Lente, zomer, herfst en winter: dit kun je het hele jaar door snoeien. Het is belangrijk te weten wanneer je welke planten moet snoeien. Doe je dat op het verkeerde moment, dan knip je zomaar alle bloeipotentieel weg! Maar met de goede snede op het juiste moment houd je jouw planten mooi en productief.
Alle hagen en in vorm gesnoeide heesters worden gesnoeid na de langste dag. De sterkste groei is dan geweest en meestal kan dan volstaan worden met één snoeibeurt per jaar. Voor degenen die het geen probleem vinden om vaker te snoeien, mag er naar voorkeur vanaf mei tot september gesnoeid worden.
De winter is een uitstekende tijd om bomen en struiken te snoeien. De meeste planten zijn nu in winterslaap en raken minder van slag van het knippen. De sapstroom staat immers zo goed als stil. Ook zie je in deze tijd van het jaar de structuur van de takken veel beter zodat je goed kunt zien wat je aan het doen bent.
Knip of snoei alleen niet tijdens heet en droog weer. Knip een haag van boven smaller dan van onderen. Het licht kan dan de onderste takken beter bereiken, waardoor de planten daar beter groen en gesloten blijven. Als een haag vrij in de tuinruimte staat, is dat minder belangrijk.
Uitzonderingen op de regel
planten die kunnen 'bloeden'. Denk aan een druif, kiwi, berk, noot en esdoorn. Als je in de verkeerde periode snoeit, kan de plant of boom zelfs doodbloeden. Test de plant eerst: knip een kleine tak weg en kijk na een half uur of er nog vocht uit de snoeiwond komt.
Wintergroene planten die er goed uitzien, hoeven niet gesnoeid te worden. Varens en siergrassen die minder mooi zijn, knip je op ongeveer 10 centimeter boven de grond terug. Haal lelijk blad van bijvoorbeeld kerstroos (Helleborus orientalis) of schoenlappersplant (Bergenia) weg. De planten zien er daarna weer fris uit.
Zorg dat je niet snoeit als het regent of de boom nog erg vochtig is. Takken knip je het gemakkelijkst weg met een goede snoeigiraffe.
Het moment van snoeien is ook belangrijk. Zoals we in de intro al zeiden; vooral niet in de volle zon. De snoeiwonden die veroorzaakt worden zorgen ervoor dat het vocht van de plant of boom snel verdampt, wat betekent dat hij uitdroogt.
Struiken die in je tuin staan vanwege hun grote, decoratieve bladeren. Denk aan de trompetboom (Catalpa), pruikenboom (Cotinus), Anna Paulownaboom (Paulownia tomentosa) en vlier (Sambucus nigra).
Ze overwinteren en openen zich in de lente. Nooit in het vroege voorjaar snoeien dus, want dan haalt u de bloemknoppen weg. Als u na de bloei snoeit, heeft de struik de hele zomer nog de tijd om de bloemknoppen voor volgend jaar te vormen.
In december moeten we toch rekening houden met de vrieskou, maar het kan ook nog boterzacht zijn. Regel voor deze maand is dat we NIET snoeien tijdens periodes met flinke vrieskou. Bij bladverliezende bomen en heesters verwijder je dode en zieke takken en takken die tegen elkaar schuren.
Snoeien in januari
De hele maand januari is geschikt om fruitbomen, struiken en planten te snoeien. Ze zijn dan alvast klaar voor het komende voorjaar. Let wel op dat het snoeien niet gebeurt als het vriest, maar dat het alleen gebeurt bij zachter weer. Tot half januari kun je de druif nog terugsnoeien.
Bomen die niet worden gesnoeid kunnen al snel gaan overheersen in je tuin en kunnen het andere leven dus beïnvloeden. Daarnaast nemen grote, omvangrijke bomen ook heel veel licht weg. Het tijdig snoeien van de bomen zorgt er voor dat deze zich door het opvangen van het zonlicht beter kan ontwikkelen.
Steenfruit zoals pruimen, kersen, krieken, perzik- en abrikozenbomen worden indien nodig rond eind juli gesnoeid. Dit kan ook nog tot uiterlijk eind augustus. Verwijder steeds zieke en dode takken en dun te groeikrachtige takken uit. Bij druivelaars worden de lange twijgen ingekort.
De maand maart is de meest geschikte tijd om te snoeien. Let er wel op dat het niet gaat vriezen. Doe het niet te vroeg, want het afgestorven materiaal beschermt de de wortels van de planten in de winter. Denk ook aan een zomersnoei, na de bloeitijd.
In augustus kun je in de tuin aan de slag met bomen en struiken snoeien. Niet alle bomen en struiken kun je echter snoeien in augustus: in sommige gevallen kan het slimmer zijn om een boom of struik in het voorjaar of na de winter te snoeien.
Waar je knipt bepaalt dus de vorm van een struik of boom. Meestal wil je dat het hart van de struik open blijft. Knip daarom bij voorkeur boven een oog dat naar buiten wijst. Ongeveer een centimeter erboven, de tak sterft namelijk meestal een stukje in.
Voorjaarsbloeiende vaste planten die voor de langste dag al (zo goed als) uitgebloeid zijn, kunnen op dit moment tot vlak boven de grond worden terug geknipt. Al snel zullen ze weer fris uitlopen en met een beetje geluk zullen ze zelfs voor een tweede keer in bloei komen.
Is het dan beter om je haag te snoeien bij regen? In principe kan dat inderdaad niet zoveel kwaad. Het is echter niet verstandig om je haag te snoeien wanneer er sprake is van zware regenval. Ook kun je de elektrische heggenschaar niet gebruiken wanneer je haag nat is of tijdens een regenbui.
De verschillende planten die je in februari kunt snoeien zijn bloemheesters, coniferen, bomen en bosplantsoen. Bloemheesters moet je snoeien op habitus. Dit betekent dat ze hun natuurlijke groeiwijze behoudt. Hoe meer je hiervan afwijkt, hoe meer werk je er later aan hebt.
De beste tijd om je hortensia te snoeien is in het voorjaar. De plant is dan nog in rust en heeft voldoende tijd om zich klaar te maken voor de nieuwe bloei. Ook bieden de oude bloemen bescherming tegen de vorst in de winter en hebben de uitgebloeide bloemen een hoge sierwaarde in de winter!
Knip altijd net boven een gezonde zijtak, sterke knop of een paar knoppen. Verwijder de eerste jaren de takken die elkaar in de weg zitten of die de vorm van de plant verstoren. Knippen is ook de manier om uitgebloeide bloemen te verwijderen en zo de bloei van plant te bevorderen.