Kun je soja telen in Nederland? Soja is goed in Nederland te telen maar er zijn wel rassen nodig die zijn aangepast aan het Noordwest Europese klimaat. In de jaren dertig van de vorige eeuw werd er al op kleine schaal geteeld in Nederland maar dat bleek nog niet zo succesvol.
De soja die we in Nederland gebruiken, komt vooral uit Zuid-Amerika.
Is soja milieuvriendelijk? Niet-duurzaam geteelde soja zorgt voor ontbossing, verwoestijning en erosie. In veel producten zit echter duurzaam geteelde of biologische soja, die niet ten koste gaat van het kappen van regenwoud.
Sojabonen worden al verbouwd in Frankrijk, Italië, Servië, Roemenië en Oostenrijk , vaak met behulp van kunstmatige irrigatie.
Een koe of kip verwerkt het voedsel tot vlees, maar heeft daarbij ook energie nodig om te leven. Daardoor levert een kilo soja geen kilo vlees op. Elke kilogram vlees vraagt gemiddeld om zo'n vijf kilo aan plantaardige producten.
Duurzaam geteelde soja 'direct' eten in de vorm van tofu, temeh, vlees- en zuivelvervangers is aanzienlijk beter voor het klimaat én de natuur dan producten van dieren die soja te eten kregen. Je kunt dus met een gerust hart wat minder vlees eten en wat vaker soja alternatieven kiezen.
In het najaar van 2022 vertoont soja echter een omgekeerde ontwikkeling en steeg verder om vervolgens te pieken op 585 euro per ton begin dit jaar. Een aanzienlijke prijsstijging ten opzichte van de voorbije jaren toen hij rond de 350 euro per ton schommelde.
Kun je soja telen in Nederland? Soja is goed in Nederland te telen maar er zijn wel rassen nodig die zijn aangepast aan het Noordwest Europese klimaat. In de jaren dertig van de vorige eeuw werd er al op kleine schaal geteeld in Nederland maar dat bleek nog niet zo succesvol.
In 2019 werd wereldwijd ruim 333 miljoen ton sojabonen geproduceerd. De Verenigde Staten waren tot 2019 de grootste producent van soja. In 2019 was dat Brazilië (FAOSTAT, 2021a). Nederland produceert nauwelijks sojabonen en is voor sojaproducten afhankelijk van de import (Profundo, 2014).
Dit jaar verbouwen we een klein areaal sojabonen in Ierland , in Groot-Brittannië is er al een areaal en de Nederlanders hebben er nu 500 hectare.
Sojabonen zijn rijk aan eiwitten en daardoor een goede voedingsbron voor zowel mensen als dieren. Sojabonen kun je direct eten of verwerken tot sojameel (oftewel sojaschroot) en sojaolie. Het meel wordt vooral gebruikt in veevoer voor kippen, varkens, en koeien.
Wat is erger: sojaproducten eten of vlees? Gezien de impact van sojaproducten op het milieu, vragen velen zich misschien af of sojaproducten nog slechter zijn voor het milieu dan vlees – maar de waarheid is dat sojaproducten nog steeds de milieuvriendelijkste keuze zijn boven een hamburger of gefrituurde kip .
Naast fytinezuur zitten er in soja veel fyto-oestrogenen. Dit zijn plantaardige stoffen die op menselijke hormonen lijken, maar het niet zijn. En van deze stofjes wil je niet te veel binnenkrijgen want dit kan onder andere zorgen voor stemmingswisselingen, disbalansen in de hormoonhuishouding en onvruchtbaarheid.
Niet alleen de oorsprong van de soja, maar ook de industriële verwerking ervan heeft zijn impact op het milieu. Zo blijkt uit tal van studies dat een kilogram sojabonen zo'n 0,6 kg CO2-equivalenten uitstoot, terwijl bij de productie van een kilogram tofu in totaal 0,7 kg CO2 vrijkomt.
Albert Heijn, veevoedergigant ForFarmers en FrieslandCampina verdienen van alle Nederlandse bedrijven het meeste aan de dubieuze handel in Braziliaanse soja voor veevoer. Soja waarvoor in Brazilië mogelijk kostbare natuur wordt platgebrand.
U kunt sojabonen buiten zaaien zodra de grond is opgewarmd tot ten minste 15°C (60°F) in het late voorjaar of de vroege zomer . Bereid de grond voor zoals hierboven beschreven. Zaai de zaden 5 cm (2 inch) diep, 15 cm (6 inch) uit elkaar, in rijen van 45 cm (18 inch) uit elkaar, en dek ze vervolgens af met vliesdoek of cloches.
Vanaf 2022 was China het leidende land in sojaolieconsumptie, met ongeveer 17,1 miljoen metrische ton geconsumeerd. De Verenigde Staten waren de op één na grootste consument van sojaolie, met ongeveer 12,25 miljoen metrische ton geconsumeerd.
Voor 1 kg kip is bijvoorbeeld meer dan 600 gram soja kippenvoer nodig.
De peulvrucht soja is rijk aan tal van componenten die ons kunnen beschermen tegen hart- en vaatziekten. Hij bevat onverzadigde vetten en zit boordevol pectine, een soort voedingsvezel die de slechte cholesterol (LDL) verlaagt. Soja is ook rijk aan plantaardige eiwitten die de cardiovasculaire gezondheid verbeteren.
Soja heeft, net als andere gewassen, voldoende nutriënten nodig om maximaal te kunnen groeien. Stikstof (N), fosfor (P) en kalium (K) zijn de drie belangrijkste nutriënten en zijn de zogenaamde 'essentiële nutriënten'. Vanwege zijn grote eiwitconcentratie heeft soja een grote N-behoefte.
Van de ingevoerde soja komt 15,9 procent uit de VS, 43,8 procent uit Brazilië, 22,4 procent uit Argentinië en 7,3 procent uit Paraguay. Ter vergelijking, de graanexport van de EU is goed voor dertien miljoen ton waarvoor vier miljoen hectare nodig zijn. De sojaproductie in Nederland loopt terug.
Omgerekend eet een koe per dag gemiddeld 750 gram aan sojaproducten, waarmee 1,25% van het totale rantsoen uit soja bestaat. In 2013 werd voor de Nederlandse diervoer- industrie 2,1 miljoen ton 'soja-equivalenten' gebruikt (eenheid om totale volume soja- producten te berekenen).
Waterverbruik. Om een koe 1 liter melk te laten produceren is er 1050 liter water nodig. Voor sojamelk is maar 297 liter nodig.
Volgens het Voedingscentrum passen sojaproducten zoals tofu, tempé en sojadrink in een gezond voedingspatroon. Het advies is om maximaal 2-3 porties sojaproducten per dag te eten of drinken. Vervang bijvoorbeeld een aantal keer per week rood vlees door een sojaproduct zoals tofu.
De gemiddelde opbrengst per hectare is 2,8 ton. De beste 25% scoorden een gemiddelde van 3,6 ton per hectare, met een positieve uitschieter naar ruim 4 ton per hectare. De soja wordt grotendeels verkocht aan de voedings- middelenindustrie, voor eindproducten zoals sojadrink.