oorzaak aan te wijzen, maar gaat het om een samenspel van factoren.
Een psychose kan je angstig of somber maken, waardoor je je niet meer onder andere mensen durft te begeven. Dit is vaak goed te behandelen met psychotherapie, medicijnen of zogenaamde virtual reality behandelingen om angst in sociale situaties te verminderen.
Psychose komt bij verschillende psychische stoornissen voor, zoals schizofrenie, depressie, dementie, delier of door andere (lichamelijke) oorzaken. Bij het ouder worden kan een psychose optreden door een lichamelijke ziekte of door gebruik van bepaalde geneesmiddelen.