Sommige soa's kun je, behalve door seks, ook krijgen door:Contact van je bloed met besmet bloed van een ander (hepatitis B, hepatitis C en hiv). Besmetting komt dan door bijvoorbeeld: een tatoeage of piercing zetten met spullen die besmet zijn.
Een soa krijg je meestal door onveilige seks
Je kunt een soa krijgen door onveilige seks met iemand die al besmet is. De oorzaak van een soa is meestal een bacterie of een virus. Die zit dan in je vaginavocht, sperma en het vocht dat al voor het klaarkomen uit de penis komt (voorvocht).
Je partner kan een soa hebben zonder het te weten
Je partner kan ook een virus hebben waar je later een soa door krijgt. Dat je partner geen klachten heeft, betekent niet dat jij ook geen klachten krijgt. Het kan dus zijn dat jullie allebei een soa hebben, maar jij wel klachten hebt en je partner niet. Of andersom.
Chlamydia en gonorroe oplopen zonder seksueel contact
Voor de meeste SOA's (zoals bijv. chlamydia, gonorroe) geldt dat je daadwerkelijk seks moet hebben om ze op te kunnen lopen. Gonorroe of chlamydia oplopen zonder seks (penetratie) is ook mogelijk door orale seks.
Kan je een soa oplopen via een vieze wc-bril? FABEL: Je kunt een soa krijgen door op een vieze wc-bril te gaan zitten. FEIT: Een soa is alleen overdraagbaar via contact tussen slijmvliezen en lichaamsvloeistoffen. Slijmvliezen zitten onder meer in je mond en geslachtsorganen.
En schurft en schaamluis kan iemand op je overdragen door besmette kleding, handdoeken of beddengoed. Maar ook kun je genitale wratten oplopen door bijvoorbeeld een besmette handdoek. Gebruik dus nooit zomaar andermans handdoek, en trek nooit zomaar iemands ondergoed aan!
Geslachtsziekten of soa's bestaan al minstens 3500 jaar. De oudste verwijzing ernaar staat in het Ebers Papyrus, een Oud-Egyptische papyrusrol met medische informatie uit ongeveer 1550 voor Christus. Ook in het Oude Testament worden geslachtsziekten en hun behandelmethoden beschreven.
Gevolgen. Het is belangrijk om een seksueel overdraagbare aandoening tijdig te behandelen. Anders kan die ernstige gevolgen hebben, zoals verminderde vruchtbaarheid of zelfs onvruchtbaarheid. Zolang een soa niet is behandeld, blijf je besmettelijk voor anderen.
Er zijn vaak geen of alleen vage klachten. Daardoor kunnen ze lang blijven doorlopen met een chlamydia-infectie, soms wel jaren. Ondertussen kan de ziekte ongemerkt worden doorgegeven.
Maar dit hoeft niet. Ook als je niets merkt kun je chlamydia hebben en dus anderen ook besmetten. Als je chlamydia niet behandelt, kun je minder vruchtbaar of onvruchtbaar worden.
Dus, kan je een soa hebben als maagd? Als je beide maagd bent en nog helemaal geen seks hebt gehad dan heb je nog geen SOA. Echter, als je bijvoorbeeld al wel onbeschermde orale seks hebt gehad dan is het mogelijk dat je hierbij een SOA oploopt.
De meest vastgestelde soa is chlamydia. Bij hetero's volgen herpes en genitale wratten (HPV). Bij homomannen is dat syfilis en gonorroe.
HIV, hepatitis B, syfilis, chlamydia, herpes genitalis en gonorroe kunnen tijdens de geboorte worden overgedragen op de baby. Een SOA krijg je niet door uit het kopje van een ander te drinken. Je krijgt het ook niet via een hoestbui, insectenbeten of een vieze WC-bril. Ook in het zwembad loop je geen risico.
Je kunt verschillende klachten hebben door chlamydia. Bijvoorbeeld pijn bij het plassen of tijdens seks of in je buik. Of bloed uit je vagina als je niet ongesteld bent. Er kan ook vocht uit je vagina of piemel komen.
Een soa krijgen en doorgeven zonder klachten
Je kunt een soa hebben zonder dat je het weet. Soms merk je er niks van en heb je geen klachten. Je kunt de soa dan wel doorgeven aan iemand anders. Vooral als je seks hebt zonder condoom.
SOA worden overgebracht door geslachtsgemeenschap, maar ook door seksuele contacten via de mond, door anale contacten of contacten met lichaamsvloeistoffen zoals sperma, speeksel, bloed en vaginale afscheiding. Slechts enkele SOA zijn overdraagbaar via huidcontact.
Net zoals bij Chlamydia van je geslachtsdelen, geeft ook Chlamydia in je keel niet altijd klachten. Ook kunnen het vage klachten zijn, zo kan een orale soa ook keelpijn geven. Klachten die bij orale Chlamydia passen zijn: keelpijn.
In 2017 hebben ruim 150.000 mensen een soa seksueel overdraagbare aandoening (seksueel overdraagbare aandoening )-test laten doen bij de centra seksuele gezondheid, 5 procent meer dan in het jaar ervoor. Bij 18,4 procent van deze mensen is ook daadwerkelijk een soa vastgesteld. Dat is hetzelfde percentage als in 2016.
Hoe ontstaat chlamydia? De oorzaak van chlamydia is een bacterie. De bacterie zit in het slijmvlies van iemand die besmet is, in de penis, vagina of anus. Je krijgt chlamydia door onveilige seks (zonder condoom) met iemand die besmet is.
Als een soa is gediagnostiseerd, moeten alle sekspartners waarmee iemand seks had in de waarschuwingsperiode gewaarschuwd worden. Ook de partners waarmee een condoom is gebruikt. Maar sommige partners hebben meer prioriteit.
Soa-diagnoses in 2021
Ruim 138.000 mensen hebben zich in 2021 bij een CSG laten testen op soa's. In 2020 waren dat er nog 105.000. Het percentage dat ook een soa had is gestegen tot 20%. In 2020 was dat 21%.
Een infectie met chlamydia wordt door het lichaam zelf 'opgeruimd' (geklaard). De helft van de urogenitale infecties is na 1 jaar verdwenen, bijna alle infecties zijn na 3 jaar weg.