Wilde aardbeien: de schijnaardbei
Niet eetbaar, wel decoratief. Bovendien zijn schijnaardbeien fanatieke bodembedekkers, die liefst in de schaduw staan. Laat ze dus rustig hun gang gaan als er ruimte voor is. Maar vergeet niet af en toe te kijken of de plant het niet te bont maakt.
Schijnaardbei moet je niet zien als een vruchtplant, maar als een groente! De bladeren van bosaardbei zijn ook eetbaar, maar als je (veel van) de vruchten wilt, dan moet je niet te veel bladeren willen oogsten. Schijnaardbeien eten (de meeste van ons) toch niet, dus kun je ervan oogsten zo veel je wilt.
Als mensen de Schijnaardbei wel kennen, vinden ze het meestal geen fijne plant, hoewel het een leuke bodembedekker is. Hij verspreidt zich snel, bloeit lang door en maakt mooie rode vruchtjes. Helaas zijn deze nogal waterig van smaak. Sommigen noemen ze zelfs giftig, maar dat is gelukkig niet waar.
In de schappen van Albert Heijn heeft een vreemde vrucht een plekje weten te veroveren, namelijk de albino aardbei. Niet alleen de witte kleur maar ook de smaak is verrassend. De smaak heeft namelijk wat weg van ananas!
De jonge blaadjes van de aardbei smaken een beetje naar spinazie. Sterker nog, er zitten veel gezondheidsvoordelen aan om de blaadjes wél te eten. Het is goed voor de maag en darmen, de blaadjes bevatten vitaminen én het zou helpen tegen artritis, omdat het de gewrichten verlicht.
Bosaardbei smaak
De smaak van bosaardbeitjes is zoet en heel intens. Ze zijn heerlijk uit het vuistje, maar je kunt ze ook zo gebruiken: Gebruik ze als garnering in salades, borrelhapjes en fruitsalades. In een salade van botersla en verse geitenkaas.
Aardbeien kunnen niet worden bewaard. Pluk ze in de ochtend, bewaar ze zo losjes mogelijk in een bakje en eet ze liefst dezelfde dag nog. Heb je een grote oogst? Maak en dan lekker aardbeiensap of aardbeienjam van.
De bosaardbei is een kruipende bodembedekker, met kleine witte bloemen met 5 rondachtige kroonblaadjes rond diepgele meeldraden. De gedeelde drievoudige bladeren zijn glanzend en hebben een gezaagde rand. Aan de onderkant zijn de bladeren zijdeachtig behaard.
Schijnaardbei (Duchesnea indica) volledige plant.
Deze invasieve exoot lijkt op de bosaardbei maar de vrucht van deze plant is niet lekker en de bloemen zijn geel i.p.v. wit. Plant deze soort niet aan in de tuin en gooi hem zeker niet in de natuur want daar zorgt hij voor problemen.
Laat je alle bloemetjes en vruchtjes zitten dan krijg je veel aardbeien maar ze blijven vrij klein. Aan elke stengel laat je 3 vruchtjes zitten. Die groeien dan uit tot de mooiste en grootste aardbeien die je maar kan bedenken. Ook dit jaar knip je weer alle uitlopers weg.
Druiven zijn bijvoorbeeld erg giftig voor honden en kunnen ook gevaarlijk zijn. Aardbeien mag een hond wel eten, met mate en in kleine stukjes. Je kunt er maar beter geen gewoonte van maken dat de hond iedere keer mee eet met hetgeen jij eet.
Aardbeien vermeerderen met uitlopers
Maak het jezelf gemakkelijk en laat de uitlopers direct wortelen in een los potje. Zet een potje naast de moederplant en plant hier de uitloper in. Laat de uitloper wel vastzitten aan de moederplant. Pas in augustus knip je de uitlopers los en plant je ze op een eigen plekje uit.
De Fragaria vesca, in Nederland zeer bekend als de Bosaardbei, is een prachtige vaste plant die tot ongeveer 15 cm hoog wordt.
Om je aardbeien te beschermen tegen flinke regenbuien kun je rond de planten een bed van stro aanbrengen. Zo voorkom je dat de aardbeien op de natte bodem liggen en dat er zand opspat. Daardoor gaan ze niet rotten en worden ze niet aangetast door schimmel.
Compromis tussen smaak en houdbaarheid
Robbens favoriete aardbei is de Favori. Deze is vanaf mei tot in de herfst verkrijgbaar. "Een stevige zoete aardbei, die de afgelopen drie jaar bij veel proeverijen als de best smakende aardbei uit de bus is gekomen. Ook veel restaurants kiezen voor dit ras."
De oogst is afhankelijk van het ras; eenmaal-dragende aardbeien oogst je (afhankelijk van het ras) in juni/juli, doordragers kun je regelmatig en over een langere periode plukken. Pluk aardbeien altijd voorzichtig; de vruchten beschadigen makkelijk en zijn dus ook slecht of niet te bewaren.
Als zo een zaadje in de grond zou worden gestopt, zou er een aardbeiplant groeien. Alleen gebeurt dit zelden, want aardbeiplanten worden meestal opgekweekt uit uitlopers. Uit de moederplant groeit een stengel over de grond. Hier en daar komen er jonge plantjes aan.
Aardbeien zitten vol antioxidanten, zoals vitamine C en anthocyaan. Die laatste stof geeft de aardbei ook zijn mooie rode kleur. Antioxidanten zijn belangrijk voor het lichaam, omdat ze schadelijke stoffen, de zogenaamde vrije radicalen kunnen voorkomen of vernietigen.
Kunnen aardbeiplantjes overwinteren? Aardbeiplantjes kunnen makkelijk de winter doorkomen, als ze beschermd worden tegen (sterke) vorst. Wanneer er sprake is van vorst zonder sneeuwval, kan de bodem bedekt worden met takjes, stro of teenwilg.
BOSAARDBEI, SIERAARDBEI
Fragaria vesca houdt van een standplaats in volle zon of halfschaduw en doet het goed op iedere goed doorlaatbare, niet te arme grond. Deze plant is goed winterhard, redelijk droogtetolerant en is weinig gevoelig voor ziektes of ongedierte.
De bosaardbei is een kruipende bodembedekker, met kleine witte bloemen met 5 rondachtige kroonblaadjes rond diepgele meeldraden. De gedeelde drievoudige bladeren zijn glanzend en hebben een gezaagde rand. Aan de onderkant zijn de bladeren zijdeachtig behaard.
Het plantje staat goed in de zon maar ook in (lichte) schaduw, zolang de bodem maar niet te droog is. Ondanks dat de bosaardbei houdt van humusrijke, vochtige grond, kun je het plantje prima aanplanten in een wat lichtere setting. Volle zon is minder goed. Zorg er sowieso voor dat de grond nooit helemaal uitdroogt.
Aardbeien voor je darmen
Er zitten nog meer goede stofjes in de aardbei. Neem bijvoorbeeld catechine, dit is een ontstekingsremmend middel. Eigenlijk is de aardbei een soort natuurlijk antibioticum. Ze hebben een gunstige werking op onze darmen en verwijderen giftige afvalstoffen uit ons lichaam.
Aardbeien staan net als andere fruitsoorten in de Schijf van Vijf. Voor volwassenen geldt het advies om minimaal 2 porties fruit per dag te eten. Dat komt neer op 200 gram fruit of meer.