Bakken in kokosolie is de meest verantwoorde vervanger van boter in de pan. Kokosolie is hetzelfde als kokosvet. Deze bewoordingen worden nog weleens door elkaar gehaald, maar er wordt hetzelfde product mee bedoeld.
Dan komen we nu bij de vraag of je roomboter kunt vervangen door kokosolie. Het antwoord is: JA! Het verschil tussen het gebruik van roomboter of kokosolie ligt hem voornamelijk in het vochtgehalte. Bij kokosolie zit eigenlijk geen vocht, en is dus 'puur' vet.
Wil je dus bakken of braden in olie, dan zijn hiervoor eigenlijk alleen verzadigde vetten zoals kokosolie geschikt.
Conclusie, is olijfolie gezond(er)?
Zowel extra vierge olijfolie als kokosolie hebben gezondheidsbevorderende effecten. Toch is de Voedingswaardetabel duidelijk in zijn oordeel: waar extra vierge olijfolie een 8,3 scoort op gezondheidswaarde, scoort kokosolie een 5,6.
Samengevat is dit de conclusie. Als je een olie of vet niet verhit, dan zijn olijf-, koolzaad-, soja-, arachide-, zonnebloem-, maïsolie en andere plantaardige oliën de betere keuzes. Dat is omdat ze vooral onverzadigde vetten bevatten en zo helpen de verzadigd vet consumptie te beperken.
Pas op met het verhitten van olie
Deze worden PAK's genoemd: polycyclische aromatische koolwaterstoffen. Bak, braad, wok of frituur bij voorkeur in gewone (goedkope) olijfolie, arachideolie, zonnebloemolie of maïsolie. Lijnzaadolie en extra vierge olijfolie kun je beter niet verhitten.
En op basis van dit criterium zijn arachideolie en olijfolie de grote winnaars. De eerste barst van de omega 9, een vetzuur dat erom bekend staat een grote rol te spelen bij het voorkomen van hart- en vaatziekten. Dankzij zijn neutrale smaak is dit de perfecte kandidaat-frituurolie.
Kokosolie bevat middellange keten vetzuren. Deze worden razendsnel in het lichaam opgenomen. Dit zorgt direct voor meer energie en minder vet massa. Bovendien bevat kokosolie minder calorieën dan andere bak vetten.
Wetenschapsvoorlichter Nelleke van der Houwen: “Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat kokosolie het slechte cholesterol duidelijk verhoogt. Kokosolie bevat veel verzadigde vetzuren. Deze verhogen het slechte cholesterol in het bloed, en vergroten daarmee de kans op hart- en vaatziekten.”
Dagelijks gebruik van kokosolie versnelt je stofwisseling doordat het je schildklier stimuleert. Daarnaast is het ook gunstig voor je darmen omdat het anti-parasitair werkt. De slechte bacteriën in je darm houden er dus niet van.
De olie heeft een smeltpunt van rond de 25°C: daarom vind je 'm in België meestal in gestolde vorm. Sinds enkele jaren is kokosolie razend populair om vlees en groenten in te bakken.
Deze kokosolie smaakt volledig neutraal. Hij is dus heel geschikt voor recepten waar je geen kokossmaak wilt, zoals zelfgemaakte plantaardige boter of roomkaas. Je kunt hem natuurlijk ook gewoon gebruiken om burgers en pannenkoeken in te bakken.
In roomboter zitten ten opzichte van kokosolie meer vitamine en mineralen. In roomboter zit vitamine A, E en K en een klein beetje D. Kokosolie bevat al deze vitaminen in veel mindere mate. Kokosolie bevat nauwelijks mineralen en roomboter bevat sporen van mineralen zoals kalium, natrium en calcium.
Kokosolie heeft wel fijne smaak- en structuureigenschappen waardoor het vooral in de veganistische keuken populair is, maar vanwege het hoge gehalte aan verzadigde vetten en lage hoeveelheden vitamines is het minder gezond dan boter en dan de meeste plantaardige oliën.
Als je de keukenprinses aan het uithangen bent en een taart of cake bakt, maar geen boter hebt, kun je dit vaak prima vervangen door margarine of zonnebloemolie. Heb je echter wel boter in huis maar net niet genoeg? Dan kun je dit tekort aanvullen met een kwart Griekse yoghurt.
Door de antibacteriële- en antivirale werking doodt kokosolie bacteriën, virussen en schimmels waardoor infecties worden voorkomen. Kokosolie kan ook bijdragen aan een sterk immuunsysteem (door het aanwezige laurinezuur).
Kokosolie of kokosvet is niet gezonder dan andere oliesoorten, zoals zonnebloemolie. Het staat vast dat kokosvet erg veel verzadigd vet bevat. Verzadigd vet verhoogt je slechte cholesterol en dit vergroot het risico op hart- en vaatziekten.
Kokosolie bevat erg veel verzadigd vet, maar dat zijn vooral middellange ketens vetzuren. Die werken ontstekingsremmend. Dankzij die verzadigde vetzuren is kokosolie bij verhitting ook stabieler dan bijvoorbeeld zonnebloemolie. Zolang het met mate wordt gebruikt in de keuken kan het in elk geval geen kwaad.
Om gezond te bakken kun je dus het beste vloeibaar vet gebruiken. Je kunt hierbij denken aan verschillende soorten oliën, maar bijvoorbeeld ook aan vloeibare margarine of een vloeibaar bak- en braadproduct. Er zijn verschillende typen olie verkrijgbaar in de supermarkt, zoals olijfolie, zonnebloemolie en arachideolie.
Omdat kokosolie een verzadigd vet is, kun je het prima hoog verhitten zonder dat het schadelijk is voor je gezondheid.
Kokosolie wordt gemaakt door het vet van het witte 'vlees' in de kokosnoot te persen. Palmolie wordt gemaakt door na het oogsten van de palmvruchten ze met een machine te persen. De zaden uit de vrucht worden ook geperst om de olie eruit te halen.
Maar wat gebruik je als het (even) niet verkrijgbaar is? Deze olie is een goede vervanger voor zonnebloemolie. De milde kokossmaak is niet in elk gerecht gewenst, maar is wel heel lekker in koekjes, cakes en muffins. Ook is kokosolie geschikt om in te bakken en braden.
Net als onze niet-ontgeurde kokosolie is ook deze ontgeurde kokosolie geschikt om te frituren, bakken en wokken op heel hoge temperatuur (tot 180°C). Je kan kokosolie ook prima gebruiken als alternatieve vetstof op je boterham.
Cafetaria's die Verantwoord Frituren gebruiken vloeibaar frituurvet of frituurolie. Daarin zitten, in vergelijking met vaste frituurvetten, veel onverzadigde vetzuren in. Onverzadigde vetzuren helpen een normaal cholesterolgehalte te behouden.
Frituren is een techniek waarbij het product wordt ondergedompeld in gloeiend heet vet of olie. Voor deze kooktechniek heb je een frituurpan of een hoge pan nodig. Je kunt een neutrale olie gebruiken, zoals zonnebloemolie of arachideolie, maar ook een daarvoor bestemde frituurolie of frituurvet.