Je kunt een soa krijgen door contact met elkaars slijmvliezen (mond, penis, vagina, anus). En door bloed, sperma of vaginaal vocht. Veilig vrijen is de beste manier om geen soa's te krijgen. Gebruik condooms.
Je kunt een soa in je keel krijgen doordat je iemand pijpt of beft. Dat heet orale seks. De kans is wel kleiner dan wanneer de piemel in de vagina of anus gaat.
Nu weten we hoevaak Chlamydia en Gonorroe voorkomen in Nederland, maar wat is nou de kans dat je dit krijgt van één keer onveilige seks? Voor vrouwen geldt dat je per keer dat je onveilige seks hebt met een besmette partner, 45% kans hebt om Chlamydia op te lopen en 80% kans hebt om Gonorroe op te lopen.
Conclusie. Als je dus beide maagd bent en beide nog geen enkele vorm van seksueel contact hebt gehad dan heb je in principe geen SOA. Wel is het zo dat als je maagd bent en nog geen seksueel contact hebt gehad dat je in theorie een ziekte kan hebben gekregen tijdens de zwangerschap, bij de geboorte of via bloedcontact.
HIV, hepatitis B, syfilis, chlamydia, herpes genitalis en gonorroe kunnen tijdens de geboorte worden overgedragen op de baby. Een SOA krijg je niet door uit het kopje van een ander te drinken. Je krijgt het ook niet via een hoestbui, insectenbeten of een vieze WC-bril. Ook in het zwembad loop je geen risico.
Als je een soa hebt, kun je last hebben van de volgende symptomen: Afscheiding of pus uit de vagina, penis of anus (meer dan normaal). De afscheiding kan waterig, melkachtig, gelig of groenig van kleur zijn of anders ruiken. Branderig gevoel, irritatie, pijn bij of na het plassen.
SOA-symptomen bij een man
Pusachtige, waterige afscheiding uit de penis. Blaasjes, zweertjes of wratten op de penis, de eikel of de anus. Een pijnlijke of gezwollen balzak. Jeuk rond de anus/bilnaad.
SOA worden overgebracht door geslachtsgemeenschap, maar ook door seksuele contacten via de mond, door anale contacten of contacten met lichaamsvloeistoffen zoals sperma, speeksel, bloed en vaginale afscheiding. Slechts enkele SOA zijn overdraagbaar via huidcontact.
Als je geen condoom hebt gebruikt of er ging iets mis met het condoom, dan kun je ook risico lopen op een soa. Tenzij je een vaste partner hebt en zeker weet dat je beiden geen soa hebt. Doe een soatest om zeker te weten of je geen soa hebt! Je kunt je op soa's laten testen en behandelen bij de huisarts of bij de GGD.
Hoelang duurt het voor je merkt dat je een soa hebt? Dat verschilt van soa tot soa. Gonorroe kan zich al na enkele dagen manifesteren, terwijl hepatitis B en genitale wratten soms pas na een half jaar kunnen aangetoond worden. De meeste soa's zijn na 3-4 weken aantoonbaar.
Heb je misschien een soa in je keel? Doe dan een soa test. Je kunt deze soa krijgen van orale seks, zoals pijpen en beffen. Je krijgt dan mogelijk klachten als keelpijn, moeite met slikken, vergrote lymfeklieren in de hals.
Trichomonas is een soa wat wil zeggen dat deze parasiet via onbeschermd seksueel contact kan overgedragen worden. Ook via niet-seksueel contact kan men besmet worden met de parasiet. Aangezien deze overleeft in een vochtig milieu kan men trichomonas oplopen via contact met een besmette handdoek.
En schurft en schaamluis kan iemand op je overdragen door besmette kleding, handdoeken of beddengoed. Maar ook kun je genitale wratten oplopen door bijvoorbeeld een besmette handdoek. Gebruik dus nooit zomaar andermans handdoek, en trek nooit zomaar iemands ondergoed aan!
Syfilis. Syfilis is een ernstige soa die wordt veroorzaakt door een bacterie, die zich langzaam via je bloedbaan verspreidt. Na 2 tot 12 weken kun je klachten krijgen. Bijvoorbeeld zweertjes op of in je mond, penis, vagina of anus.
De meest vastgestelde soa is chlamydia. Bij hetero's volgen herpes en genitale wratten (HPV). Bij homomannen is dat syfilis en gonorroe.
Je kunt dus een soa hebben zonder dat je het merkt. Wanneer een soa niet op tijd behandeld wordt kan dit ernstige gevolgen hebben. Chlamydia en gonorroe kunnen bijvoorbeeld onvruchtbaarheid veroorzaken. Het RIVM houdt in Nederland bij hoe vaak de verschillende soa's voorkomen.
Wij adviseren je om minimaal zeven dagen te wachten met seks. Dit heeft twee redenen: Na zeven dagen is de chlamydia-bacterie uit je lijf verdwenen. Je kunt de bacterie dan niet meer overdragen aan je sekspartner.
Genitale wratten, hepatitis B en herpes
Herpes is niet te genezen, maar de klachten zijn behandelbaar.
Kun je van chlamydia genezen? Ja. Je krijgt medicijnen en dan gaat de soa over. De klachten gaan dan weg.
Van de meeste soa – maar met name Chlamydia – krijg je helemaal geen klachten. Een soa kan ongemerkt serieuze schade aanrichten. Langdurig drager zijn van bijvoorbeeld chlamydia kan zelfs leiden tot onvruchtbaarheid.
Hoewel het vele malen minder voorkomt dan bij de geslachtsdelen, kan een Soa zich ook schuilhouden in de keel. Met name Chlamydia en Gonorroe worden relatief vaak in de keel gevonden. Het kan zijn dat je daar klachten van krijgt, zoals keelpijn, pijn bij slikken of opgezwollen lymfeklieren, maar dat hoeft niet.
Wat merken mannen
Ongeveer de helft van de mannen met chlamydia krijgt klachten, bijvoorbeeld: Pijn of een branderig gevoel bij het plassen. Vocht uit de penis, vooral 's ochtends. Het is doorzichtig tot geelgroen van kleur.