Op latere leeftijd kan de uiting van een PS veranderen. Dat gebeurt voornamelijk in cluster B. Ouderen met een antisociale of borderline PS vertonen vaak een afname van agressief en impulsief gedrag. Op latere leeftijd toont men meer passief-agressieve gedragingen, verslavingsgedrag of depressieve uitingen.
Er bestaat geen 'psychopathie-gen', maar onderzoek toont aan dat psychopathie een familiale aanleg heeft. Zelfs als een ouder geen psychopathie heeft, kan hij of zij wel een of meer genetische varianten dragen die de kans op het ontwikkelen van psychopathie bij hun kind vergroten.
Symptomen psychopathie
Impulsiviteit of niet vooruit kunnen plannen. Prikkelbaarheid en agressiviteit, zoals blijkt uit herhaaldelijke vechtpartijen of geweldpleging. Roekeloze onverschilligheid voor de veiligheid van zichzelf of anderen. De persoon vertoont continu onverantwoordelijk gedrag.
Naast diverse neurologische en biologische factoren, spelen ook sociale omstandigheden een rol bij de ontwikkeling van psychopathie. Zo zijn psychopathische criminelen vaak opgegroeid in een gezin waar een van de ouders miste of de ouders veel geweld gebruikten tegen elkaar.
Het wordt gekenmerkt door persoonlijkheidskenmerken zoals verminderde empathie en schuldgevoel, een gedurfde persoonlijkheid en moeite met het remmen en beheersen van gedrag. Mensen met psychopathie zijn in staat om mensen te bedriegen, manipuleren, uitbuiten, bedreigen, bestelen of fysiek schade toe te brengen.
Echte psychopaten hebben geen vrienden. Ze hebben wel mensen met wie ze doen alsof ze een vriendschapsband hebben, en van buitenaf kan het ook zo lijken, maar het kan hen geen moer schelen als die 'vriend' in een verkeersongeluk om het leven zou komen.
Psychopaten hebben vaak kortdurende relaties (Hare & Neumann, 2009). Hierdoor zou er bij getrouwde- en samenwonende mensen wellicht minder sprake kunnen zijn van psychopathische trekken, gezien zij wel langdurige intieme relaties hebben.
Er is een onderscheid te maken in het soort stoornis van de psychopaat. De ene vorm kenmerkt zich door brutaal, ongeremd gedrag, weinig angst en een gevoel minachting voor alles. Bij de andere vorm is sprake van crimineel gedrag. Deze vorm is een nog gemener, agressiever en ongeremd gedrag.
Mensen met psychopathische trekken vertonen basale afwijkingen in het verwerken van sociale informatie. Dit is al in zeer vroege processen te zien, maar ook op latere momenten waar deze informatie gebruikt wordt om gedrag bij te sturen.
Uit onderzoek blijkt dat één procent van de wereldbevolking kan worden geclassificeerd als een psychopaat. Het lastige is alleen: de meeste mensen vertonen wel eens psychopathische trekjes, de echte psychopaten zijn (gelukkig) nog zeldzaam.
Een antisociale-persoonlijkheidsstoornis (ook wel bekend onder de namen psychopathie, sociopathie of dissociale-persoonlijkheidsstoornis) wordt gekarakteriseerd door een diepgaand patroon van gebrek aan respect voor en schending van de rechten van anderen.
Als iemand iets verkeerd doet en daar achteraf spijt van heeft, is diegene vaak een narcist.Als diegene überhaupt geen schaamte of schuldgevoel kent, is het sneller een psychopaat.
Secundaire psychopaten lijden meer onder impulsieve tekortkomingen en een antisociale levensstijl, zijn vaker prosociaal agressief en vaak betrokken bij gewelddadig agressief gedrag (Bogaerts, Polak, Spreen & Zwets, 2012).
Sociopaten hebben, in tegenstelling tot psychopaten, wel het vermogen om verbinding met anderen te maken, maar passen hier hun gedrag niet of nauwelijks op aan. Ze laten zich dan ook veel vaker leiden door hun korte lontje dan door een kilheid of gevoelloosheid zoals je die bij psychopaten ziet.
Vaak wordt verondersteld dat psychopaten volledig emotieloos zijn, maar dit is niet waar. Psychopaten voelen alle mogelijke emoties die er zijn (behalve empathie en berouw), maar hebben in tegenstelling tot gezonde personen meer actieve stimulatie nodig om een emotie te voelen.
Als je een antisociale persoonlijkheidsstoornis (ASP) hebt, vertoon je antisociaal gedrag. Je kunt roekeloos, agressief, prikkelbaar, impulsief en onverschillig overkomen. Rekening houden met (de gevoelens van) anderen is lastig en regels worden vaak niet nageleefd.
“Het is een persoonlijkheidsproblematiek die zich in verschillende gradaties kan voordoen. Kenmerken van psychopathie zijn onder andere prikkelhonger, een gebrek aan empathie en manipulatief gedrag. Je moet veel van deze kenmerken vertonen en in sterke mate, om het label 'psychopaat' te krijgen.”
Maar weinig mensen bevinden zich aan het eind van het 'psychopaten-spectrum', volgens dr. Mallett. Echte psychopaten kunnen niet tegen gezag, zijn slecht in het bedwingen van impulsen, nemen vaak onnodig veel risico en tonen geen enkel begrip voor andermans gevoelens.
Zulke kinderen doen niet alleen dingen als vechten, pesten en intimideren, maar voelen daarnaast ook weinig wroeging als ze iets verkeerd doen, trekken zich niets aan van de gevoelens van anderen en tonen weinig emoties. Een ander kenmerk is dat het hen koud laat hoe ze presteren op school.
Iemand met psychopathie kan zich niet aanpassen aan de sociale normen van de maatschappij. Daardoor vertoont hij of zij brutaal en ongeremd gedrag, kent hij of zij weinig angst en overheerst een gevoel van minachting over alles. In een ergere vorm is er ook sprake van crimineel gedrag.
2.2.1 Psychopathie
Belangrijke affectieve elementen zijn bovendien het gemis aan gevoelens van angst, empathie en spijt, zelfs als men net betrapt wordt op een leugen of bedrog. Emoties zoals woede, geluk en verdriet kunnen worden benoemd, maar ze voelen deze echter zeer oppervlakkig.
Eén procent van de wereldbevolking lijdt aan psychopathie. Daarbovenop heeft een deel van de bevolking psychopathische trekjes.
Type D persoonlijkheid laat een significante, maar kleine invloed zien op feitelijk huilen om negatieve redenen en de persoonlijkheidskenmerken alexithymie, psychopathie en sociale verbondenheid zijn geen voorspellers voor huilen.