Brachytherapie met jodiumzaadjes (Low Dose Rate =LDR) wordt als eerste behandeling toegepast als alternatief voor bijvoorbeeld een prostaatoperatie. Hiertoe brengt de radiotherapeut via een aantal holle naalden radioactieve jodiumzaadjes in de prostaat. De naalden worden direct verwijderd.
Bij uitwendige bestraling komt de radioactieve straling uit een bestralingsapparaat. De straling gaat door de huid heen naar de prostaat en vernietigt de kankercellen. De straling kan ook gezonde cellen in de buurt van de prostaat beschadigen. Dit kan zorgen voor bijwerkingen.
Het PSA beloop na uitwendige radiotherapie en brachytherapie moet vanwege het bestaan van de “PSA-bounce” voorzichtig worden geïnterpreteerd. Indien er sprake is van een PSA stijging van ten minste 2 ng/mL boven de nadir (de laagste waarde ooit gemeten na behandeling) wordt van een recidief gesproken.
Maar omdat radiotherapie ook gezonde cellen beschadigt, is er een risico dat er opnieuw kanker ontstaat (het gaat hierbij niet om terugkeer van de oorspronkelijke tumor of uitzaaiingen daarvan).
Een PSA-waarde hoger dan 3 kán een aanwijzing zijn voor prostaatkanker. PSA is een zogenaamde tumormarker. Het kan ook iets zeggen over de grootte van een tumor en of er wel of geen uitzaaiingen zijn. Maar een verhoogde PSA-waarde kan ook wijzen op bijvoorbeeld een ontsteking of prostaatvergroting.
Is seks goed voor de prostaat? Een gezonde seksuele activiteit is goed voor het gehele lichaam en dus ook voor de prostaat. Maar belangrijker lijken de bevindingen uit grote epidemiologische studie die aantonen dat frequentere ejaculaties de incidentie (ontstaan en voorkomen) van prostaatkanker kunnen beïnvloeden.
Verschillende onderzoeken hebben een verband gevonden tussen het dagelijks eten van minstens twee stukken fruit en het verkleinen van de kans op prostaatkanker. Ook de fructose in fruit zou bijdrage aan een gezonde prostaat. Blauwe bessen, frambozen, aardbeien, bramen en pruimen zijn rijk aan antioxidanten.
Bestraling kan een behandeling zijn om te genezen van kanker. Bij uitgezaaide kanker of vergevorderde kanker kan bestraling de ziekte remmen en/of klachten verminderen.
Het is niet altijd direct meetbaar of de bestraling werkt, omdat het effect van de bestraling nog enige tijd doorwerkt. Of de bestraling is aangeslagen is dus vaak pas enige tijd na de bestraling duidelijk.
Advies aangepaste voeding tijdens bestraling
Vermijd alcohol, tabak, alle melkproducten, koffie, chocola, frisdranken met cafeïne, vers en gedroogd fruit, noten, zaden, rauwe groenten, alle soorten pasta, sterk gekruid eten, kant en klaar maaltijden. Wees heel zuinig met vet en boter.
Is de PSA waarde te hoog: hoger dan 10 µg/l dan is de kans op prostaatkanker hoger dan 65%.
De PSA-waarde ligt, afhankelijk van de leeftijd, gemiddeld tussen nul en vier microgram per liter bloed. Ook mannen met een normale PSA-waarde kunnen echter prostaatkanker hebben.
RALP is een radicale prostatectomie via robot
Meer dan 90% van alle prostaatoperaties worden nu uitgevoerd via robot geassisteerde technieken: RALP (Robot Assisted Laparoscopic Prostatectomy). Een goede getrainde robot-uroloog kan een dergelijke ingreep vlot uitvoeren zonder (ernstige) complicaties.
Alcohol verhoogt risico
Ook bij een lage alcoholconsumptie werd een verhoogd risico gevonden (8%) op prostaatkanker gevonden ten opzichte van mensen die helemaal geen alcohol drinken. Bij het gebruik van meer dan drie glazen alcohol per dag liep dit risico op tot 23 %.
De operatie
De uroloog die u opereert verwijdert de prostaat en de zaadblaasjes. Hierna maakt hij een nieuwe verbinding tussen de plasbuis en de blaas. In deze nieuwe verbinding plaatst de arts een katheter om deze te laten genezen. De operatie duurt ongeveer 1,5 tot 2,5 uur.
Met radiotherapie worden de cellen van een gezwel zó beschadigd dat ze zich niet verder kunnen delen, of dat hun stofwisseling ontregeld raakt. De kankercellen sterven dan af. Helaas raken gezonde cellen ook beschadigd. Deze gezonde cellen herstellen zich gelukkig beter dan kankercellen.
Toen er tijdens COVID-19 minder capaciteit was in ziekenhuizen en het beter was dat mensen met een kwetsbare gezondheid zoveel mogelijk thuis bleven, zijn sommige centra vijf bestralingen gaan geven, in plaats van vijftien. Dat dit net zo goed werkt, is onderzocht in het Fast Forward-onderzoek.
Het aantal bestralingen ligt tussen de 15 en 22 keer. De arts vertelt u hoevaak u bestraald gaat worden. De eerste bestraling vindt ongeveer binnen een week na de CT-scan plaats. Deze tijd is nodig voor het uitwerken van het bestralingsplan.
Voor patiënten met uitgezaaide kanker kan leven en dood dicht bij elkaar liggen. Er is soms een kans op genezing en soms een mogelijkheid om met (innovatieve) behandeling nog vele jaren te leven. Maar als een behandeling niet aanslaat kan het ook snel aflopen.
Klachten kunnen na 6 maanden ontstaan, maar ook jaren na de behandeling. De klachten worden langzaam erger. Meestal gaan ze niet vanzelf over. Dit heet late bestralingsschade.
Het effect heeft echter zijn limieten: sommige cellen weigeren koppig om af te sterven en zijn resistent tegen de behandeling. Sommige groeien na de bestraling zelfs uit tot nieuwe tumoren. De reden waarom sommige cellen resistent blijken, heeft de wetenschap altijd met verstomming geslagen.
Er is op dit moment geen sterk wetenschappelijk bewijs dat kaas het risico op darm- en prostaatkanker beïnvloedt. Wel kan kaas veel verzadigde vetten bevatten en het risico op overgewicht en obesitas vergroten.
Intensief. Onderzoekers kwamen tot de conclusie dat regelmatig wandelen wel kan helpen om prostaatkanker te voorkomen, maar dat het weinig invloed heeft wanneer de diagnose eenmaal is gesteld. Dan zijn intensievere oefeningen nodig. Gedacht kan worden aan tuinieren, fietsen of tennissen.
Zo is uit studies gebleken dat mensen die melk drinken over het algemeen gezonder leven en zich meer laten screenen op prostaatkanker waardoor deze in een vroeger stadium wordt ontdekt (3).