Als er meer schulden in de erfenis zitten dan bezittingen (baten), is er sprake van een negatieve nalatenschap. U erft dan schuld. Wilt u dit voorkomen, dan kunt u de erfenis beneficiair aanvaarden. U accepteert dan de erfenis alleen als deze positief is.
Wanneer iemand overlijdt gaan zijn of haar bezittingen én schulden naar de erfgenamen. Dit gebeurt volgens het testament of, wanneer dit niet aanwezig is, volgens de wettelijke verdeling. Afhankelijk van hoe u de erfenis aanvaardt, wordt u wel of niet aansprakelijk gesteld voor de schulden van de overledene.
Bij een erfenis kan je niet alleen geld, spullen of een woning erven, je kan ook schulden erven.
De wet schrijft voor dat de nalatenschapsschulden alle schulden zijn van de overledene die niet met zijn dood teniet gaan, oftewel: de schulden die (nog) bestaan ten tijde van zijn of haar overlijden.
De enige manier om iemand te onterven is dit te laten opnemen in een testament. Een kind kan echter niet de inhoud van het testament van zijn ouder bepalen. Maar hoe kun je je dan wel laten onterven? De enige oplossing is het verwerpen van de erfenis.
U bent niet aansprakelijk voor de schulden van uw broer bij zijn overlijden, behalve wanneer u erfgenaam bent en u de erfenis en schulden aanvaardt. Als u de erfenis niet aanvaardt, hebt u niets met de schulden van doen. U kunt het huis niet kwijt raken door schulden van uw broer.
U kunt uw echtgenoot en uw kinderen in een testament onterven. Uw kinderen hebben wel een speciale positie in het erfrecht. Zo hebben zij altijd recht op een bepaald deel van de erfenis van hun ouders.
Het verwerpen van een erfenis gaat via de rechtbank. Je moet hiervoor een schriftelijke verklaring afleggen bij de rechtbank. Dat kost ongeveer 134 euro (2022).
Als er geen erfgenamen bekend zijn komt de erfenis terecht bij het Rijksvastgoedbedrijf van de overheid. Zij gaan onderzoeken of de erfenis kan worden afgewikkeld. Als er geen erfgenomen worden gevonden gaat de erfenis naar de consignatiekas. Rechthebbenden kunnen binnen 20 jaar aanspraak maken op de erfenis.
Het eerste wat men moet weten is dat de schulden van een overleden verwant inderdaad deel uitmaken van de nalatenschap en dat deze niet uitdoven met het overlijden van de schuldenaar. De schulden maken immers deel uit van zijn of haar vermogen.
3 maanden. In de wet staat niet hoe snel u een erfenis moet verwerpen. U heeft vanaf het overlijden in ieder geval 3 maanden tijd om over uw keuze na te denken. Daarna kan een 'belanghebbende' de kantonrechter vragen u een termijn te geven om een keuze te maken.
Zo betekent verwerpen eigenlijk dat je nergens meer recht op hebt. Niet op geld, maar ook niet op spullen uit het huis of zelfs oude foto's. Wil je toch graag nog iets overnemen uit de erfenis, dan ben je hiervoor afhankelijk van de andere erfgenamen. Je kan hen vragen of je iets uit de erfenis mag kopen.
Als u de erfenis wilt verwerpen, dan legt u een schriftelijke verklaring af bij de rechtbank. Dit kunt u ook met een volmacht via uw notaris regelen. Dan hoeft u niet zelf naar de rechtbank. Voor een verklaring bij de rechtbank betaalt u 132 euro griffierecht (tarief 2021).
Dankzij de nieuwe privacywet AVG kunt u voortaan gratis zien of iemand in uw omgeving schulden heeft. Gegevens van het Bureau Kredietregistratie (BKR) zijn vanaf nu zonder kosten op te vragen. Alle schulden van meer dan 250 euro moeten worden bijgehouden door het BKR.
U kunt uw kind echter nooit voor 100% onterven. Dit komt omdat een kind altijd aanspraak kan maken op de legitieme portie. Dat is de helft van het deel waar uw kind normaal gesproken ontvangt. Een testament heeft geen invloed op de legitieme portie.
Na het zuiver aanvaarden van de erfenis heeft u recht op alle bezittingen van de overledene. Maar u bent ook aansprakelijk voor alle schulden. Zelfs als die schulden bij elkaar meer bedragen dan de bezittingen (negatieve nalatenschap). U moet dan met uw eigen vermogen de overgebleven schulden betalen.
Een onterfd kind heeft geen recht op goederen, maar alleen op geld. Het onterfde kind heeft dus geen recht op het huis of de inboedel. Deze zijn eigendom van de twee kinderen die niet zijn onterfd. Het onterfde kind moet het bedrag van € 25.000 binnen 5 jaar na het overlijden van de ouder opeisen.
Ouders kunnen hun kind nooit helemaal onterven. In een testament kunnen zij regelen dat hun kind niet van hen erft. Maar het kind houdt recht op de legitieme portie.
Als u uw woning op naam van de kinderen zet, schenkt u ze als het ware het huis. Daarover moet schenkbelasting betaald worden. Het is de vraag of dat zo veel minder is, dan wanneer de kinderen het huis later erven. Het is best een ingewikkelde transactie, waarbij u en de kinderen zich een aantal vragen moeten stellen.
Kinderen zijn zogenaamde reservataire erfgenamen. Dit wil zeggen dat zij altijd recht hebben op een bepaald deel van de nalatenschap van hun ouders. Je kan ze dus niet onterven, maar het is wel mogelijk om het ene kind meer te geven dan het andere.
Kan ik mijn aangifte van nalatenschap alleen opstellen, zonder notaris? Ja, U kunt altijd zelf een aangifte van nalatenschap opstellen. Er is geen wettelijke verplichting om een een notaris hiervoor in te schakelen, aangezien het niet om een notariële akte gaat.
Als kind van de overledene hebt u recht op een minimumaandeel van de nalatenschap. Dit wordt de "reserve" van kinderen genoemd. Het testament en de schenkingen die gemaakt werden vóór het overlijden moeten dus deze reserve respecteren. Een kind kan alleen onterfd worden in geval van "onwaardige erfgenaam".
Zonder testament bepaalt de wet wie je erfgenamen zijn. Daar zit een volgorde in. De eerste groep zijn je echtgenoot en je kinderen. Heb je die niet, dan je ouders en broers en zussen.