Een droog onweer is een onweersbui waarbij ofwel geen regen valt, of de regen volledig verdampt in de zeer droge luchtmassa tussen de basis van de cumulonimbus en de grond.
Onweerswolken. Elke onweersbui begint als een kleine stapelwolk. Een stapelwolk heeft een bloemkoolachtige structuur, met scherpe omrandingen. Als de stijgende bewegingen sterk genoeg zijn, groeit de stapelwolk uit.
Reacties. Dat ligt aan de omstandigheden waardoor onweer ontstaat, dat zijn de omstandigheden waardoor je ook regenbuien krijgt. Omdat het toch een heel plaatselijk gebeuren is kan het dus best zo zijn dat je onweer hoort wat wat verder bij je vandaag is en dat het bij jou dus droog blijft (maar elders dus wel regent).
Men spreekt van weerlicht wanneer men een oplichtende hemel waarneemt zonder een donderslag te horen. In gunstige omstandigheden kan het onweer worden waargenomen van enkele tientallen kilometers tot wel 200 km ver of meer.
Onweer ontstaat in de koelere luchtlagen. Bij hitte warmt de lucht dicht bij de grond flink op, maar hoog in de lucht is de temperatuur vele malen lager. Op zo'n 10 kilometer hoogte kan het wel -50 graden zijn. Hoe warmer het aan de grond is, hoe meer en hoe hoger de lucht stijgt.
De bliksem kiest de gemakkelijkste weg en slaat in waar het elektrische veld het grootst is. Zo goed als alles geleidt stroom beter dan de lucht, dus slaat de bliksem vaak in op het hoogste punt. Ook ijzeren constructies geleiden erg goed en trekken dus de bliksem aan.
Als een boom naast je huis wordt geraakt kan de spanning via de leidingen in de grond, zich naar je huis verplaatsen en slaat door op je elektrische apparaten. Als bliksem thuis inslaat kan er brand ontstaan, muren kunnen scheuren of inzakken.
Een donderslag komt steeds na de bliksem. Dat komt enerzijds omdat de donder pas ontstaat na de bliksem en anderzijds omdat de bliksem zich ook veel sneller voortbeweegt dan de donder. Een bliksemflits plant zich zeer snel voort met de snelheid van het licht. Deze bedraagt zo'n 300 000 kilometer per seconde.
Licht gaat sneller dan geluid
De lichtsnelheid is ongeveer 300.000 kilometer per seconde. Het licht, de bliksemflits, is dus heel snel bij je. Veel sneller dan het geluid (de donder). Want de snelheid van geluid is ongeveer 330 meter per seconde.
Donder wordt veroorzaakt doordat de lucht die direct grenst aan de bliksemschicht plotseling zeer sterk wordt verwarmd en daardoor zeer snel uitzet. Deze uitzetting veroorzaakt een geluidsgolf. Het geluid van de donder legt in drie seconden een afstand van ongeveer één kilometer af.
Hoe kouder, des te minder onweer. In Groenland onweert het vrijwel nooit. En op de Zuidpool zijn gebieden waar het echt nog nooit heeft geonweerd. In ons land onweert het gemiddeld op 25 tot 30 dagen per jaar.
Dat heeft dus te maken met de temperatuurverschillen die nodig zijn om een onweersbui te laten ontstaan. Gedurende de dag kan de zon ervoor zorgen dat het aardoppervlak flink wordt verwarmd en de luchtvochtigheid zodoende stijgt, waardoor het contrast met een koude luchtstroom 's avonds des te groter wordt.
Het Europees grondgebied krijgt gemiddeld 350 dagen per jaar te maken met bliksem. Dat wil zeggen dat er elke dag wel ergens in Europa een blikseminslag is. Augustus blijft in West-Europa de maand met de meeste blikseminslagen.
De knal bij de bliksemflits ontstaat doordat de lucht binnen het pad van de vonk sterk verhit wordt en uitzet. De snelle en plotselinge uitzetting van de lucht veroorzaakt een flinke schokgolf die hoorbaar is als donder. Uit de tijd die verstrijkt tussen bliksem en donder kan men afleiden of het onweer nabij is.
Dit is vaak rond een rivier en dus vragen veel mensen zich af of een rivier invloed heeft op een onweersbui. Het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI) heeft onderzoek gedaan naar dit fenomeen. Wat blijkt: het lijkt misschien zo, maar rivieren hebben geen invloed op onweersbuien!
Voor lucht bij kamertemperatuur (20 °C) is de geluidssnelheid zo'n 343 meter per seconde, ofwel 1234,8 kilometer per uur. Bij droge lucht (met relatief weinig waterdamp) met een temperatuur van 0 °C is dat ongeveer 331 meter per seconde, gelijk aan 1194 kilometer per uur.
Mach is een getal waarmee de verhouding wordt aangegeven tussen de snelheid van een voorwerp in bijvoorbeeld de lucht en de snelheid van het geluid in de lucht. Mach 1 is de snelheid die precies gelijk is aan de lokale geluidssnelheid.
Een vliegtuig dat sneller vliegt dan de snelheid van geluid gaat door de geluidsbarrière heen. Hiervoor moet het vliegtuig harder dan 330 meter per seconde of 1200 kilometer per uurvliegen. Het doorbreken van de geluidsbarrière gaat gepaard met een schokgolf, de sonic boom.
Houd ramen en deuren gesloten, bliksem wordt aangetrokken door tocht. Blijf uit de buurt van koperen leidingen en elektrische kabels. Haal alle stekkers uit het stopcontact (dus niet bellen met een telefoon die in het stopcontact zit). Ga niet douchen of in bad, vermijd bij voorkeur contact met stromend water.
Douchen en afwassen
Doordat stroom bij blikseminslag ook via leidingen binnen kan komen én water stroom kan geleiden, is het beter om ook alles waar water uit komt, te mijden. Een douche nemen, je handen wassen of de afwas doen, kun je dus beter uitstellen tot de bui over is.
Haal dus altijd gelijk de stekkers van alle elektrische apparatuur uit het stopcontact als het onweert. Zelfs de oplader van uw mobiele telefoon. Blikseminslag kan er namelijk voor zorgen dat alle stoppen doorslaan en dat de apparaten onherstelbare schade oplopen.
Een mobiele telefoon is dus veel te klein om de bliksem naar zich toe te leiden, niet door middel van het metaal en ook niet door de uitgezonden elektromagnetische golven. Toch kunnen mensen die mobiel telefoneren aanzienlijk ergere verwondingen oplopen dan mensen die 'gewoon' door de bliksem worden geraakt.
Je vermijdt best alle contact met stromend water. Dus: niet douchen, geen bad nemen, je handen niet wassen en de afwas of handwas moeten ook maar even wachten. Water is een uitstekende geleider voor stroom, vandaar.