Olijfolie kun je goed als vervanger van zonnebloemolie gebruiken. Voor het bakken en braden van bijvoorbeeld vlees of groenten raden we de gewone of Mild Olijfolie aan. Ook bij het bakken van een taart of cake kan olijfolie worden gebruikt, maar dit blijft niet onopgemerkt door de sterkere smaak van olijfolie.
Zo heb je niet per se zonnebloemolie nodig om te frituren of te bakken. Een veelgenoemde vervanger voor zonnebloemolie is arachideolie. Deze olie wordt uit pinda's gewonnen en smaakt daar ook een beetje naar. Verder zijn raapzaadolie, koolzaadolie, olijfolie (absoluut geen extra vierge) en maisolie goede alternatieven.
Cakes die worden gebakken met olie zijn over het algemeen smeuïger. Boter stolt natuurlijk bij kamertemperatuur, en olijfolie blijft vloeibaar wat zorgt voor smeuïge cakes. Precies wat je wil dus. Ook geeft olijfolie smaak af, gebruik dus altijd goede kwaliteit extra vierge olijfolie voor de beste smaak.
Zo neutraal als de smaak van zonnebloemolie is helaas bijna niet mogelijk, maar de beste vervangers zijn arachideolie en koolzaadolie. What is this? Ook zou je boter of kokosolie kunnen gebruiken om zonnebloemolie te vervangen in recepten voor cake en muffins.
Olijfolie is het beste alternatief voor zonnebloemolie. Dat komt omdat het uit veel onverzadigde vetzuren bestaat, die het risico op hart- en vaatziekten verkleinen. Daarnaast bevat olijfolie een hoog gehalte aan vitamine E, die werkt als antioxidant. Olijfolie heeft echter minder vitamine K dan zonnebloemolie.
Olijfolie kun je goed als vervanger van zonnebloemolie gebruiken. Voor het bakken en braden van bijvoorbeeld vlees of groenten raden we de gewone of Mild Olijfolie aan. Ook bij het bakken van een taart of cake kan olijfolie worden gebruikt, maar dit blijft niet onopgemerkt door de sterkere smaak van olijfolie.
Bakken in zonnebloemolie
Dat het rookpunt van zonnebloemolie op 227 graden Celsius zit is een voordeel ten opzichte van olijfolie. Toch wordt olijfolie aangeraden. Dit komt vooral door het feit dat zonnebloemolie relatief veel meervoudige onverzadigde vetten kent wanneer je dit vergelijkt met olijfolie.
Zonnebloemolie is perfect voor cakes of roerbakgerechten. Als de temperatuur boven de 190 graden Celsius uitkomt, kun je echter beter een andere olie gebruiken. Deze olie smaakt koud niet erg lekker, dus voor een dressing of als dip kun je ook beter een andere soort kiezen.
Zonnebloemolie bevat duidelijk meer vitamine E dan olijfolie, wat de cellen, celwand, bloedbaan en weefsels beschermt. Ook bevat zonnebloemolie meer vitamine K, wat nodig is voor een goede bloedstolling. Olijfolie bevat dan weer meer omega 3-vetzuren, die beschermen tegen hart- en vaatziekten.
Boter kun je niet 1 op 1 vervangen door olie, omdat boter meer water bevat dan olie. Het werkt met de volgende rekensom: (x) gram boter x 0,82 = (y). (y) ÷ 0,92 = benodigde hoeveelheid olie. Appelmoes maakt je baksel een stuk gezonder.
We bevelen aan pure of extra vierge olijfolie te gebruiken van soorten met een zoete en zachte smaak; natuurlijk dient u de bittere soorten te vermijden. Daarom zijn de soorten arbequina en empeltre het meest geschikt voor een geslaagde substitutie.
Gewone olijfolie en vierge olijfolie zijn heel geschikt voor bakken en braden. Extra vierge olijfolie wordt koud gebruikt voor pasta, salade, vinaigrettes, tapenades en koude sauzen. Extra vierge olijfolie is minder geschikt voor verhitten bij hele hoge temperaturen voor langere tijd.
Pas op met het verhitten van olie
Bak, braad, wok of frituur bij voorkeur in gewone (goedkope) olijfolie, arachideolie, zonnebloemolie of maïsolie. Lijnzaadolie en extra vierge olijfolie kun je beter niet verhitten.
Oekraïne en Rusland zijn belangrijke exporteurs van zonnebloemolie. Zo is twee derde van alle zonnebloemolie die Nederland invoert, afkomstig uit Oekraïne. Nu al ziet het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) dat supermarkten minder flessen zonnebloemolie op de schappen hebben staan.
Maïsolie is met z'n neutrale smaak perfect om te bakken of te braden. Gebruik deze olie liever niet om te frituren. Maïsolie reageert niet zo goed op extreem hoge temperaturen. Arachideolie kan je dan weer wel verhitten tot zeer hoge temperaturen.
Dat komt door de oorlog in Oekraïne, waar Nederlandse bedrijven tweederde van hun zonnebloemolie vandaan halen. Als gevolg van de schaarste raakt het zonnebloemolieschap in de supermarkt leeg. Om tekorten tegen te gaan, wordt de verkoop van zonnebloemolie in supermarkten soms beperkt.
Het maakt de olie nog langer houdbaar en extra bestand tegen verhitting. Een groot nadeel van dit gedeeltelijke hardingsproces is dat het transvetten produceert. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat deze soort vetten erg ongezond zijn en het risico op hartaandoeningen kunnen verhogen (1).
Samengevat is dit de conclusie. Als je een olie of vet niet verhit, dan zijn olijf-, koolzaad-, soja-, arachide-, zonnebloem-, maïsolie en andere plantaardige oliën de betere keuzes. Dat is omdat ze vooral onverzadigde vetten bevatten en zo helpen de verzadigd vet consumptie te beperken.
Zowel een zachtere als een harde margarine kan goed werken in een bakrecept, maar hebben wel een ander uitwerking. Kies nooit voor halvarine, dit is alleen geschikt om mee te smeren en niet om mee te bakken.
Je zou wel koudgeperste, biologische zonnebloemolie kunnen gebruiken – bijvoorbeeld van de EkoPlaza – maar deze is niet erg betaalbaar. Kies daarom liever voor plantaardige olie, zoals koolzaadolie, raapzaadolie of avocado-olie.
Jeroen heeft ook altijd een 'goeie' olijfolie in zijn kast staan. Die vind je in de winkel onder de naam 'extra vierge' olijfolie. Dit is olie van eerste koude persing met een zuurtegraad onder 0,8% ofwel de meest pure en onbewerkte olijfolie die je kan krijgen.
Aan boter is nog water toegevoegd: zo'n 18 procent. Hierdoor zitten er meer calorieën in olijfolie." Maar de boter bevat natuurlijk juist wel verzadigd vet, voegt het Voedingscentrum toe. "Daarom kun je stellen dat olijfolie gezonder is."
Zonnebloemolie bestaat voor ongeveer negentig procent uit gezonde onverzadigde vetten. Hierdoor is zonnebloemolie gezond in vergelijking met harde bak- of braadproducten die veel ongezonde verzadigde vetten bevatten. Het eten van veel verzadigd vet verhoogt het risico op hart- en vaatziekten.
Deze plantaardige olie wordt gehaald uit zonnebloempitten en bevat naast vitamine E veel omega-6-vetzuren die goed zijn voor het cholesterol en de kans op bloed- en vaatziekten verminderen. Deze olie kan tegen hoge temperaturen tot 180 graden en kun je daarom goed gebruiken voor roerbakken of frituren.