Soepen en sauzen kunnen overigens met bijna elke soort bloem gebonden worden, dus niet alleen met tarwebloem. Heb je helemaal niks in huis? Geen paniek: maïzena of aardappelzetmeel doen the job even goed!
Goede vervangers
Geen nood, je kunt Maizena namelijk vervangen door bloem, arrowroot en tapioca. Hierbij geldt dat je bloem het beste kunt gebruiken als je het gerecht gedurende langere tijd verwarmt. Wil je juist snel een gerecht binden? Dan kun je arrowroot of tapioca gebruiken.
Om bloem of zelfrijzend bakmeel in recepten door een glutenvrije variant te vervangen die hier qua resultaat zo dicht mogelijk bij in de buurt komt, gebruik ik het liefst een combinatie van fijne witte rijstmeel, boekweitmeel en tapiocameel.
Koopmans Maïzena
Met Koopmans Maizena bind je heel gemakkelijk al jouw gerechten, o.a. soep, jus, saus, groentenat, stoofschotels. Je hoeft het alleen even te mengen tot een glad papje en dan voeg je je het toe aan de hete vloeistof. Maizena is neutraal van smaak en blank van kleur.
Zetmeel verstijft wanneer de zetmeelmoleculen in maiszetmeel door de aanwezigheid van water en warmte worden afgebroken. Met andere woorden: het papje Maizena wat je bij stap 1 hebt gemaakt, moet opgewarmd worden tot 95 graden Celsius voordat het een saus of soep kan binden.
Maizena en aardappelzetmeel zijn de bekendste zetmeel bindmiddelen, maar je kunt ook denken aan tapioca of sago. Daarnaast binden room, eieren, boter of meel ook prima.
Bakpoeder is een mengsel van natriumbicarbonaat (baking soda), een zuur (wijnsteenzuur/citroenzuur) en een stabilisator (zetmeel zoals maizena) en heeft om die reden een minder sterke werking dan baking soda. Bakpoeder is een volledig voor jou in elkaar gezet rijsmiddel.
Voor elke theelepel bakpoeder die je nodig hebt, neem je 1/4 theelepel bicarbonaat en 1/2 theelepel wijnsteen. Voor een grotere batch (die je kan bewaren) meng je 1 deel bicarbonaat met 1 deel maizena en 2 delen wijnsteen.
Wat is het verschil tussen maismeel en maiszetmeel? Maismeel wordt gemaakt door de hele maiskorrel te vermalen. Maiszetmeel (ook wel bekend als maizena) wordt gemaakt van alleen het zetmeel uit de maiskorrel. Maiszetmeel bevat daardoor geen eiwitten en vetten.
Zelfrijzend bakmeel vervangen door bloem
Zelfrijzend bakmeel is niet meer dan bloem met bakpoeder. Als je zelfrijzend bakmeel op is, kun je dus prima bloem gebruiken. Het enige dat je nog hoeft te doen is wat bakpoeder toevoegen. Roer de ingrediënten goed door elkaar en zo heb je zelfrijzend bakmeel gemaakt.
Tekorten aan bloem komen vaker voor. Tijdens de coronapandemie was de bloem ook geregeld uitverkocht, net als andere producten. Dat kwam vooral door een mix van verstoringen in de distributieketen en door hamsteren onder consumenten, zoals de befaamde plotse run op wc- papier.
Hoewel u daarin wel noten, zaden en pitten tot meel kunt vermalen is graan daarvoor echt te hard. Wilt u zelf graan vermalen, dan dient u dus een echte graanmolen aan te schaffen. Die kunt u met de hand bedienen, maar er zijn natuurlijk ook elektrische graanmolens verkrijgbaar.
Maïsmeel wordt gemaakt van de hele vermalen maïskorrel, maïszetmeel(=Maizena) wordt alleen gemaakt van het zetmeel uit de korrel. Het bevat geen eiwitten en vetten.
Maizena wordt gemaakt van, je raadt het al, mais. Het is dus maiszetmeel en dit is tevens het enige ingrediënt van een pakje maizena. Maizena kun je niet zomaar in een gerecht strooien dat je wilt binden, het resultaat zal klonten maizena zijn en dat is niet lekker eten.
Het antwoord is ja … máár. Meel heeft net iets andere eigenschappen dan bloem, dus het resultaat zal dan ook niet exact hetzelfde zijn als wanneer je tarwebloem gebruikt. In hoeverre je het verschil zal merken hangt er heel erg van af wat je precies gaat maken.
Het verschil tussen bloem en zelfrijzend bakmeel is dus heel klein: zelfrijzend bakmeel is bloem met bakpoeder. Heb je geen zelfrijzend bakmeel in huis maar heb je dit nodig voor een recept? Dan kun je dat dus goed vervangen door bloem met bakpoeder te mengen.
Maizena nadeel: niet geschikt voor het binden van zure gerechten en niet geschikt voor bevriezen en ontdooien. Tapioca voordelen: Tapioca is geschikt voor het binden van gerechten die bevroren worden. Tapioca bind bij relatief lage temperaturen.
Maar wat is nou precies het verschil tussen die twee? Ondanks dat ze er allebei voor zorgen dat je baksel rijst, is er een groot verschil. Waar baking soda simpelweg uit zuiveringszout, ook wel natriumbicarbonaat genaamd, bestaat, is bakpoeder natriumbicarbonaat met een zuur en een stabilisator als toevoeging.
Zelfrijzende bloem is bloem waar de producent zelf al een rijsmiddel aan heeft toegevoegd. Dat rijsmiddel is bakpoeder (niet te verwarren met baksoda, dat is iets anders). Zelfrijzende bloem wordt gebruikt om beslag snel te laten rijzen tijdens het bakken, zonder dat er een rijstijd vooraf nodig is.
Baking soda is een goede vervanger voor bakpoeder, mits je het mengt met een zuur ingrediënt. De vuistregel luidt: Meng 2 delen van het zure ingrediënt met 1 deel baking soda om bakpoeder in het recept te vervangen. Dit kunnen bijvoorbeeld twee theelepels azijn met één theelepel baksoda zijn.
Het rijsmiddel bakpoeder gebruik je in zoete baksels, van cakes tot koekjes. Het heeft geen ander ingrediënt nodig om te werken, alles wat nodig is zit al in het bakpoeder zelf. Bakpoeder is niet geschikt voor brood.
Voeg maizena, bloem of allesbinder toe
Pas wel op hoe je de maizena of bloem aan de saus toevoegt, je wilt immers niet dat de boel gaat klonteren. Neem een beetje van de saus en mix het met de maizena tot een gladde saus. Voeg het daarna toe aan de rest van de saus. Zo gaat het niet klonteren.
Als je saus te dun is, kun je hem ook wat langer laten pruttelen. Door hem verder in te laten koken, verdampt het vocht en wordt je saus wat dikker. Een bijkomend voordeel is dat je saus hierdoor een sterke, meer geconcentreerde smaak krijgt. Maar let op, ook de zoute smaak wordt meer geconcentreerd.