Je werkgever is verplicht je een overloon of een overurentoeslag uit te betalen. Bij arbeidssystemen waarin overschrijdingen van de normale arbeidsduur zijn ingebouwd, zoals bijvoorbeeld ploegenarbeid, valt deze voorwaarde in principe weg.
Moet ik verplicht overwerken? In de Arbeidstijdenwet (ATW) is niets afgesproken over overwerken. Er staan alleen regels over de maximale arbeidstijd per dag in de ATW. In je cao, bedrijfsreglement, werktijdregeling of arbeidsovereenkomst kunnen wel afspraken staan over verplicht overwerk.
Uw werkgever mag uw werktijden veranderen als dit in uw contract, cao of bedrijfsregeling staat. Deze afspraak heet een wijzigingsbeding. Het betekent dat uw werkgever zonder uw toestemming uw werktijden mag veranderen. Hij moet daar wel een belangrijke reden voor hebben, bijvoorbeeld een verplichte reorganisatie.
Overuren vallen onder de wettelijke maximale tijd die uw werknemer voor u mag werken. Dat is 12 uur per dag of 60 uur per week. In de wet staat niet hoeveel extra loon uw werknemer moet krijgen voor overwerk. U kunt hier zelf afspraken over maken in uw arbeidsvoorwaarden.
Overuren worden niet zwaarder belast
Het is een algemene veronderstelling dat je meer belasting betaalt over de overuren die je werkt. Dit is niet het geval, want de overuren vallen in dezelfde belastingschijf als het normale salaris.
Je werkgever kan jouw overuren omzetten in vrije tijd. Dat kan een-op-een (één uur overwerken is één uur vrij), maar ook met toeslag (één uur overwerken is anderhalf uur vrij). Meestal geeft je cao aan binnen welke periode je deze vrije uren moet opnemen.
Er is sprake van overwerk als je werknemer meer uren werkt dan is afgesproken. Als je werknemer bijvoorbeeld een contract heeft voor 40 uur per week en hij 48 uur werkt, dan heeft hij 8 uur overgewerkt.
Niet meer willen werken kan verschillende oorzaken hebben. Voel je je diep ongelukkig door je werk? Bespreek je gevoelens met een vertrouwenspersoon op je werk, je huisarts of met iemand in je omgeving. Praten helpt om erachter te komen waar deze gedachten vandaan komen en wat je eraan kunt doen.
Het tijdelijk niet voldoende werk hebben, komt in beginsel voor rekening en risico van jou als werkgever. Als werkgever moet je dan ook gewoon het loon over de niet gewerkte uren doorbetalen. Wel kan het in dat geval zijn dat de werknemer min-uren opbouwt. De werknemer moet deze uren op een later moment inhalen.
Werknemers van 55 jaar en ouder kunnen niet worden verplicht tot overwerk.
Wanneer overuren vervallen hangt af van de afspraken die er gemaakt zijn in de CAO van de sector waarin je werkt. Als je geen CAO hebt dan zijn de afspraken die in je contract staan leidend. Vaak moeten overuren worden opgemaakt voor het einde van het kalenderjaar waarin ze zijn opgebouwd.
Bijvoorbeeld: voor de eerste vijf overuren per maand geldt het gewone uurloon; voor uren die meer gewerkt worden, geldt een toeslag van 25 procent (in totaal dus 125 procent van je gewone uurloon).
Overwerken is niet verplicht
In de wet staat niets over overwerk. Maar je werkgever kan en mag verwachten dat je soms overwerkt. We raden dus aan overwerk niet meteen te weigeren. Je werkgever laat je vast ook wel eens wat eerder naar huis gaan om een persoonlijke reden.
De grens voor het presteren van overuren ligt in principe op 50 uur per week en 11 uur per dag. Er zijn wel enkele uitzonderingen op deze regel – zoals in bepaalde gevallen van overmacht. Als een medewerker overuren presteert om het hoofd te bieden aan een ongeval is er bijvoorbeeld geen absoluut maximum van kracht.
In 2022 kunnen werknemers uit de privésector 120 bijkomende vrijwillige overuren presteren onder de noemer 'relance-uren'. Opgeteld bij het al bestaande basiscontingent van 100 vrijwillige overuren, bedraagt het plafond in 2022 dus 220 uur.
Wat een burn-out is
Geen werk hebben en toch een burn-out krijgen, is dus absoluut mogelijk. Een burn-out kan dus ontstaan wanneer je in een situatie terechtkomt waarin je meer van jezelf vraagt (of er meer van je wordt gevraagd) dan je kunt leveren. Dit kan van alles zijn.
Herstart de manier waarop je denkt. Denk niet “Ik heb geen zin in mijn werk”, maar verander dat naar “Ik heb er zin in!” Zoek iets dat je leuk vindt aan je werk; collega's, partners, bepaalde taken of dagen. En als je niks kan noemen, begin dan met het bedenken van strategieën om van baan te veranderen.
Nee, verplichten kan een werkgever niet.
Van meerwerk is meestal sprake als een parttime werknemer meer dan zijn contracturen werkt, maar niet meer dan de fulltime arbeidsduur die in de organisatie geldt. Overwerk is in principe dat die fulltime arbeidsduur wordt overschreden.
Regels over pauzes
Duurt een dienst 10 uur of meer, dan moet je de werknemer drie pauzes van minimaal 15 minuten geven (of één pauze van 45 minuten). In cao's mag overigens van deze pauzeregeling worden afgeweken. Check daarom altijd wat er in de cao voor jouw bedrijfstak staat.
Presteert de werknemer meer dan respectievelijk 130 of 180 overuren, dan kan op die (extra) overuren geen vermindering worden toegepast en is de gewone regel van toepassing.
Overwerk is een incidentele betaling waardoor je loon wordt verhoogd. Tegenwoordig zijn de heffingskortingen degressief en dat betekent dat deze steeds lager worden bij steeds hoger loon. Hierdoor wordt extra belasting gerekend en om dit te compenseren wordt extra hoog inhouden.
Bij de berekening van uw pensioen tellen we overuren niet mee. Werkt u in een jaar meer dan 37 weken tenminste één dag per week over? Of hebt u met overwerk meer dan € 520,35 (2022) verdiend? Dan tellen deze uren misschien wel mee voor uw pensioen.