Ook al kunnen we bepaalde stressvolle, of traumatische momenten uit onze jeugd niet meer herinneren, dat betekent nog niet dat ze geen invloed hebben. Dat concluderen onderzoekers in een nieuwe studie gepubliceerd in het tijdschrift Developmental Science.
Een trauma herkennen
Je hebt last van sombere gevoelens en / of huilbuien en vaak ben je voortdurend gespannen. Een traumatische ervaring kan leiden tot het hebben van flashbacks van de gebeurtenis, herbelevingen van de gebeurtenis overdag of in je slaap.
Herbelevingen
Nare herinneringen; beelden en gedachten die zich vaak opdringen. Angstige dromen over de traumatische gebeurtenis. Je reageert soms alsof de traumatische gebeurtenis opnieuw plaatsvindt. Je voelt je erg angstig als je wordt geconfronteerd met iets wat met deze gebeurtenis in verband staat.
Veel mensen hebben soms wel jaren last van een trauma dat in de jeugd is ontstaan. Iemand kan het langdurig verdringen, totdat er weer iets gebeurt waarbij de traumatische gebeurtenis naar boven komt.
Yoga, mindfulness en sensomotorische therapie (waarbij de zintuigen door allerlei spelletjes en beweging worden geactiveerd, DE) zijn andere manieren om in een veilige omgeving te voelen wat er gebeurt in hun lijf. Ook tekenen helpt kinderen om het verlammende effect van traumatische ervaringen tegen te gaan.
Is PTSS te genezen? Ja, er zijn verschillende behandelwijzen voor PTSS. Bijvoorbeeld stapsgewijs en onder begeleiding de schokkende gebeurtenis onder ogen zien. En door gesprekken over de traumatische ervaring te voeren slijt het gevoel wat die ervaring nog oproept.
Wat is het effect
Een trauma verbrijzelt iemands veilige aannames over de wereld om zich heen. Een van de nadeligste gevolgen is innerlijke fragmentatie en emotionele splitsing tussen lijf en hoofd, emoties en handelingen, aan- en afwezigheid.
Emotionele verwaarlozing valt onder de categorie vroegkinderlijke trauma's. Dat klinkt heel heftig, en de gevolgen zijn dat ook, toch hoeft het niet altijd als zodanig te zijn ervaren. Sterker nog, in eerste instantie lijkt het alsof er nooit iets is gebeurd. En dat is het nu precies.
Hoe lang zo'n verwerking duurt, is voor iedereen verschillend. Wat iemand als traumatisch ervaart, is namelijk voor iedereen verschillend. Dat is afhankelijk van iemands karakter en of diegene over zijn/haar ervaring kan praten. Maar het kan zijn dat het niet lukt de schokkende gebeurtenis te verwerken.
Je hebt een trauma als de gebeurtenis zoveel indruk op je heeft gemaakt, dat je het moeilijk een plek kunt geven. Na een nare gebeurtenis krijg je te maken met verschillende emoties zoals angst, verdriet, hulpeloosheid, schuld en/of boosheid. Dit is logisch en vaak worden deze emoties vanzelf minder.
De klachten verdwijnen binnen enkele weken. Met steun van mensen uit je onmiddellijke omgeving verloopt de traumaverwerking beter. Het tonen van begrip, een luisterend oor bieden en vragen stellen helpen in de trauma therapie. Soms helpt het in de trauma verwerking van de gebeurtenis door erover te schrijven.
Onder Vroegkinderlijke Chronische Traumatisering wordt verstaan: de schadelijke psychische, biologische en sociale gevolgen van (een combinatie van) stressvolle en potentieel traumatische gebeurtenissen tijdens de kinderjaren.
Een PTSS gaat bijna nooit vanzelf over. Er is vrijwel altijd een behandeling nodig om van de klachten af te komen. Meer dan de helft van mensen met een PTSS heeft zonder behandeling na vijf jaar nog steeds ernstige klachten.
Herbelevingen worden meestal uitgelokt (getriggerd) door een zogenaamde 'trigger'. Dit kan gaan om subtiele dingen, zoals een geur of de klank van iemands stem. Mensen met PTSS staan eigenlijk continu op scherp, door angst voor mogelijke dreigingen. Hierdoor kunnen zij snel schrikken.
Klachten na een traumatische gebeurtenis gaan bij een groot deel van de mensen geleidelijk over. Zij verwerken het trauma en pakken hun leven weer op. Wanneer je een PTSS hebt, heb je het trauma niet verwerkt. Je houdt klachten of krijgt jaren later ineens klachten.
Verdringing verwijst naar de opvatting dat traumatische ervaringen onbewust worden weggedrukt en dan niet meer toegankelijk zijn voor bewuste introspectie. Verdrongen herinneringen aan traumatische ervaringen kunnen jarenlang een sluimerend bestaan leiden, aldus de theorie.
Onze herinneringen maken ons tot wie we zijn. Toch laat onderzoek zien dat ons geheugen niet altijd even betrouwbaar is. Ons brein vervormt herinneringen, verwijdert ze, en is zelfs in staat om valse herinneringen te produceren.
Deze processen vinden bijna overal in onze hersenen plaats maar vooral in de hippocampus. De hippocampus is een hersengebied dat belangrijk is voor het vastleggen van nieuwe herinneringen.
Bij emotionele verwaarlozing gaat het vaak juist om dingen die ouders níet doen: ze geven een kind geen aandacht, liefde, emotionele steun en bevestiging. Of hun gedrag is heel onvoorspelbaar, het ene moment lief, het andere moment afwijzend, waardoor een kind geen veiligheid voelt.
Opstapelende gezondheidsproblemen
De resultaten laten een hoger risico op depressie, ongeluk, ontevredenheid met het leven, eenzaamheid en onveilig gevoel in de eigen omgeving zien. Ook blijkt dat tegenspoed in de kindertijd mensen een verhoogd risico op sociaal isolement geeft.
Trauma is vaak goed te behandelen met therapievormen die gebaseerd zijn op cognitieve gedragstherapie. Een voorbeeld daarvan is 'Eye Movement Desensitization and Reprocessing' (EMDR).
EMDR is niet gevaarlijk wanneer de behandeling wordt uitgevoerd door ervaren EMDR therapeuten. EMDR kan gevaarlijk zijn wanneer een onervaren begeleider het protocol niet goed opvolgt. Er kunnen dan bijvoorbeeld nieuwe trauma's bij je naar boven komen, waar je vervolgens niet de juiste nazorg voor krijgt.
Een trauma kan ontstaan wanneer iemand één of meerdere schokkende gebeurtenissen meemaakt, zoals een ernstig verkeersongeluk, een brand, het overlijden van een belangrijk persoon, seksueel misbruik of geweld. Een trauma ontstaat doordat de gebeurtenis(sen) niet goed verwerkt worden, geen plekje kunnen krijgen.