Ons advies: ga niet lopen met onweer. Kom je toch onverhoopt in een onweersbui terecht dan is het goed om zo snel mogelijk binnen bescherming te zoeken. Het liefst in een groot gebouw, maar als er weinig in de buurt is kan een boerderij misschien ook een idee zijn. Ook auto's zijn een behoorlijk veilige optie.
Voorzorgsmaatregelen bij onweer
Bij naderend onweer kun je het beste ergens naar binnen gaan en daar wachten tot de bui over is getrokken. Het bos biedt geen bescherming. Schuil nooit onder bomen, een alleenstaande boom, langs een bosrand of in de buurt van een metalen afrastering.
Zoek dan een plek op met de kleinste bomen en ga gehurkt op de grond zitten met je handen over je oren. Houd je voeten bij elkaar (waarom, dat lees je bij 5). Net als in het bos, maak je je op een open plek zoals heide zo klein mogelijk door op je hurken te gaan zitten. Je voeten zet je bij elkaar.
Het lijkt een klassiek fabeltje, maar het is toch echt waar: vermijd contact met stromend water. Slaat de bliksem dichtbij in, dan zoekt de stroom een uitweg langs leidingen. Dus niet alleen een douche en een bad kunnen gevaarlijk zijn, of kranen in het algemeen, maar ook radiatoren.
Als de bliksem daar in slaat, kan het raam namelijk springen door de klap en de energie van de bliksem. Ook door metalen voorwerpen (dit kan zelfs een mobiele telefoon zijn) verplaatst de elektrische lading van onweer zich erg snel. Vermijd deze dus om bliksemschade te voorkomen.
Ook binnenshuis moet je je voorzorgen nemen, want ook in huis gluurt het gevaar om de hoek. Trek alle stekkers van elektrische apparaten uit het stopcontact. Ontkoppel de telefoonaansluiting en de aansluitingen van de computer en de tv.Trek ook de stekker van het waterbed of het elektrische deken uit.
In een huis ben je ook redelijk veilig, mits je niet in de buurt van koperen leidingen of elektrische kabels bent. Ook schijnt douchen en badderen een afrader te zijn. De kans dat je geraakt wordt door de bliksem is gemiddeld 1 op 2 miljoen.
Meestal slaat bliksem in op een hoog punt. Bijvoorbeeld een kerktoren of een elektriciteitsmast. Hoge punten zitten immers het dichtste bij de negatieve lading. Woon je nu in een hoog gebouw dan hoef je je geen zorgen te maken.
Voor iedere seconde die tussen de flits en de klap zit, geldt dat er 343 meter tussen jou en het onweer zit. Zit er drie seconden tussen de bliksemschicht en het gedonder, is het onweer dus zo'n kilometer bij je vandaan. Als je het aantal seconden deelt door drie, weet je op welke afstand het onweer zich bevindt.
Als de bliksem bij jou in de buurt inslaat, moet die stroom ergens naartoe kunnen. Via een elektriciteits- of antennekabel of waterleiding kan de stroom zo jouw huis binnenkomen. Als je stekkers dan nog in het stopcontact zitten, kan apparatuur beschadigen. Denk bijvoorbeeld aan een laptop die nog aan de oplader zit.
Gebruik de airco niet tijdens onweer of wanneer het bliksemt. Schakel de netstroomschakelaar uit om te voorkomen dat het apparaat beschadigd raakt.
Wanneer je auto toch wordt getroffen door de bliksem, zit je dus veilig. De stroom wordt door de kooi van Faraday-constructie al heel snel naar de grond geleid. Deze blijft dus niet in de auto zitten, ondanks het feit dat een auto rubberen banden heeft die slecht stroom geleiden.
De opgelopen verwondingen zijn meestal minder erg aangezien de stroom niet door de hersenen of het hart loopt. Om deze reden zet je bij onweer je voeten best dicht bij elkaar en vermijd je plat de grond te liggen.
Ga dan niet op de grond liggen. Als de bliksem vlakbij inslaat loop je namelijk het risico dat je in de wegvloeiende bliksemstroom ligt. Ga in plaats van liggen juist op je hurken zitten, met je voeten tegen elkaar aan.
Komt er plotselinge hoge spanning op uw (elektrische apparaten) TV, audio, wasmachine, kookplaat, koelkast, droger ,magnetron, vaatwasser of koffiemachine te staan bijvoorbeeld als gevolg van blikseminslag in de buurt? Dan kan dit storingen geven aan uw elektrische apparaten. Dit verschijnsel heet inductie.
Het is belangrijk om je ramen en deuren te sluiten bij onweer. Dat komt doordat ramen en deuren meestal van materialen zijn gemaakt die elektriciteit niet geleiden. Daardoor kan de bliksem niet door een raam of een deur heen – en vanzelfsprekend is de bliksem wel gevaarlijk als je ze open hebt staan.
▸ Het onweert vaker 's middags of 's avonds. "Dat komt doordat de lucht gedurende de dag vaak opwarmt en het 's ochtends nog niet warm genoeg is om onweer te veroorzaken", zegt de woordvoerder van Weerplaza.
Onweer is een bui of cumulonimbus die gepaard gaat met elektrische ontladingen. Deze ontladingen zijn waarneembaar als een lichtflits – de bliksem – gevolgd door een scherp of dof rommelend geluid – de donder. Onweersbuien zijn wolken waarin een potentiaalverschil is opgebouwd door ladingscheiding.
Ga indien mogelijk schuilen in een stevig gebouw. Hou ramen en deuren dicht. Bushokjes, carports, open schuilplaatsen en dergelijke bieden geen enkele bescherming. Een volledig metalen auto is een goede schuilplaats.
Is donder gevaarlijk? Als u goed hebt opgelet hierboven, dan kunt u de conclusie trekken dat de donder an sich niét gevaarlijk is. De bliksem daarentegen is dat wél! De donder is simpelweg een reactie op de bliksem en is niets anders dan een geluidsgolf die hoorbaar is.
Binnenshuis sluit je deuren en ramen. Trek de stekkers uit de stopcontacten en ontkoppel de kabel van radio en televisie. Sta niet te dicht bij de schouw. Beter ook geen bad of douche nemen en kranen, en radiatoren en wasmachines niet aanraken.
Kan bliksem inslaan op zonnepanelen? Ja, bliksem kan inslaan op uw zonnepanelen.
"Voorafgaand aan onweer kan er sprake zijn van warm, drukkend en vochtig weer. Dan kunnen bacteriën zich snel vermeerderen", legt Van der Heijden uit. "Dan wordt soep of welk ander gerecht zuur. Het is heel belangrijk om dingen snel af te koelen als je kookt en niet te lang bij warm weer te laten staan.
Het meeste onweer ontstaat in een warme luchtmassa. Overdag kan het daarom ook onweren, maar vaak zie je dat dergelijke buien blijven hangen boven de plek waar ze ontstonden. Dat komt omdat ze puur door de warmte ontstaan, en er weinig stroming aanwezig is om de buien verder te laten bewegen.