Fruitbomen en -struiken kun je kopen, maar je kunt ook proberen om ze zelf te maken. Planten kun je ofwel generatief vermeerderen, uit zaad, ofwel vegetatief vermeerderen via verschillende technieken: afleggen, marcotteren, enten, stekken, occuleren,...
Het enten wordt vooral toegepast bij fruitbomen zoals pitfruit (appel, peer, kwee, mispel), steenfruit (kers, perzik, nectarine, pruim, amandel, abrikoos) en soms ook voor noten. Planten die moeilijk wortelen bij het stekken kunnen meestal wel geënt worden.
Zo stek je een boom
Snij of knip deze tak vlak onder een blad af. Haal de onderste bladeren eraf maar laat minimaal twee 'bladparen' zitten. Zet je stek in een glazen pot met water. Dan kan je goed zien of je stekje wortels krijgt!
Onderstammen van peer, kers en pruim kan je in november - december vermeerderen met winterstekken of twijgstekken. Strenge vorst is nadelig voor een goede beworteling! Bij sommige boomtelers kan je NU enkele onderstammen bestellen en het bovenste deel kan je ook gebruiken om te stekken.
Lang niet alle bomen en struiken laten zich stekken, maar bij sommige soorten gaat het vrij eenvoudig. Dit geldt bijvoorbeeld voor de kornoelje, wilg, populier, jasmijn, vlinderstruik en voor liguster. soorten als liguster en kornoelje mag het ook iets dunner zijn).
Om je stekje op water te zetten, vul je een vaasje met lauwwarm water. Zorg ervoor dat de luchtwortel in het water zit en ververs het water als het troebel wordt. Na een paar weken tot een maand zie je worteltjes ontwikkelen. Wanneer de wortels minstens vijf centimeter lang zijn, kun je de stek overzetten in aarde.
Vermeerdering van onderstammen van peer, kers en pruim door winter- of houtstekken. Onderstammen van peer, kers en pruim kan men in november-december vermeerderen door winterstekken of twijgstekken. Gebruik stevige eenjarige twijgen om er hielstekken of gewone stekken uit te knippen.
De bedoeling van het snoeien is immers om de kroon open te houden en te zorgen dat er niet teveel hout op staat. Hierdoor kan het licht en de lucht gemakkelijk in en door de boom waardoor je een betere vruchtzetting krijgt en de vruchten beter opdrogen (lager risico op schimmels).
Het belangrijkste waar je op moet letten als je fruitplanten en fruitbomen in potten kweekt, is dat ze meer water nodig hebben dan wanneer ze in de volle grond zouden staan. Ook zijn ze van jou afhankelijk voor hun voeding, dus voed ze regelmatig om beter ontwikkelde vruchten te krijgen.
Een conifeerachtige kan vermeerderd worden door de den te stekken. Gebruik hiervoor een scheut dit hetzelfde jaar gegroeid is. Verwijder de naalden aan de basis van de stek, zodat de stek beter in contact komt met de stekgrond. Plaats de stek in een potje met stekgrond.
We moeten eerst 5-10 rijpe appels verzamelen, bij voorkeur van 2-3 verschillende variëteiten. We snijden de appels doormidden en verzamelen de zaden. We hebben minimaal 3 dozijn appelzaden nodig, omdat gemiddeld slechts 1 op de 4 zaden zal ontkiemen en zich uiteindelijk tot een jonge boom zal ontwikkelen.
Heb je je weleens afgevraagd of je de zaadjes van een appel die je net hebt opgegeten in de tuin kunt planten? Het antwoord is: jazeker! Het kweken van appelbomen vanuit zaden kost echter wel wat moeite, planning en geduld. Leer met deze stappen je eigen appelbomen te zaaien!
Een appelboom snoeien doe je best in de winter, zoals de meeste fruitbomen. De snoeiperiode voor deze boomsoort loopt van november tot en met maart. In de periode van juni tot eind oktober kan je ook een lichte onderhoudssnoei doen.
Een ander voordeel van enten is dat je meer of minder groei krachtige soorten kunt kweken, bijvoorbeeld van twee (alweer) ELSTAR boompjes is de een veel vruchtbaarder en groeit minder hard dan de andere. Neem je van de eerste hout dan groeien je boompjes vaak ook rustiger, bij gebruik van een traag groeiende onderstam.
Vermeerdering van de olijfboom gebeurt bij voorkeur via stekken of afleggen. Stekken kan met scheuten van circa 20 cm lang van eenjarige twijgen, of met een stek met een hieltje: dit is stukje van een oudere tak, met daaraan een jonge scheut. De stekken worden heel diep in de stekgrond gestoken.
Neem een stengel waar nog geen bloemknop aan zit en knip deze af op ongeveer vijftien centimeter. Verwijder de onderste bladeren van het stekje, laat ongeveer een derde van het blad zitten. Steek de stengel in stekpoeder en zet hem in een potje met stekgrond. Druk de grond rond het stekje goed aan.
Nog kleiner dan een laagstam, zijn de zogenaamde mini fruitbomen, dwerg fruitbomen, of zuilfruit boompjes. Niet alleen vertakken ze al vanaf heel laag, maar ze blijven ook erg smal. Ideaal voor als je echt weinig ruimte hebt, of voor in een pot of bak. Zuilvormige fruitbomen worden ook wel Ballerina fruitbomen genoemd.
Veel ervaring heb je alvast niet nodig, om je eigen fruit te kunnen kweken. Appels, peren, pruimen, kersen en krieken zijn prima beginnersbomen. Planten doe je van november tot maart. Appelbomen houden van volle zon en losse, rijke grond; op arm zand, zware klei of winternatte en zure bodems plant je beter wat anders.
De makkelijkste fruitsoort om zelf te planten, zijn aardbeien. Deze worden trouwens bij voorkeur in het begin van de lente geplant. Vaak zal je wel tevreden moeten zijn met een iets kleinere hoeveelheid, maar deze zitten wel bomvol smaak.
Van januari tot maart kunnen fruitbomen zoals appel- en perenbomen gesnoeid worden. Snoei het liefst bij droog weer, en niet als het vriest. Een wat oudere fruitboom hoeft slechts licht gesnoeid te worden, het gaat dan om onderhoudssnoei.
Zo halverwege de winter moet je de hoofdstam van de perenboom inkorten. Kort de gevormde takken in op twintig centimeter en doe dit ook met de hoofdstam. Dit moet je elk jaar doen. Na de wintersnoei ontstaat waterlot die je in de zomer dient te verwijderen.
Heb je fruitbomen in de tuin? Dan moet je deze elk jaar snoeien om te kunnen genieten van een mooie en gezonde oogst. Lees in dit artikel wanneer het beste moment is voor het fruitbomen snoeien en hoe je dit het best kan doen.
Als de pit is ontkiemd kan je deze ongeveer 1-2 centimeter diep in de aarde planten, in een pot. Zet de pot binnen zo lang het buiten nog niet warm genoeg is (vóór half mei). Pruim heeft meer dan één vierkante meter nodig om in de volle grond te groeien.
Mogelijke oorzaken: 1 de pruimenboom groeit heel slecht en komt niet toe tot bloemvorming. 2 de pruimenboom groeit zeer snel en komt niet toe tot bloemvorming. 3 de pruimenboom staat op een krachtige onderstam, hierdoor zal hij eerst jaren lang alleen maar groeien en niet bloeien.
Maak de pit helemaal schoon met lauw water en laat deze drogen. Je kunt de pitten in keukenpapier of wcpapier wikkelen en vochtig houden tot ze ontkiemen. Meteen in de grond stoppen is ook mogelijk. Zorg dan dat de grond vochtig blijft.