Er bestaat geen 'standaard' werkomgeving die geschikt is voor werknemers met autisme. Autisme kan invloed hebben op veel verschillende (cognitieve en sociale) functies en vaardigheden, zoals het verwerken van zintuiglijke prikkels, sociale contacten met collega's of het werk plannen en organiseren.
Naar schatting heeft ongeveer 1,2 procent van de bevolking autisme – zo'n 190.000 mensen. Werkenden met autisme kunnen uitstekend functioneren, alleen hun gedrag kan ook leiden tot misverstanden met de omgeving en zelf zijn ze vaak extra gevoelig voor bepaalde prikkels.
Er wordt vaak gedacht dat mensen in het autismespectrum goed zijn met computers en ICT. Voor een aantal personen met autisme klopt dat ook. Anderen zijn goed in communicatie, in creatieve beroepen, in medische beroepen, en nog veel meer.
Dat heeft veel nadelen, maar ook voordelen, zoals een goede focus, zegt Bon. Zij kreeg allemaal onderzoeken en inderdaad, de diagnose autisme volgde én het advies om maximaal 20 uur per week te werken. Zo kon ze de hoeveelheid prikkels doseren.
Mensen met autisme die na een periode te hebben gewerkt in de Werkloosheidswet (WW) terechtkomen, krijgen ook geen UWV-ondersteuning. 'Ondanks hun autisme-diagnose komen zij niet in aanmerking voor zaken als jobcoaching', zei Van der Rol. 'Daarvoor moeten zij eerst in de WIA terecht zien te komen.
7.7 WAJONG
Een aantal jongeren en volwassenen met autisme beschikt inmiddels over een WAJONG- uitkering. Mogelijk zijn er anderen die nog niet weten dat zij hier, vanwege het autisme, een beroep op kunnen doen.
Als er te veel interne of externe prikkels zijn in korte tijd, zo veel dat het niet meer met een beetje achterstand verwerkt kan worden, kan er een soort kortsluiting optreden in je hoofd. Dan kan het gebeuren dat je explodeert (autistic meltdown) of dichtklapt (autistic shutdown).
Sommige kinderen met autisme lijken minder behoefte aan slapen te hebben. Zij kunnen zich op wakkere momenten uitstekend bezig houden, zonder hun ouders uit hun slaap te houden. Vergeleken met leeftijdgenoten zonder autisme is de algemene slaapkwaliteit beduidend slechter.
In de praktijk blijkt dat er een uitstekende samenwerking kan ontstaan, waarin een medewerker met autisme prima kan floreren. Waarin de leidinggevende zich niet onzeker of gefrustreerd voelt, maar weet wat hij kan doen in de aansturing en begeleiding van zijn medewerker.
Het wordt gekenmerkt door alomtegenwoordige, langdurige (meestal meer dan drie maanden) uitputting, verlies van vaardigheden en verminderde tolerantie voor prikkels'.
Veel jongeren met autisme twijfelen welk niveau voor hen haalbaar is. Studenten die een universitaire studie wat betreft IQ makkelijk aan zouden kunnen, kiezen soms voor de zekerheid toch voor een hbo-studie. Dat betekent ook dat zij veel sneller en intensiever kennismaken met de werkvloer, in de vorm van stages.
Aangepast werk bij autisme
Als werken op de reguliere arbeidsmarkt niet mogelijk is, zijn er verschillende andere mogelijkheden. Bijvoorbeeld beschut werk (zoals de sociale werkvoorziening), vrijwilligerswerk of dagbesteding.
'Door dat onbegrip en gebrek aan kennis durven sommige collega's niet gelijk te melden dat ze autisme hebben en worden soms niet de juiste voorzieningen getroffen waardoor ze uitvallen. Onder de juiste omstandigheden kunnen mensen met autisme wel excelleren in hun werk.
83.000 autisten in Nederland zitten op dit moment werkloos thuis. Volgens Alex komt dat mede omdat autisten worden gestigmatiseerd.
Hoogfunctionerend autisme (HFA) is een veel gebruikte term voor een autistische stoornis (klassiek autisme) zonder bijkomende verstandelijke handicap (IQ hoger dan 70 à 85).
Iedere leidinggevende kan zo worden gezien als werkgever van zijn eigen afdeling. Hij heeft daarin de zorg toebedeeld gekregen voor alle onder zijn leiding werkende medewerkers en over het hele fysieke gebied waarin deze medewerkers werkzaam zijn: gebouwen, installaties, fabrieksterrein, afdeling, lokaal, enz.
Routines zijn erg belangrijk voor mensen met autisme, omdat het hen houvast geeft. Daarom kan een avondritueel helpen om beter te slapen. Het gaat om een vaste routine voor het slapen gaan. Zo kan het zijn dat u 1 of 2 uur voor het slapen gaan nog een avondwandeling maakt, het huis schoonmaakt of een boek gaat lezen.
Er is in Nederland geen onderzoek gedaan naar het aantal geregistreerde diagnoses autismespectrumstoornis. In buitenlands onderzoek wordt de prevalentie van stoornissen in het autismespectrum gewoonlijk op 60 tot 100 per 10.000 mensen geschat, of ongeveer 1 procent.
Mensen met autisme kennen geen emoties. Smalltalk, oogcontact of een knuffel… Mensen met autisme hebben het doorgaans moeilijk met sociale interactie. Als kind valt het hen al zwaar om vriendschap te sluiten met leeftijdgenoten en vaak komen ze ronduit ongeïnteresseerd over.
Mensen met autisme hebben moeite met liegen of manipuleren. Anderzijds brengt hun nood aan voorspelbaarheid, hun gebrek aan flexibiliteit en hun onvermogen om subjectief te denken mee dat ze de regels respecteren, hun plicht doen en blijk geven van objectiviteit en een onwrikbare logica.
Relevante en niet relevante informatie komen even hard binnen en dat zorgt al snel voor overprikkelde zintuigen. Er ontstaat een chaos in het hoofd, iemand heeft veel meer tijd nodig om de informatie te verwerken en er volgt een tragere reactie of andere interpretatie.
Tot 2015 kregen mensen met een handicap die niet makkelijk aan het werk konden, een Wajong-uitkering. De uitkering bestaat nog, maar sindsdien zijn de regels zo streng geworden dat zelfs mensen met autisme of het Syndroom van Down er vaak niet voor in aanmerking komen.