De impact van de kernramp in Tsjernobyl is uitgebreid en goed gedocumenteerd. Een gebied van 4.300 km² rond de centrale is verboden gebied (en momenteel niet geschikt voor permanente bewoning of langdurig verblijf). Dat komt neer op een gebied van ongeveer 30 kilometer rond van de centrale.
IS TSJERNOBYL GEVAARLIJK? Het kan geen kwaad om Tsjernobyl te bezoeken tijdens een excursie. De hoeveelheid radioactieve straling is namelijk verwaarloosbaar. De maximale hoeveelheid straling die je in het slechtste geval kán oplopen is 3 microSv, wat nog minder straling is dan een röntgenfoto bij de tandarts.
Ongeveer tweederde van het radioactief cesium dat vrijkwam betrof cesium-137, dat een halveringstijd heeft van 30 jaar. Dichtbij de centrale zijn de gevolgen daarvan dus nog tot op de dag van vandaag merkbaar.
De 30 kilometerzone, ook wel "vervreemdingszone" (Oekraïens: Zona Vidtsjoezjennja) genoemd, is sinds 15 augustus 2012 volgens Oleg Bondarenko, lid van de regeringscommissie die over Tsjernobyl gaat, weer bewoonbaar omdat de straling genoeg is gedaald. Wel blijft het bij wet verboden om in het gebied te wonen.
Het leven is niet gemakkelijk voor de Tsjernobyl-zwerfdieren. Niet alleen moeten ze de strenge Oekraïense winters doorstaan, maar ook dragen ze vaak verhoogde niveaus van straling in hun vacht en hebben ze een verkorte levensverwachting.
Behandeling. In principe bestaat er geen behandeling tegen de directe effecten van ioniserende straling. Slechts de secundaire effecten kunnen eventueel bestreden of beperkt worden. Het maakt overigens verschil of de bestraling lokaal of over het gehele lichaam plaatsvond.
Dit houdt in: binnen blijven of naar binnen gaan en deuren, ramen en alles wat als ventilatie werkt, sluiten. Bijvoorbeeld een afzuigkap en toiletrooster; voedsel- en drinkwatermaatregelen treffen. Bijvoorbeeld een oogst- of slachtverbod om te voorkomen dat er besmet vlees of groente op de markt komt.
Directe effecten treden op kort nadat iemand is blootgesteld aan een hele hoge dosis radioactiviteit (vanaf 1 gray). Zo iemand kan stralingsziekte oplopen. Dit uit zich in misselijkheid, diarree en een toenemend tekort aan bloedlichaampjes. De kans op bloedingen en infectieziekten is hierdoor groter.
Zulke besmetting veroorzaakt onder andere leukemie, schildklierkanker, problemen met het immuunsysteem en erfelijk overdraagbare aandoeningen. Ondanks de omvang van de ramp – 40% van Europa kreeg te maken met radioactief materiaal uit de reactor – valt de gezondheidsschade volgens het Chernobyl Forum van de VN mee.
De kerncentrale wordt tot op heden bemand. De drie overige reactoren zijn weliswaar buiten werking gesteld, maar bevatten nog steeds kernbrandstof die in de gaten dient te worden gehouden. De volledige ontmanteling van de centrale zal nog vele jaren in beslag nemen.
Bij de meeste onderzoeken wordt gebruik gemaakt van Technetium 99m. De hoeveelheid radioactiviteit van deze stof halveert iedere 6 uur. Daarnaast scheidt het lichaam deze stof via de natuurlijke weg uit. Hierdoor is de radioactieve stof slechts enkele dagen in uw lichaam aanwezig.
Uit een onderzoek van het Max Planckinstituut voor Chemie in het Duitse Mainz, blijkt dat de kans op een zwaar kernongeval één op de 10 tot 20 jaar is. Het risico is 200 keer groter dan tot nu toe werd ingeschat. Bovendien heeft West-Europa de grootste kans op radioactieve besmetting.
Op het hoogtepunt van de ramp was de stralingsdosis aan de rand van het reactorterrein 400 mSv per uur. Binnen de 20 km veiligheidszone rond Fukushima was de straling opgelopen tot ongeveer 7 mSv per jaar. Een groter gebied tot een straal van 30 km werd ontruimd en afgesloten voor verdere bewoning.
Ze verstoorden de aangetaste grond met hun zware tanks, groeven loopgraven, bouwden bunkers en kampeerden een maand lang in een radioactief bos. De Russische troepen trokken op 24 februari de nucleaire exclusiezone binnen, die zich over een straal van 30 kilometer uitstrekt rond de plaats van de kernramp in 1986.
In het geval van een kernongeval neemt de overheid, op advies van de deskundigen, maatregelen om blootstelling aan de vrijgekomen radioactieve stoffen te voorkomen of te verkleinen: binnen blijven (schuilen), jodiumtabletten innemen, evacueren of maatregelen met betrekking tot de voedselketen.
Het laten maken van één of twee, of zelfs meerdere röntgenfoto's per jaar kan geen kwaad. Röntgenstraling is alleen schadelijk als u er vaak en lang aan blootgesteld wordt.
Gsm-straling is onschadelijk, hoewel veel mensen het tegendeel denken. Ook gsm-masten veroorzaken ongerustheid.
Je zult moeten rantsoeneren om te overleven en je uiteindelijk bloot moeten stellen aan de straling (tenzij je in een speciale schuilkelder zit, met voedsel en water). Verwerkte levensmiddelen zijn veilig om te eten, zolang de houder geen gaten heeft en relatief goed intact is.
De aarde kan een nucleaire winter tegemoet zien. Waar het dan nog het veiligst is? Op Antarctica. Niet alleen is dit continent overal mijlenver vandaan, het is ook de locatie van 's werelds eerste nucleaire wapenovereenkomst in 1959.
Over de kans op een kernoorlog is weinig zeker. Behalve dat het iets minder onwaarschijnlijk is – nee, lijkt – dat de mensheid zichzelf de komende jaren naar de vergetelheid vaporiseert.
Iemand met elektrohypersensitiviteit (EHS) voelt zich door straling erg ziek of heeft last van diverse klachten. Naar schatting heeft ongeveer drie procent van de Europese bevolking last van EHS. EHS is in Nederland nog geen erkende ziekte of aandoening maar in andere landen zoals Noorwegen en Zweden wel.
Hoofdpijn, allergieën, slapeloosheid, depressie, hartkloppingen en oververmoeidheid: duizenden mensen zeggen deze klachten te krijgen door de straling van zendmasten, wifi, mobiel bellen en appen. Het wordt Elektro Hypersensitiviteit (EHS) genoemd, maar het wordt door de wetenschap niet erkend.
Nee, straling kun je niet zien of voelen. Alleen met speciale meetinstrumenten kan worden vastgesteld of ergens straling is.
Op 26 april 1986 ontplofte één van de vier reactors van de kerncentrale van Tsjernobyl. Toch is dit niet de enige keer dat de aarde werd getroffen door een nucleaire ramp. Scientias.nl zet de zeven grootste kernrampen uit de geschiedenis op een rij: van Sellafield (1957) tot Fukushima (2011).