Douchen. Het lijkt een klassiek fabeltje, maar het is toch echt waar: vermijd contact met stromend water. Slaat de bliksem dichtbij in, dan zoekt de stroom een uitweg langs leidingen. Dus niet alleen een douche en een bad kunnen gevaarlijk zijn, of kranen in het algemeen, maar ook radiatoren.
2. Even geen water. Veel waterleidingen zijn van metaal en geleiden de stroom, net als het water zelf in de kraan. Elk contact met water, van afwassen tot douchen, is dus een risico als het bliksemt.
Als je binnen in huis bent, wil dat nog niet zeggen dat je geen risico meer loopt tijdens onweersbuien. Je vermijdt best alle contact met stromend water. Dus: niet douchen, geen bad nemen, je handen niet wassen en de afwas of handwas moeten ook maar even wachten. Water is een uitstekende geleider voor stroom, vandaar.
'Tijdens een onweersbui kun je apparaten in huis, zoals je wasmachine of televisie, gewoon gebruiken', zegt Rutjes. 'Elektrische apparaten gebruiken zorgt er niet voor dat je de kans vergroot dat de bliksem inslaat jouw huis.
Trek de stekkers uit de stopcontacten en ontkoppel de kabel van radio en televisie. Sta niet te dicht bij de schouw. Beter ook geen bad of douche nemen en kranen, en radiatoren en wasmachines niet aanraken. En zorg vooral voor een backup van al je computergegevens!
Haal dus altijd gelijk de stekkers van alle elektrische apparatuur uit het stopcontact als het onweert. Zelfs de oplader van uw mobiele telefoon. Blikseminslag kan er namelijk voor zorgen dat alle stoppen doorslaan en dat de apparaten onherstelbare schade oplopen.
"Voorafgaand aan onweer kan er sprake zijn van warm, drukkend en vochtig weer. Dan kunnen bacteriën zich snel vermeerderen", legt Van der Heijden uit. "Dan wordt soep of welk ander gerecht zuur. Het is heel belangrijk om dingen snel af te koelen als je kookt en niet te lang bij warm weer te laten staan.
De bliksem kiest de gemakkelijkste weg en slaat in waar het elektrische veld het grootst is. Zo goed als alles geleidt stroom beter dan de lucht, dus slaat de bliksem vaak in op het hoogste punt. Ook ijzeren constructies geleiden erg goed en trekken dus de bliksem aan.
Het Europees grondgebied krijgt gemiddeld 350 dagen per jaar te maken met bliksem. Dat wil zeggen dat er elke dag wel ergens in Europa een blikseminslag is. Augustus blijft in West-Europa de maand met de meeste blikseminslagen.
In een huis ben je ook redelijk veilig, mits je niet in de buurt van koperen leidingen of elektrische kabels bent. Ook schijnt douchen en badderen een afrader te zijn. De kans dat je geraakt wordt door de bliksem is gemiddeld 1 op 2 miljoen.
Ga niet languit op de grond liggen als het onweert. Helemaal juist. Als de bliksem vlakbij inslaat, loop je namelijk het risico dat je in de wegvloeiende bliksemstroom ligt. Ga op je hurken zitten, voeten tegen elkaar aan.
In Frankrijk is een 45-jarige vrouw die in bad zat om het leven gekomen door elektrocutie. Alles wijst erop dat ze haar gsm in bad liet vallen terwijl die aan het opladen was. De voorbije maanden waren er al verschillende gelijkaardige dodelijke ongevallen.
Chloor en onweer
Het gevolg is een grote hoeveelheid water waar geen chloor in zit. Bij een spa of hottub is het meestal geen probleem omdat deze nogal redelijk afgedekt is met een deksel of cover en waar regelmatig een chloorblokje in gedaan wordt wat langzaam oplost.
Onweer ontstaat door wrijving tussen sterk stijgende warme lucht en sterk dalende koude lucht. Alle mensen en dieren kunnen het weer aanvoelen: het lichaam ervaart druk, temperatuur en luchtvochtigheid. De luchtdruk heeft bijvoorbeeld direct invloed op de druk rond bloedvaten, pezen, gewrichten en botten.
Die druppeltjes water en ijs gaan langs elkaar wrijven en daardoor ontstaan geladen deeltjes. En op een gegeven moment willen die geladen deeltjes weg en springen dan over naar een andere wolk of naar de grond. En dat is dan die bliksem. Die bliksem is ontzettend heet en maakt de lucht in korte tijd ook heel heet.
Water is een uitstekende geleider, en een blikseminslag in het water 100 meter verderop kan nog fataal zijn.” De stroomsterkte in een bliksemontlading kan variëren van 100 A tot 60.000 A. Bij blikseminslag verdeelt de bliksemstroom zich in het water.
Hoe kouder, des te minder onweer. In Groenland onweert het vrijwel nooit. En op de Zuidpool zijn gebieden waar het echt nog nooit heeft geonweerd. In ons land onweert het gemiddeld op 25 tot 30 dagen per jaar.
De zomer van 2022 is extreem zonnig verlopen. Gemiddeld over het land komen we uit op ruim 820 zonuren, terwijl dat er normaal gesproken ruim 640 horen te zijn. Daarmee schurkt deze zomer tegen het recordzonnige zomerseizoen van 1976 aan, maar die was nog nèt iets zonniger met gemiddeld 837 zonuren.
De zomer van 2022 verraste Nederland met hitte, droogte en volop zonneschijn. Met een gemiddelde temperatuur van 18,6 graden in De Bilt waren alleen de topzomers van 2003 en 2018 nog respectievelijk 0,1 en 0,3 graden warmer. Normaal is het ruim een graad kouder met 17,5 graden.
14. Blijf bij ramen weg. Hoewel de bliksem dus niet door ramen heen kan gaan is het wel aan te raden om niet te dicht bij ramen in de buurt te gaan staan. Dat heeft meer te maken met de lichtintensiteit van een bliksemflits die dichtbij inslaat dan met het directe gevaar.
Haal stekkers van televisies en laptops uit het stopcontact
Elektrische apparaten als televisies, laptops en smartphones gaan bij een blikseminslag vrijwel altijd kapot. Trek daarom zo snel mogelijk de stekkers van al deze apparaten uit het stopcontact. En vergeet ook de internetkabels niet.
Het lagedrukgebied zorgt ervoor dat er een stroming wordt opgezet die de buien naar de Benelux, en vaak ook Nederland specifiek, blaast. Daar komen ze dan 's avonds aan, om in de loop van de avond en in de nacht over ons land te trekken.
Soep koken Laat een soep of bouillon nooit koken! Als een soep of bouillon gekookt wordt verliest hij zijn smaak, worden alle vitaminen kapot gekookt en wordt hij “blind”.
Hoewel de banden van de fiets van rubber zijn, en rubber geleidt niet, is fietsen sterk af te raden. Sterker nog, zit u op de fiets en gaat het onweren, zet dan de fiets ergens neer en ga lopend verder. Dit geldt ook voor de brommer, motor en e-bike.
Omgekeerd wordt soms enkel de bliksem gezien. Een bliksemschicht heeft gemiddeld een hoogte van 15km, zodat deze, afhankelijk van de bewolking, van op grote afstand zichtbaar kan zijn. Wanneer het geluid dan niet zo ver draagt, door bijvoorbeeld tegenwind, zal men geen donder horen.